Kangur to ssak roślinożerny i jeden z największych torbaczy. Naturalnie występuje on na terenach Nowej Gwinei i Australii. Jako roślinożerca reguluje rozprzestrzenianie się i wzrost roślinności krzewiastej i trawiastej. Zdarza się, że wkracza na tereny uprawne i wyrządza lokalne szkody. Liczebność dzikiej populacji kangurów w Australii jest szacowana na ok. 60 milionów. Czytaj dalej!

Kangur rudy – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice od 17 do 40 kg, samce od 20 do 90 kg
? Rozmiary	długość ciała bez ogona u samic 74,5–110 cm, u samców 93,5–140 cm; długość ogona samic 64,5–90 cm, samców 71–100 cm
❤️ Długość życia	od 6 do 8 lat na wolności; do 20 lat w niewoli
⭐️ Tryb życia	stadny
? Pożywienie	trawy, rośliny zielone
? Szybkość	do 70 km/h

Kangur – systematyka

Kangury należą do rodziny kangurowatych (Macropodidae) i podrodziny kangurów, w obrębie której występują rodzaje. Współcześnie żyjące gatunki kangurów to m.in.:

• kangur olbrzymi (Macropus giganteus);
• kangur szary (Macropus fuliginosus);
• kangur rudy (Osphranter rufus);
• walabia (Wallabia bicolor).

Kangur – wygląd

Kangur ma małą, wydłużoną głowę i długi, gruby u nasady ogon, pomagający mu utrzymywać równowagę. U większości gatunków kończyny tylne są dużo dłuższe niż przednie. Cechuje je fakt, że są one silne i dobrze rozwinięte. Kończyny przednie są dłuższe w przypadku kangurów drzewnych. Samce są cięższe i wyraźnie większe od samic.

Górna część ciała kangura jest dość drobna w porównaniu z dolną. Zwierzę ma wąskie ramiona i krótkie, nieowłosione przednie łapy, które mają po 5 chwytnych palców z ostrymi, długimi pazurami.

Futro kangura jest miękkie i grube. Jego barwa waha się od jasnoszarej przez wiele odcieni piaskowego brązu do ciemnego brązu, rudego, a nawet czerni. Istnieją też odmiany albinotyczne. Okrywa włosowa zapewnia ochronę przed deszczem i oparzeniami słonecznymi.

Tryb życia i występowanie kangurów

Kangur na wolności żyje głównie w:

• Nowej Gwinei;
• Australii;
• Tasmanii;
• Nowej Zelandii oraz na okolicznych wyspach.

Zamieszkuje przede wszystkim:

• rzadkie lasy;
• zarośla;
• trawiaste równiny.

Większość kangurów preferuje przebywanie na otwartych przestrzeniach. Łączą się w stada liczące od kilku do nieraz kilkuset osobników, zależnie od gatunku. Stado jest dowodzone przez silnego samca. Po wyczerpaniu się pokarmu na danym obszarze, duże stado dzieli się na grupki, które oddzielnie poszukują źródeł pożywienia.

Temperament kangura

Kangur to zwierzę spokojne i zarazem bardzo ostrożne. Zaniepokojony rzuca się do ucieczki, jednak przy zagrożeniu bezpośrednim atakuje przeciwnika. Potrafi zadać głębokie rany pazurami przednich kończyn, a także skutecznie kopać tylnymi. W trakcie skakania, biegania i walki ogon służy mu do utrzymywania równowagi.

Tryb życia kangura

Torbacz ten preferuje nocny tryb życia. W ciągu dnia kangury odpoczywają w norach i w cieniu pod drzewami. W przypadku niebezpieczeństwa przekazują sygnały alarmowe innym osobnikom znajdującym się w pobliżu za pomocą mocnych uderzeń tylnych nóg o ziemię. Często używają również dźwięków do przekazywania informacji innym kangurom (syczenie, chrząkanie).

Kangur – rozmnażanie

Samce są agresywne w trakcie ustalania hierarchii w stadzie. Dominujący samiec ma pierwszeństwo w pokrywaniu samicy, która wchodzi w okres rui. Samica jest gotowa do rozrodu w wieku 2 lub 3 lat. Zachowuje aktywność rozrodczą do 8–12 lat. Samiec osiąga dojrzałość płciową nieco później.

Ciąża i rozród kangura

Ciąża u kangura trwa 30–39 dni, ale samica potrafi opóźnić poród, jeśli czynniki środowiskowe mogą zmniejszyć szanse na przeżycie młodych. Po narodzinach mały kangur ma ok. 15–25 mm długości. Noworodek nie jest w pełni ukształtowany – nieowłosiony, ślepy, swoim wyglądem przypomina płód. Przedziera się przez włosy do dziury w worku na brzuchu, gdzie przyczepia się do jednego z sutków i żywi mlekiem. W zależności od gatunku rozwija się przez 150–320 dni. W tym czasie szybko rośnie i nabiera charakterystycznych cech.

Młody kangur dzięki torbie ma zapewnione bezpieczeństwo, a także odpowiednią temperaturę i wilgotność, co jest istotne szczególnie w czasie suszy. Załatwia w niej również swoje potrzeby fizjologiczne. Opuszcza torbę, gdy osiąga masę 2 do 4 kg, ale w razie zagrożenia szuka w niej schronienia.

Czym się żywi kangur?

Kangury żywią się głównie trawą, liśćmi i inną roślinnością występującą w buszu. Niektóre gatunki swoją dietę uzupełniają jagodami, mchem, choć nie gardzą też owadami i ich larwami. Gdy jest chłodno, kangur żeruje głównie w dzień. W upalne dni robi to wyłącznie o świcie i w nocy.

Status ochrony kangura

Kangury to jeden z najbardziej charakterystycznych symboli Australii. Niektóre gatunki są zagrożone wyginięciem, inne uznawane za szkodniki, a w rezultacie – regularnie odstrzeliwane. Według instytucji zajmujących się ochroną zwierząt do 2025 roku liczebność kangurów rudych może zmniejszyć się o 50%.

Kangur szary to kolejne zwierzę, którego liczebność powoli maleje od 2008 roku. Gatunek ten uważany jest za zagrożony w skali globalnej.

Istnieją rozmaite działania na rzecz ochrony kangurów na całym świecie – od programów edukacyjnych po systemy hodowlane i inicjatywy dotacyjne. Ważne jest również ustalenie realistycznego planu monitorowania populacji tych pięknych ssaków oraz eliminowania problemów ekologicznych w naturalnych siedliskach tych torbaczy.

Ciekawostki o kangurach

• Kangury potrafią wykonać skoki na odległość 8 m, a nawet 12! Nie potrafią jednak skakać do tyłu.
• W poszukiwaniu wody lub pożywienia mogą pokonać odległości do 300 km.
• Kangury są dobrymi pływakami.
• W biegu są w stanie osiągnąć prędkość do 70 km/h.
• Kangury są jednym z symboli narodowych Australii, a ich podobizny używa się do oznaczenia różnych produktów, herbów drużyn sportowych i znaczków pocztowych.
• W latach 2000–2010 przyczyniły się one do śmierci 18 osób. Co ciekawe, w tych samych latach rekiny zabiły zaledwie 16 osób na całym świecie!
• W polskiej literaturze na określenie niektórych gatunków była także wcześniej używana nazwa zwyczajowa suwacz.
• W Australii żyje więcej kangurów niż Australijczyków.
• Kangur olbrzymi osiąga wysokość do 2 m.

Kangur to jedno z najbardziej rozpoznawalnych zwierząt. Każdego dnia miliony ludzi na całym świecie oglądają te stworzenia w ZOO i parkach narodowych. W przeszłości zwierzęta te były często zabijane dla mięsa i futra. Rozwój rolnictwa, degradacja siedlisk oraz nielegalne polowania ograniczyły obszar ich występowania. Utraciły one aż 90% obszaru, który zajmowały przed przybyciem europejskich osadników na kontynent.

Krokodyl to jedno z najbardziej fascynujących stworzeń na Ziemi. Można go znaleźć w regionach tropikalnych i subtropikalnych, zwykle w pobliżu zbiorników wodnych takich jak rzeki i jeziora. Krokodyle mają potężne szczęki i ostre zęby. Żywią się rybami, płazami, bezkręgowcami, ptakami i ssakami. Gady te różnią się wagą i długością w zależności od gatunku. Czytaj dalej!

Krokodyl nilowy – poznaj podstawowe informacje

? Masa ciała	do 1000 kg
? Długość z ogonem	samice do 5,5 m, samce do 6,5 m
❤️ Długość życia	do 100 lat
⭐️ Tryb życia	wodno-lądowy
? Pożywienie	ptaki, ryby, gady, ssaki kopytne
? Szybkość	do 35 km/h

Systematyka

Wyróżnia się aż 23 gatunki krokodyli, które są zaliczane do 3 rodzin:

• krokodylowate (Crocodylidae);
• aligatorowate (Alligatoridae);
• gawialowate (Gavialidae).

Do krokodylowatych zaliczane są:

• krokodyl amerykański;
• krokodyl wąskopyski;
• krokodyl z Orinoko;
• krokodyl australijski;
• krokodyl filipiński;
• krokodyl meksykański;
• krokodyl nilowy;
• krokodyl nowogwinejski;
• krokodyl błotny;
• krokodyl różańcowy;
• krokodyl kubański;
• krokodyl syjamski;
• krokodyl krótkopyski.

Wśród aligatorowatych wyróżnić można takie gatunki jak:

• aligator amerykański;
• aligator chiński;
• kajman okularowy;
• kajman szerokopyski;
• kajman żakare;
• kajman czarny;
• kajman karłowaty;
• kajman Schneidera.

Gawialowate to z kolei:

• gawial gangesowy;
• krokodyl gawialowy.

Krokodyl – opis wyglądu

Krokodyl to masywne i silne zwierzę. Ma płaskie ciało i głowę, krótkie nogi i mocny, długi ogon. Jego ciało jest pokryte zrogowaciałą, grubą skórą, która jest tworzona przez niezachodzące na siebie łuski. Układają się one w regularne rzędy i wzory. Większość skóry na głowie tego drapieżnika jest przylegająca do czaszki, podczas gdy skóra na bokach i szyi jest luźna.

Na brzuchu i spodniej stronie ogona znajdują się duże, płaskie tarczki, które są ułożone w równe rzędy. Zawierają one naczynia krwionośne biorące udział w pochłanianiu bądź wypromieniowywaniu ciepła, co ma znaczenie dla termoregulacji ciała.

W zależności od gatunku ilość zębów krokodyla waha się zazwyczaj od 64 do 80. Drapieżniki te dość często tracą zęby, jednak w ich miejscu szybko rosną nowe.

Tryb życia i występowanie krokodyli

Populacje krokodyli zasiedlają strefę subtropikalną i tropikalną wszystkich kontynentów oraz wiele wysp oceanicznych. Ich naturalnym środowiskiem są wilgotne, tropikalne lasy i spokojne, podmokłe tereny. Krokodylowate występują w:

• Afryce;
• na Madagaskarze;
• Indiach;
• Azji Południowo-Wschodniej;
• Indonezji;
• Nowej Gwinei;
• północnej części Australii;
• Ameryce Środkowej;
• na Antylach;
• północnej części Ameryki Południowej.

W Polsce jedynie w ZOO można podziwiać te groźne gady. W naszym kraju jest dla nich po prostu zbyt zimno.

Krokodyle są zwierzętami prowadzącymi wodno-lądowy tryb życia, jednak większość czasu spędzają w wodzie. Gdy wychodzą na ląd, rzadko się od niej oddalają. Krokodyle gromadnie żyją tylko w tych miejscach, które obfitują w zdobycz. Chociaż są one znane ze swojej agresywności, to w rzeczywistości są to bardzo inteligentne i socjalne stworzenia.

Mają silną hierarchię społeczną, która określa ich pozycję w grupie. Młode samce walczą o dominacje ze starszymi samcami, aby ustanowić swoją pozycję. Samice walczą o najlepsze terytoria do rozrodu. Krokodyle są także doskonałymi rodzicami; chronią swoje jaja przed drapieżnikami i przebywają obok nich aż do momentu wyklucia się młodych.

Grupa osobnicza i rozmnażanie krokodyli

Ogólnie krokodyl jest stworzeniem poligamicznym, co oznacza, że stara się parzyć z jak największą liczbą samic. Krokodyle zazwyczaj kopulują w wodzie. Gdy samica jest gotowa, wygina swój grzbiet w łuk, jednocześnie trzymając ogon i głowę pod wodą.

Gniazdowanie i opieka nad młodymi

Po miesiącu od parzenia się samice zaczynają pracę nad budową gniazd. W zależności od gatunku danego krokodyla, samica może budować gniazdo w postaci kopca albo zagłębienia. Kopiec jest budowany z piasku, gleby, roślinności i ściółki.

Liczba jaj składanych przez samicę w jednym miocie wynosi od 10 do aż 50. Jaja są chronione twardą skorupką.Inkubacja trwa od dwóch do trzech miesięcy. Warto dodać, że życie społeczne tych stworzeń zaczyna się już w jajach. Młode krokodyle zaczynają komunikować się między sobą jeszcze przed wykluciem. Samica patroluje okolicę i pilnuje gniazda oraz pomaga młodym wydostać się z jaj. Krokodyl osiąga dojrzałość płciową zazwyczaj w wieku 10 lat.

Jaki pokarm spożywa krokodyl? W jaki sposób poluje?

Dieta krokodyla składa się zwykle z:

• ryb;
• ptaków;
• bawołów;
• antylop;
• młodych osobników słoni;
• innych krokodyli.

By ułatwić proces trawienia, krokodyl połyka małe kamienie, które działają jak żarna w jego żołądku.

Zwierzęta nauczyły się śledzić ofiary z brzegu wody, a nawet nurkować w pogoni za posiłkiem. Na przykład krokodyle zanurzają się, aby nagle wynurzyć się, kiedy niczego niepodejrzewające stworzenie przechodzi obok. Ta pomysłowa strategia umożliwiła krokodylom przeżycie w wielu siedliskach wodnych na całym świecie. Krokodyle mogą również używać podstępu. Wabią ofiarę w swoje pobliże, udając martwe.

Status ochrony krokodyli

Wiele krokodyli na całym świecie należy do gatunków zagrożonych z powodu działalności człowieka takiej jak polowania, niszczenie siedlisk i utrata źródeł pożywienia. Wysiłki na rzecz ochrony tych zwierząt zostały podjęte. Ustanowiono wiele obszarów chronionych, by zapewnić krokodylom bezpieczną przyszłość. Warto dodać, że wszystkie gatunki są pod ścisłą ochroną. W przeszłości ludzie często polowali na te zwierzęta dla ich skór i mięsa. Obecnie powstają farmy hodowlane, dzięki którym najbardziej zagrożone gatunki mają szansę przeżyć.

Jednym z gatunków krytycznie zagrożonych wyginięciem jest krokodyl syjamski. Według szacunków na wolności żyje około 100 osobników. Inne zagrożone gatunki to krokodyl różańcowy, krokodyl kubański i krokodyl błotny.

Ciekawostki o krokodylach

• Krokodyl to jedno z najsilniejszych stworzeń na Ziemi. Dorosły osobnik potrafi udusić ofiarę swoim mocnym uściskiem.
• Słyszy dobrze zarówno pod wodą, jak i na powierzchni.
• Krokodyl zaciska w paszczy swoją ofiarę i kręci się wraz z nią wokół własnej osi. Następnie zaciąga ją do wody, by tam ją utopić. Temperatura ciała tych zwierząt jest ściśle powiązana z temperaturami środowiska.
• Występujący prawie w całej Afryce na południe od Sahary i na Madagaskarze krokodyl nilowy może wstrzymać oddech pod wodą na ponad 45 minut.
• Krokodyle potrafią spać z jednym okiem otwartym.
• Największy krokodyl i przedstawiciel krokodylowatych to krokodyl różańcowy. Samce mogą osiągać nawet 6,3 m długości i ważyć 1360 kg.
• Na farmach hodowlanych zauważono, że płeć potomstwa zależy od temperatury, w jakiej rozwijają się jaja.
• Język tego drapieżnika jest przyrośnięty do dna jamy pyska.
• Najczęstszą przyczyną ataków krokodyli na ludzi jest brak szacunku do ich naturalnych terytoriów.
• Krokodyle trzymane w niewoli mogą żyć ponad 100 lat. Samiec nazwany Kolya, który mieszkał w rosyjskim ZOO w Jekaterynburgu, żył 110–115 lat.
• Krokodyl to zwierzę zmiennocieplne, które polega na energii z otoczenia. W chłodniejszym otoczeniu musi często wygrzewać się na słońcu, by zgromadzić energię potrzebną do funkcjonowania przez resztę dnia i noc. Krokodyle zamieszkujące obszary, które charakteryzują się wysokimi temperaturami, mają problem z przegrzewaniem się. Krokodyl stara się utrzymywać temperaturę ciała na poziomie 30–33 °C.
• Co ciekawe, zęby tego drapieżnika nie są przystosowane do żucia i dlatego jest on w stanie jedynie oderwać duży kawałek swojej ofiary i go połknąć.
• Krokodyl należał do zwierząt czczonych między innymi przez Egipcjan, którzy na jego cześć założyli miasto Krokodilopolis. Sobek, egipski bóg wody i płodności miał krokodylą głowę.

Krokodyl to potężny gad, który zazwyczaj zamieszkuje rzeki, bagna i jeziora. Żywi się rybami, ssakami i ptakami. Jego najlepiej wykształconym zmysłem jest wzrok. Drapieżniki te odgrywają ważną rolę w regulacji łańcuchów pokarmowych w swoich rodzimych siedliskach.

Wół jest zwierzęciem o długiej i interesującej historii. W średniowieczu wołów używano do orki sprzężajnej (później ich miejsce zajęły konie). Od lat były używane do pracy jako zwierzęta pociągowe lub do transportu towarów. Ich siła była kluczowa dla ludzi – od starożytności pomagały ludziom uprawiać pola, budować miasta i rozwijać handel. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!

Wół – podstawowe informacje

? Masa ciała	od 400 do 900 kg
? Rozmiary	ok. 3 m długości ciała
❤️ Długość życia	ok. 15 lat
⭐️ Tryb życia	w stanie dzikim w stadach do 30 osobników
? Pożywienie	trawy, zioła, rośliny wodne, liście drzew i krzewów, rośliny uprawne
? Szybkość	do 40 km/h

Historia woła

Woły były pierwszymi zwierzętami udomowionymi przez człowieka – jest to czynnik decydujący o ich istnieniu we współczesnych społeczeństwach Europy. Ich udomowienie odbyło się po raz pierwszy ok. 4000 lat p.n.e.

Woły były tak popularne, że stały się symbolem mocy i bogactwa – często były postrzegane jako „królewskie zwierzęta” i stanowiły podstawę transportu handlowego oraz transportu publicznego we wczesnych kulturach europejskich. Obecnie wół jest głównie uznawany za symbol tradycyjnego rolnictwa i transportu towarów.

Wół – systematyka

Wyróżnia się następujące podgatunki tego zwierzęcia:

• arni azjatycki;
• wół domowy;
• B. b. fulvus;
• B. b. kerabau;
• B. b. migona;
• B. b. theerapati.

Woły dzieli się na trzy grupy:

• dzikie;
• hodowlane;
• hybrydy.

Dzikie woły żyją w Europie Wschodniej, Azji Mniejszej i Ameryce Północnej. Hodowlane woły są utrzymywane na całym świecie jako zwierzęta gospodarskie. Natomiast hybrydy mają w sobie mieszaninę cech dzikich oraz hodowlanych wołów.

Rozwój ery przemysłowej i technik transportowych sprawił, że woły nie są już tak potrzebne, jak kiedyś. Nadal pozostają niezwykle przydatne w pewnych zastosowaniach w gospodarstwach rolnych i na małych pastwiskach.

Opis wyglądu

Wół ma masywną budowę ciała. Ma silne nogi, które są zakończone szerokimi i znacznie rozstawionymi racicami, dzięki którym jest przystosowany do życia na mokradłach, bagniskach i przybrzeżnych płyciznach. Zarówno samce, jak i samice mają potężne rogi, które – w zależności od rasy – mogą mieć różny rozmiar i kształt.

Ciało tego zwierzęcia pokrywają na ogół rzadkie włosy. Woły, które zamieszkują duże wysokości i strefy umiarkowane mogą wykształcać gęstą okrywę włosową. Ich skóra i sierść zazwyczaj mają kolor, który waha się od łupkowoszarego do czarnego.

Wół – tryb życia i występowanie

Pierwotnie wół występował w Azji Południowo-Wschodniej i Indiach. Został stamtąd sprowadzony do Australii, Afryki, Europy i Ameryki.

Dawniej naturalnym środowiskiem życia dzikich wołów były rosnące w strefie subtropikalnej i tropikalnej podmokłe tereny trawiaste, nadrzeczne lasy i mokradła. Współcześnie obszarami występowania są szuwary i bagniste tereny trawiaste. Zmniejszył się także zasięg populacji wołów.

Wół lubi miejsca zacienione i częściowo nawodnione. Jest bardziej uległy i mniej agresywny w porównaniu z dzikim bawołem, który jest jego krewniakiem.

Rozmnażanie

Ciąża trwa 10–11 miesięcy. Zazwyczaj rodzi się jedno młode, które zostaje w stadzie przez pierwsze 3 lata swojego życia. Młody samiec po narodzinach waży 32–58 kg, natomiast samica 27–45 kg. Karmienie mlekiem trwa 5–12 miesięcy.

Jeśli chodzi o rozmnażanie tych zwierząt w warunkach domowych, koncentruje się ono na hodowli tradycyjnych ras bydła – łaciatych i domowych wołów. Proces ten wiąże się z odpowiednią selekcją, poprzedzającą dobieranie pary hodowlanej, oraz technikami reprodukcyjnymi. Selekcja ta ma na celu ustalenie cech genetycznych, które są pożądane w danym rodzie lub grupie (wielkość, umaszczenie).

Po dobraniu odpowiedniej pary hodowlanej można wykorzystać techniki reprodukcyjne takie jak transfer embrionu i inseminacja (zabieg sztucznego unasieniania, który polega na mechanicznym zdeponowaniu nasienia samca w drogach rodnych samicy).

Jednocześnie ważne jest również monitorowanie populacji tych zwierząt, aby określić odpowiedni poziom ich liczebności. Populacje są monitorowane poprzez regularne przesiewania genetyczne oraz badania epidemiologiczne mające na celu identyfikacje potencjalnych chorób genetycznych i innych problemów zdrowotnych.

Czym się żywi wół?

Aby zaspokoić swoje potrzeby żywieniowe, wół spożywa paszę dostarczaną przez hodowców i dzikie rośliny. Ważnym elementem jego diety są trawy, liście i mech. Trawy są dla niego źródłem białka i soli mineralnych, natomiast mech – kwasów tłuszczowych i witamin. Wymienione rośliny stanowią główne składniki codziennych posiłków tego stworzenia. Dodatkowo do menu wołów rolnicy dodają owies i jęczmień, które są bogate w skrobię.

Status ochrony

Wół jest symbolem siły, ciężkiej pracy i postępu. Na polskich wsiach woły były obecne głównie w XVIII i XIX wieku. Ostatnie osobniki używane do prac rolnych spotykano jeszcze w latach 80. XX wieku w obszarach górskich, zwłaszcza graniczących z Ukrainą. Dziś praktycznie nie spotyka się ich w gospodarstwach, nadal jednak zaliczane są do bydła domowego.

Polska ma również ustawowe regulacje dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich takich jak woły. Ustawa o Ochronie Zwierząt z 1995 roku stanowi, że każdy posiadacz tego gatunku musi dbać o odpowiednie warunki utrzymania oraz prowadzenia hodowli tych zwierząt. Ponadto każdy hodowca jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i dobrostan swoich podopiecznych oraz ich otoczenia. Wszelkie naruszenia tych przepisów mogą być surowo karane.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi obowiązuje również od 2004 roku i określa szersze standardy utrzymania dużych zwierząt – takich jak woły – oraz monitoruje ich hodowlane metody i techniki upraw.

Ciekawostki

• W wielu kulturach są bardzo popularne ze względu na swoje historyczne znaczenie. Woły można spotkać podczas ceremonii ślubnych lub innych okoliczności specjalnych jako symbol powagi i bogactwa.
• W wodzie zwierzęta te chłodzą się, a także zapobiegają ukąszeniom owadów.
• Woły są uważane za niezwykle inteligentne i czujne, ponieważ potrafią uczyć się nowych rzeczy i dostosować się do nowych sytuacji.
• Woły mają bardzo silny instynkt stadny i szybko się adaptują do nowego otoczenia. Są bardziej odporne od koni. Wół jest w stanie przebywać bez jedzenia i wody przez długi czas.

Wół to zwierzę odporne na choroby i warunki atmosferyczne. Ma też mniejszą skłonność do powodowania środowiskowych problemów niż inne ssaki takie jak owce czy kozy. Doskonale nadaje się do prac rolniczych i transportu towarowego po obszarach wiejskich. Potrafi znosić duże obciążenia, dzięki czemu jest często używany do pracy rolniczej tam, gdzie inne domowe zwierzęta nie są w stanie pomóc.

Żubr jest doskonale przystosowany do życia w środowisku leśnym. Stada składają się zarówno z samców, jak i samic, a młode cielęta rodzą się zazwyczaj wiosną. Żubr jest roślinożercą, żywi się szeroką gamą traw, ziół i krzewów, a także korą drzew. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!

Żubr – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice od 320 do 650 kg, samce od 440 do 920 kg
? Rozmiary	samice ok. 152 cm w kłębie, samce ok. 172 cm w kłębie
❤️ Długość życia	samce do 20 lat, samice do 25 lat
⭐️ Tryb życia	tworzą stada z młodymi; starsze samice i samce mogą prowadzić samotniczy tryb życia
? Pożywienie	rośliny zielne, trawy, kora drzewa, gałęzie, pędy, liście, turzyce
? Szybkość	do 40 km/h

Systematyka – żubry nizinne i inne podgatunki oraz linie

Współcześnie wyróżnia się dwie linie żubrów:

• nizinną (LB);
• nizinno-kaukaską (LC).

W Polsce populacja nizinno-kaukaska występuje w Bieszczadach. Reszta stad należy do populacji nizinnej.

Historia żubrów

Żubr dzielił się na trzy podgatunki:

• żubr białowieski (nizinny);
• żubr karpacki (węgierski) – wymarły;
• żubr kaukaski (górski).

Warto przy tym zaznaczyć, że żubr kaukaski przez część specjalistów uważany jest za osobny gatunek.

Żubry nizinne przed I wojną światową zamieszkiwały w stanie dzikim tylko Puszczę Białowieską. Po 1920 wszystkie osobniki tej populacji zostały wybite. Jej odtworzenie jest zasługą introdukcji zwierząt z grupy trzymanej w niewoli.

Żubry karpackie żyły prawdopodobnie na terenie Siedmiogrodu i południowych Karpat. Uważa się, że wymarły w XVIII lub XIX wieku. Obecnie nie ma też już na świecie żubrów czystej krwi kaukaskiej. Ostatni przedstawiciel tego podgatunku zginął w 1927 roku.

Żubr – jak wygląda? Czym się charakteryzuje?

Żubr to największy ssak lądowy w Europie, o maksymalnej długości ciała 3,5 m. Jego sierść jest gęsta i brązowa, z jaśniejszymi plamami na nogach, głowie oraz podbrzuszu. Jego wysokość w kłębie dochodzi do 188 cm. Jest masywny i rogaty. Jego charakterystyczna cecha to wyraźnie widoczny garb na kręgosłupie.

Zwierzę ma małe oczy osadzone na dużej i ciężkiej głowie. Jego krótkie rogi są zagięte do środka i skierowane do góry. Szyja żubra jest krótka i gruba.

U samców widać dużą dysproporcję między przednią a tylną częścią ciała. Przód jest masywny i szeroki, z wyraźnym garbem, porośnięty długą, kudłatą grzywą. Tył jest stosunkowo mały i pokryty krótką sierścią. Samice są mniejsze, z mniej wydatnym garbem i bardziej proporcjonalną sylwetką.

Tryb życia oraz występowanie żubrów

Żubr żyje w mieszanych stadach, które przemierzają łąki i lasy. Stado może liczyć do 30 osobników. Żubry zasiedlają lasy mieszane, w których występują podmokłe polany. Żubr zamieszkiwał niegdyś duże obszary Europy Środkowej i Wschodniej, ale jego populacja została zdziesiątkowana przez polowania i utratę siedlisk. W stanie dzikim pod koniec XX wieku i na początku XXI wieku zwierzęta te występowały w:

• Polsce;
• Rosji;
• Litwie;
• Słowacji;
• Ukrainie;
• Niemczech;
• Białorusi.

Starsze wiekiem samce i samice często żyją samotniczo, poruszając się bez stada. Żubr jest największym ssakiem lądowym w Polsce.

Grupa osobnicza i rozmnażanie żubrów

Samice (krowy) dojrzewają płciowo w drugim lub trzecim roku życia. Przeważnie rok później rodzą potomstwo. Samce (byki) osiągają dojrzałość w trzecim roku. U samic ruja przeważnie trwa od sierpnia do października. W czasie jej trwania przez dwa do trzech dni samicy towarzyszy jeden samiec, który odpędza inne osobniki.

Ciąża trwa około 9 miesięcy. Samica zazwyczaj rodzi jedno młode raz na dwa lata. Młode żubry po narodzinach ważą 16–35 kg.

Żubry tworzą stada. Krowy włączają do nich potomstwo na kilka dni po porodzie. Zwierzęta te mogą być agresywne w stosunku do człowieka w trakcie okresu rozrodczego.

Czym żywi się żubr?

Żubr jest roślinożercą i żywi się szeroką gamą traw, ziół, krzewów, a nawet korą drzew. Zimą żubr często przekopuje się przez śnieg, aby znaleźć pożywienie. Uzupełnienie jego diety stanowią pędy niektórych drzew i krzewów oraz kora. Ponadto zimą spożywa żołędzie.

W niektórych miejscach jest praktykowane zimowe dokarmianie wolnych populacji żubrów. Udostępnianie im pokarmu ogranicza ich śmiertelność. Z drugiej strony taka praktyka może stanowić zagrożenie, ponieważ wokół miejsc dokarmiania zbierają się duże stada, a to niestety może sprzyjać przenoszeniu się chorób.

Ochrona żubra. Jak można ratować jego liczebność?

Żubr jest gatunkiem zagrożonym, a jego populacja stale maleje z powodu polowań, utraty siedlisk i chorób. Gatunek ten jest wpisany na Czerwoną Listę Gatunków Zagrożonych IUCN.

Rząd podjął wysiłki w celu ratowania żubra w Polsce, tworząc kilka parków narodowych i rezerwatów przyrody, gdzie żubry mogą swobodnie wędrować. Istnieje również kilka programów hodowli w niewoli, które mają na celu zwiększenie populacji polskich żubrów. Pomimo tych starań jest on nadal zagrożony przez kłusownictwo i niszczenie siedlisk, a jego przyszłość jest niepewna.

Liczebność żubrów w Polsce

Według inwentaryzacji gatunku, przeprowadzonej w grudniu 2020 roku, w Polsce było 2316 żubrów. Wiadomo, że w samym BPN, który jest najsilniej zaangażowany w ochronę przyrody i tego gatunku, znajdowało się w grudniu 2021 roku 779 osobników, czyli o 64 więcej niż w poprzednim roku.

Inne statystyki na rok 2020 przedstawiały się następująco:

• Puszcza Knyszyńska – 214 osobników;
• Puszcza Borecka – 128 osobników;
• Puszcza Augustowska – 17 osobników;
• stada w zachodniej Polsce – ok. 334 osobniki, z czego ok. 30 w zachodniopomorskim, w Nadleśnictwie Mirosławiec Lasów Państwowych;
• Bieszczady – 707 żubrów; to jedyna populacja nizinno-kaukaska w Polsce.

Dodatkowo nowe stada żubrów introdukowane są na rozmaite tereny otwarte, takie jak Lasy Janowskie czy Puszcza Romnicka.

W Polsce prowadzona jest też specjalna Księga Rodowodowa Żubrów, które obejmuje osobniki pod ścisłą ochroną na wolności, jak i te w ZOO, zagrodach i hodowlach. W niewoli, dla ratowania gatunku, żyje obecnie ponad 200 żubrów.

Żubr europejski – zdjęcia

Żubr – ciekawostki o gatunku

• Żubr jest zwierzęciem wolno poruszającym się, co sprawia, że jest podatny na ataki drapieżników takich jak wilki. Aby się chronić, żubr często tworzy linię z członkami stada, a największe i najsilniejsze byki tworzą zewnętrzną granicę.
• Dwutaktowy ruch kończyn przednich zapobiega wpadnięciu w bagnisty teren.
• Współczesna populacja żubra została odtworzona z 12 osobników przebywających w ogrodach zoologicznych.
• Żubr został umieszczony na licznych herbach miast, instytucji i rodzin. Samiec jest częściej przedstawiany z uwagi na swoją siłę, męstwo i odwagę. Wiele miast położonych na Białorusi i Podlasiu ma w herbie żubra z racji jego występowania na danym obszarze geograficznym.
• W osadzie Zwierzyniec można zobaczyć pomnik żubra, który został odsłonięty jesienią 2014 roku w ramach obchodów 85. rocznicy restytucji żubra w Białowieskim Parku Narodowym. Pomnik wykonano z brązu. Waży ponad 800 kg.

Żubr jest świetnie przystosowany do poruszania się po zalesionych, podmokłych terenach. Ma dobry węch, który wykorzystuje do poszukiwania pożywienia. Jest gatunkiem zagrożonym z powodu polowań, utraty siedlisk i chorób. Jego maksymalna prędkość wynosi 40 km/h. Długość życia tego zwierzęcia w warunkach naturalnych wynosi do 25 lat, a w niewoli – do 40 lat.

Ryś ma duże, szerokie łapy, a chodząc, rozcapierza palce. Dzięki temu dobrze utrzymuje się na powierzchni śniegu. Żywi się głównie dzikimi ssakami kopytnymi, a czasami małymi zwierzętami takimi jak zające i nornice. Liczebność rysia stale maleje z powodu niszczenia jego siedlisk i polowań prowadzonych przez ludzi. W związku z tym działania ochronne są niezwykle ważne, aby zachować ten gatunek dla przyszłych pokoleń. Czytaj dalej!

Ryś euroazjatycki – podstawowe informacje

? Masa ciała	od 12 do 35 kg, zależnie od gatunku
? Rozmiary	długość od 100 do 150 cm; wysokość w kłębie od 50 do 75 cm
❤️ Długość życia	od 14 do 17 lat
⭐️ Tryb życia	samotniczy
? Pożywienie	dzikie ssaki kopytne, drobne ssaki
? Szybkość	do 80 km/h

Opis wyglądu rysia

Ryś ma gęste futro, którego kolor waha się od złoto-brązowego do szarego i czarnego w niektórych miejscach. Ma charakterystyczne kępki czarnych włosów na każdym uchu i bezwłose łapy, co nadaje mu wyjątkowy wygląd. Długie nogi rysia pozwalają mu skakać na odległość do trzech metrów i wysokość do dwóch metrów w poszukiwaniu ofiary.

Krótki ogon rysia wynika z jego naziemnego trybu życia. Ewolucyjnie nie wykształcił się u niego długi ogon, który pomagałby utrzymywać równowagę. W efekcie służy on głównie do komunikowania z innymi rysiami.

W Polsce występują rysie z dwoma rodzajami umaszczenia:

• intensywnie cętkowanym (obszary górskie);
• jednolitym z delikatnym cętkowaniem (na niżu).

Ryś – tryb życia

Ryś to samotnik, który zazwyczaj preferuje odległe o ludzkich siedzib miejsca, na przykład na skraju lasu lub w pobliżu jakiegoś skalistego terenu. Dzień spędza głównie na wypoczywaniu w kryjówce, natomiast w nocy wychodzi polować. Terytorium samca jest z zasady nawet dwa razy większe niż samicy. O ile jednak samce mogą ok. 30% jego obszaru dzielić z innym przedstawicielem tej samej płci, o tyle samice toczą między sobą krwawe walki o teren.

Gatunki rysia i obszary występowania

Rysie żyją w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Preferują obszary z gęstymi lasami i odpowiednią pokrywą śnieżną, dzięki czemu te odległe obszary są ich ulubionym domem. Największa populacja rysi przebywa w lasach Syberii (ponad 90%).

Ryś w Polsce

W Polsce żyją dwie populacje tego gatunku:

• karpacka (w górach i na pogórzu);
• bałtycka (zamieszkuje Puszczę Knyszyńską, Puszczę Augustowską, Puszczę Białowieską, Pojezierze Mazurskie, Roztocze i Polesie).

Na terenie Polski żyje ok. 200 osobników. Większość z nich występuje w Karpatach (ok. 120 osobników).

Przedstawiciele populacji karpackiej charakteryzują się wyraźnym plamistym wzorem, który tworzą cętki i pasy. Natomiast przedstawiciele populacji bałtyckiej mają przeważnie płowe, czasami niemal jednolite umaszczenie.

Gatunki rysia

Wyróżnia się następujące żyjące gatunki tego zwierzęcia:

• ryś kanadyjski;
• ryś rudy;
• ryś euroazjatycki;
• ryś iberyjski.

Grupa osobnicza i rozmnażanie rysia

Samce rysia patrolują obszar około pięciu kilometrów, podczas gdy samice mają zazwyczaj mniejszy, dwukilometrowy zasięg. Rysie wykorzystują oznaczenia takie jak zadrapania na drzewach i skałach oraz pozostawiony mocz i kał w celu określenia swoich terytoriów. Te zachowania pomagają im unikać wszelkich form konfliktów na tych samych obszarach i zapewniają im możliwość żerowania bez ryzyka interwencji innych osobników.

Rozród rysia

Ruja u rysi występuje raz w roku od końca stycznia do marca. Dorosłe rysie łączą się w pary jedynie na czas godów. Samica rysia rodzi raz w roku, po ciąży trwającej ok. 72 dni. Przeciętny miot jest złożony z dwóch lub trzech kociąt. Młode pozostają z matką aż do osiągnięcia niezależności w wieku maksymalnie roku. Następnie młode płci żeńskiej znajdują terytorium często blisko matki, a te płci męskiej odchodzą na znaczne odległości w poszukiwaniu własnego terenu.

Samica osiąga dojrzałość płciową w wieku od dziewięciu miesięcy do półtora roku, samce trochę później, w wieku od 1,5 do 2 lat. Warto dodać, że domowe koty i polskie rysie nie krzyżują się, przede wszystkim z uwagi na inny tryb życia.

Pożywienie – czym żywią się rysie?

Rysie żywią się przeważnie dzikimi ssakami kopytnymi (głównie sarny i jelenie). Jedzą również:

• norniki;
• zające;
• króliki;
• ptaki i ich jaja;
• ryby;
• padlinę.

Rysie zwykle polują w nocy. Główny sposób polowania to samotne podchody. Drapieżniki podkradają się jak najbliżej upatrzonej ofiary, wykorzystując osłonę krzewów. Terytoria rysiów są dość duże, więc podczas polowania na pokarm mogą pokonać nawet 20 km jednego dnia! Jeśli ryś poluje na mniejszy łup, podejmuje do 7 prób złapania zwierzyny dziennie. Udaje mu się to w średnio 3–4 przypadkach.

Co ciekawe, ryś często wciąga swoją ofiarę na drzewa. W ten sposób chroni się przed innymi drapieżnikami, np. wilkami. Warto wiedzieć, że nawet do 50% łupów rysia może być rozgrabianych przez inne zwierzęta.

Ryś – status ochrony

Rysie najczęściej giną z rąk ludzi (polowania, kłusownictwo) oraz w trakcie kolizji z pojazdami. Budowa inwestycji i sieci dróg powoduje, że tracą przestrzeń do życia i dostęp do pokarmu. W Polsce rysie są pod ścisłą ochroną od 1994 roku. Jako gatunek bliski zagrożenia znajdują się w Polskiej czerwonej księdze zwierząt.

Ryś – zdjęcia

Ciekawostki o rysiu

Ryś eurazjatycki to największy przedstawiciel rodziny kotowatych w Europie i w Polsce. Ma unikalny, „kołyszący” chód podczas poruszania się. Ta szczególna umiejętność pomaga rysiowi utrzymać równowagę podczas podróży przez trudny teren i regiony górskie.

Drapieżnik ten ma także świetny wzrok, który pozwala mu dostrzec inne zwierzęta z odległości nawet 500 m.

Mrucząc, ryś wyraża swoje zadowolenie. Kiedy jest wściekły, wygina ciało w łuk, stroszy sierść oraz ostrzegawczo fuka i parska. Głos rysia jest podobny do głosu kota domowego, ale jest bardziej doniosły i ochrypły.

Obecność wielu haczykowatych brodawek sprawia, że język rysia jest niezmiernie szorstki. To pomaga w dokładnym oczyszczaniu kości z mięsa.

Ryś, nazywany również duchem leśnych ostępów, jest jednym z największych drapieżników w Europie. Pozostaje krytycznie zagrożony w niektórych obszarach. Odgrywa bardzo ważną rolę w ekosystemie. Dzięki imponującym technikom polowania jest groźnym gatunkiem, z którym inne zwierzęta muszą się liczyć!

Żyrafa ma bardzo długą, giętką i smukłą szyję. Jej długość wynosi ok. 2 m. Sierść żyrafy jest gęsta, krótka i żółtawobrązowa z ciemniejszymi plamami, które są rozmieszczone nierównomiernie na całym ciele. Samica jest zawsze nieco mniejsza od samca. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!

Żyrafa sawannowa – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice średnio 828 kg, samce średnio 1192 kg
? Wzrost	samice od 4,5 do 5,2 m, samce od 5 do 5,9 m
❤️ Długość życia	do 28 lat
⭐️ Tryb życia	samce samotniczo, samice z cielętami w małych stadach
? Pożywienie	liście drzew, pędy, gałązki akacji, owoce, kora
? Szybkość	do 60 km/h sprintem

Żyrafa – systematyka

W 2016 roku naukowcy dokonali podziału na cztery odrębne gatunki na podstawie wzorów na ich ciałach i małych rogów, które wyrastają z ich głów. Wyróżniamy następujące gatunki:

• żyrafa południowa;
• żyrafa masajska;
• żyrafa siatkowana;
• żyrafa północna.

Jeszcze w 2010 roku uważano, że żyrafy dzielą się raczej na 9 podgatunków. Dopiero późniejsze badania genetyczne pozwoliły zmienić tę tezę.

Długie język, nogi i szyja, czyli opis wyglądu żyrafy

Żyrafy są rozpoznawalne dzięki swoim długim, wdzięcznym szyjom i cętkowanemu umaszczeniu. Mają największy zasięg wzroku spośród wszystkich gatunków na Ziemi.

Ogony żyraf osiągają długość do ponad 100 cm i są zakończone kępką czarnych włosów. Żyrafa porusza się dwoma krokami:

• inochodem w kłusie;
• galopem.

Na głowie żyrafy znajdują się ossikony, które przypominają rogi. Są to guzki czaszkowe zbudowane ze skostniałej chrząstki i pokryte owłosioną warstwą skóry. Biorą one udział w termoregulacji. Samiec używa ich również do walki z innymi osobnikami i poszturchiwania samic w trakcie godów.

Ossikony pozwalają odróżnić samca od samicy. U samców są łyse, natomiast u samic zakończone pędzelkowatymi kępkami włosów.

Żyrafa – tryb życia i występowanie

Zwierzęta te występują od Czadu na północy do RPA na południu oraz od Nigru na zachodzie do Somalii na wschodzie. Zamieszkują sawanny, otwarte lasy i trawiaste równiny. Pobierają pokarm przede wszystkim wcześnie rano i późno wieczorem.

Żyrafy śpią w nocy w przedziwny sposób – kładą głowę na zadzie. Ze względu na swoją wysoką posturę mają niewielu naturalnych przeciwników, choć lwy i hieny nadal są znane z atakowania młodych żyraf.

Żyrafy cechuje wiele różnych postaw i zachowań, które uważa się za metody komunikacji między osobnikami. Zachowania te obejmują rozdęcie nozdrzy i wydłużenie szyi podczas wpatrywania się w siebie. Żyrafy wydają się również szczególnie lubić interakcje z ludźmi, gdy mają taką możliwość.

Stada żyraf mają tendencję do zamieszkiwania dość dużych obszarów, aby mieć dostęp do pożywienia i źródeł wody.

Grupa osobnicza i rozmnażanie

Żyrafy można zazwyczaj spotkać podróżujące w małych grupach rodzinnych lub samotnie. Grupy są otwarte, składają się z nawet ponad 30 żyraf. Silniejsze więzi mają wyłącznie matki z młodymi. Rodziny tych zwierząt mogą składać się z kilku pokoleń. Istnieją również grupy mieszane, łączące samice z młodymi samcami. Wraz z wiekiem samce zwykle prowadzą coraz bardziej samotniczy tryb życia.

Zwierzęta te rozmnażają się głównie między październikiem a majem; konkretny termin zależy od obszaru występowania. Podczas zalotów samce często sprawdzają swoją siłę, biorąc udział w pojedynkach na szyje, w których opierają się o siebie i próbują wytrącić rywala z równowagi. 

Żyrafa – ciąża i odchów potomstwa

Okres ciąży trwa 14–15 miesięcy. Żyrafa rodzi jedno młode, które karmi przez 8–12 miesięcy. Młoda żyrafa waży 95–100 kg. Potrafi stanąć na nogi w ciągu kilku godzin od narodzin.Po 2 tygodniach może przyjmować stały pokarm. Matki żyraf opiekują się swoimi młodymi przez rok lub dwa, w zależności od płci.

Najczęściej w stada łączą się samice z cielakami. Mogą pozostawiać młode pod opieką innych samic, np. w trakcie żerowania.

Czym się żywią żyrafy?

Żyrafa dociera do pożywienia, do którego większość innych zwierząt nie ma dostępu. Jej dieta składa się głównie z liści z wysokich drzew, do których dostaje się za pomocą swojej długiej, umięśnionej szyi.Zazwyczaj spożywa tylko te najbardziej delikatne i odżywcze liście. Największy przysmak tego zwierzęcia stanowi akacja. Żyrafy są znane również z jedzenia traw, krzewów i owoców. Są w stanie zjeść do 34 kg liści dziennie.

Żyrafa – status ochrony

Żyrafy są jednymi z najbardziej ikonicznych stworzeń w królestwie zwierząt, a mimo to stan ich ochrony jest kwestią bardzo niepokojącą. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat populacja żyraf drastycznie zmalała z powodu wielu czynników, w tym kłusownictwa, utraty i fragmentacji siedlisk i chorób.

Żyrafy potrzebują obszarów chronionych z odpowiednim dostępem do pożywienia i wody, przy jednoczesnym zachowaniu naturalnych siedlisk niezbędnych dla innych gatunków. Wiele rządów i organizacji podejmuje kroki w celu ochrony populacji żyraf przed tymi zagrożeniami. Patrole antykłusownicze pomagają chronić te zwierzęta.

Obecnie większość programów ochrony skupia się na translokacji tych zwierząt, czyli przemieszczaniu ich na obszary rezerwatów. Jest to istotne, ponieważ żyrafy z uwagi na urbanizację Afryki same nie są w stanie przejść takich odległości. Dodatkowo ogrody zoologiczne są dobrym zapleczem dla puli genetycznej tych zwierząt.

Żyrafa – zdjęcia

Ciekawostki o żyrafach

Żyrafa ma ciemny język, który chroni ją przed oparzeniem słonecznym. Jest to bardzo ważne w przypadku tego zwierzęcia, ponieważ język jest praktycznie cały czas narażony na działanie promieni słonecznych podczas wysuwania i spożywania liści.

Żyrafa porusza się inochodem – jednocześnie podnosi obie kończyny z jednej strony ciała, np. prawą przednią i prawą tylną, a następnie lewą przednią i lewą tylną. Ten rodzaj chodu obserwuje się też np. u wielbłądów i wilków grzywiastych.

Jedynym żyjącym krewnym żyrafy jest okapi.

Serce żyrafy jest bardzo duże – waży 11 kg i mierzy ok. 60 cm. Pompuje prawie 4 litry krwi na minutę!

W kilku miejscach (np. w Tanzanii) zaobserwowano białe żyrafy, jednak nie są to albinosy. Przyczyną takiego koloru jest leucyzm, czyli niedobór pigmentu.

Przed 1600 r. żyrafę nazywano wielbłądopardem, ponieważ ze względu na umaszczenie uważano ją za krzyżówkę lamparta i wielbłąda. Obecna nazwa rodzaju zwierząt pochodzi od arabskiego „ten, który chodzi szybko”.

Żyrafa jest dobrze znana dzięki swojej długiej szyi. Jest najwyższym ssakiem na Ziemi. Występuje zazwyczaj w otwartych lasach i sawannach. Jej głównymi przeciwnikami są lwy i hieny.

Manul stepowy jest gatunkiem ssaka przypominającego kota domowego. Rzeczywiście, wywodzi się on z rodziny kotów, ale istnieje wiele różnic pomiędzy nimi a manulem stepowym. Jest ssakiem drapieżnym, zwinnym i szybkim, który w naturze najchętniej przebywa na dużych wysokościach.

Wygląd – manul stepowy niczym kot pers

Na pierwszy rzut oka dziki kot manul przypomina udomowionego zwierzaka. Ma specyficzną głowę – krótką, z wyraźnie zaokrąglonymi uszami. Szata manula jest bardzo gęsta, zwłaszcza na brzuchu, a rzadsza na grzbiecie. Najczęściej manul stepowy ma szare futro z białymi plamkami lub pasami na łapach i ogonie. Znaczenie na głowie przywodzi na myśl dzikie koty.

Oczy manula stepowego są duże, a przy tym mają okrągłe źrenice. Spłaszczony pyszczek i szeroko rozstawione uszy upodabniają go do żbika.

Poza tym manul stepowy ma krótkie łapki i dosyć długi, nieproporcjonalny tułów. Wizerunek dzikiego, bynajmniej nieudomowionego kota manul zawdzięcza sporym i ostrym niczym brzytwa kłom.

Dorosły manul waży od 2,4 do 4,5 kg, czyli stosunkowo niewiele. Ma długi ogon, który mierzy od 20 do 31 cm. Ciało dorosłego osobnika wynosi do 65 cm.

Charakter dzikiego kota

Manul nie jest ani przyjazny, ani lojalny. W jego naturę wpisana jest dzikość. Jest samotnikiem i niechętnie opuszcza swoje legowisko. Znakomicie się wspina i chętnie przebywa w koronach drzew. Może zająć nory innych zwierząt, a jeśli właściciel będzie chciał do nich wrócić, manul stepowy stanie się agresywny i szybko przegoni konkurenta. Zwierzę to prowadzi nocny tryb życia. Nie chowa się, gdy poczuje niebezpieczeństwo, ani nie ucieka. Atakuje, podkradając się w pobliże ofiary.

Zdrowie manula

Dla utrzymania dobrej kondycji manule stepowe muszą się dobrze odżywiać, a podstawą ich diety są małe gryzonie, jak chomiki, wiewiórki czy myszoskoczki. Zjadają też szczekuszki i ptactwo. Polują głównie z ukrycia, z zasadzki.

Hodowla manuli

Należy podkreślić, że manule stepowe to dzikie zwierzęta. W naturze występują w Azji Środkowej oraz w części Europy Wschodniej. Można je spotkać w Turcji, Iranie, Afganistanie czy w Uzbekistanie, Pakistanie, Kazachstanie i na terenie Zakaukazia. Manule żyją w Tybecie, Mongolii, w Chinach zachodnich i Indiach północnych. Najczęściej zamieszkują tereny stepowe, skaliste, pustynie i półpustynie, ale też znakomicie adaptują się do warunków występujących w górach do wysokości aż 4800 m n.p.m.

Manule stepowe to zagrożony gatunek, rozmnażany głównie w ogrodach zoologicznych. W naturze żyją do 6 lat, a w niewoli – nawet 12 lat. Niechętnie zwierzęta te rozmnażają się w klatkach, ale jeśli już do tego dojdzie, narodziny małych manuli stepowych to prawdziwe święto. W jednym miocie manul stepowy w hodowli wydaje na świat średnio 3–4 kocięta, ale największe mioty liczą nawet po 6 manuli. Ciąża u tych zwierząt trwa od 66 do 75 dni, a samice są zdolne do zapłodnienia już po pierwszych 12 miesiącach życia.

Kot manul – cena

Jeśli zastanawiasz się, czy mógłbyś kupić do swojego domu, nawet ze sporym ogrodem, manula stepowego, będziesz musiał się rozczarować. Najpewniej nigdzie nie zrealizujesz takiego planu. Nie jest tu przeszkodą cena, ale fakt, że jest to dzikie zwierzę pod ochroną, dlatego jego utrzymanie w domu zwyczajnie nie jest możliwe.

Obecnie nie ma możliwość kupienia z legalnego źródła manula stepowego. Ceny też zatem nie można określić.

Historia manuli stepowych

Manul stepowy to właściwie Otocolobus manul. Zalicza się go do grupy drapieżnych ssaków z rodziny kotowatych, z podrodziny kotów z rodzaju Otocolobus. Historia tego zwierzęcia liczy sobie blisko 2 mln lat. Za ojczyznę manula stepowego uważa się Azję. Stamtąd, dokładnie z rejonu jeziora Bajkał, wywodzi się jeden z najbardziej popularnych podgatunków tego zwierzęcia – manul manul. Z kolei w Kazachstanie, Iranie i Pakistanie od wieków występuje Manul ferrugineus. W okolicy Kaszmiru, gór Nepalu i na wyżynach tybetańskich zamieszkuje natomiast Manul nigripectus. Nie istnieje żadna legalna, komercyjna hodowla manuli. Kłusownicy chwytają te zwierzęta w ich naturalnym środowisku i rzeczywiście mogą nimi handlować.

Manul stepowy – gdzie można go spotkać?

Raczej nie zaleca się trzymania manula w warunkach domowych, a od 2002 roku nie jest to możliwe ze względów formalnych. Hodowla tego ssaka drapieżnego nie jest możliwa w domu. Manule stepowe spotyka się wyłącznie w ogrodach zoologicznych i rezerwatach, gdzie będą miały zapewnione właściwe warunki rozwoju i opiekuna, który dobrze wie, jak się nimi zajmować. Z uwagi na fakt, że jest to gatunek zagrożony, w takich miejscach trwa też zwiększanie populacji manuli.

Manul stepowy – zdjęcia

Ciekawostki

Być może Polacy nie usłyszeliby zbyt wiele o manulu stepowym, gdyby nie fakt, że kilka lat temu przedstawiciel tego gatunku ssaków kotowatych uciekł z zoo w Poznaniu. Dawniej uważano, że manul stepowy jest przodkiem rasy persów, jednak wnikliwe badania genetyczne wykazały, że oba gatunki nie mają ze sobą nic wspólnego. Ciekawostką związaną z manulami jest fakt, że zmieniają kolor futra niczym kameleony. Latem staje się ono rudawe i ciemnieje, a zimą, gdy jest chłodno, zmienia kolor na srebrzysto-szary.

Od 2002 roku manul stepowy został umieszczony w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych ze statusem NT, czyli gatunek bliski zagrożenia.

Czy można kupić manula?

Nie jest to obecnie możliwe w legalny sposób. Pamiętaj, że nielegalny zakup i trzymanie tego zwierzęcia w domu mogą zakończyć się nie tylko jego konfiskatą, ale również postępowaniem karnym.

Łoś może mierzyć ponad 2 m i ważyć nawet 700 kg. Ten roślinożerny ssak jest jednym z symboli dolin Narwi i Biebrzy. Wzbudza podziw i szacunek – do tego stopnia, że w Polsce ma tylko jednego naturalnego wroga, czyli wilka. I tak jednak najbardziej zagraża mu człowiek. Dowiedz się więcej o łosiach!

Łoś euroazjatycki – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice ok. 400 kg, samce od 550 do 750 kg
? Rozmiary	wysokość w kłębie od 1,5 do 2,4 m; długość ciała od 2,4 do 3,1 m
❤️ Długość życia	od 15 do 25 lat
⭐️ Tryb życia	u samców samotniczy; samice z młodymi żyją w małych stadach
? Pożywienie	rośliny zielone, trawy, turzyce, liście, pąki kwiatowe, owoce, pędy drzew iglastych i liściastych
? Szybkość	kłusem do 30 km/h, sprintem do 60 km/h

Podgatunki łosia

Zrozumienie systematyki łosi jest korzystne dla prawidłowej identyfikacji tych zwierząt w środowisku naturalnym i w ogrodach zoologicznych. Wyróżnia się następujące podgatunki tego zwierzęcia:

• łoś europejski (A. a. alces);
• łoś ussuryjski (A. a. cameloides);
• łoś kamczacki (A. a. buturlini);
• łoś alaskański (A. a. gigas);
• łoś wschodniosyberyjski zwany jakuckim (A. a. pfizenmayeri);
• A. a. americana;
• A. a. andersoni;
• A. a. shirasi.

Określenie wieku, płci i specyfiki budowy poroża poszczególnych łosi pozwala je lepiej identyfikować.

Opis wyglądu łosia

Łoś jest dużym ssakiem. Pod względem budowy ciała jest podobny do jelenia, jednak jest bardziej masywny niż jego kuzyn. Jego głowa jest zwieńczona szerokim porożem znanym pod nazwą łopat albo badyli. Poroże w formie łopat składa się z trzech części:

• róży;
• tyk;
• pasynków – jest ich nawet do 20 w jednej łopacie.

Łopatacz to określenie samca z łopatami, natomiast badylarz oznacza samca, który nie wytworzył charakterystycznej formy poroża.

Od nosa do ogona łosie pokryte są gęstym i często kudłatym, ciemnym futrem. Zwierzęta mają długie, ale silne nogi, dzięki czemu pewnie poruszają się zarówno po lasach, jak i bagnach. Ich oczy są ciemne i duże, co zapewnia im niezwykłą szybkość i dokładność w badaniu otoczenia.Uzębienie dorosłego łosia składa się z 32 zębów.

Łoś – obszary występowania

Łosie występują w siedliskach na całym świecie. Można je spotkać na obszarze od zimnych lasów borealnych i lasów Europy Północnej, Syberii, Alaski, Kanady i Skandynawii do umiarkowanych lasów mieszanych i obszarów górskich północno-zachodnich Stanów Zjednoczonych. W Ameryce Północnej łosia można również spotkać w południowej Kanadzie na wschód od Gór Skalistych, na większości obszaru Minnesoty i Maine oraz w całej Nowej Anglii.

Łosie w Polsce

W Polsce łoś żyje w:

• Puszczy Bydgoskiej;
• Puszczy Dulowskiej;
• lasach lubelskich;
• Poleskim Parku Narodowym;
• Biebrzańskim Parku Narodowym;
• Kampinoskim Parku Narodowym.

Aktualna liczebność łosia w Polsce szacowana jest na 14 tys. osobników.

Łoś jako wskaźnik ekologiczny

Chociaż łosie mają tendencję do trzymania się blisko obszarów podmokłych takich jak jeziora i rzeki, siedliska łosi zmieniają się znacząco z roku na rok ze względu na wahania w dostępności pożywienia. Biorąc pod uwagę ich konieczność posiadania źródeł pokarmu takich jak rośliny wodne oraz bezpiecznych siedlisk w pobliżu źródeł wody, łosie stały się świetnymi „wskaźnikami” ekologicznymi w wielu częściach Ameryki Północnej.

Tryb życia i socjalność łosi

Byk z reguły porusza się samotnie. Klępy z cielakami zimą zbierają się w stada, jednak zachowują dużą niezależność. Grupa ta składa się z dwóch do dziesięciu osobników.

Łosie często wybierają obszary wzdłuż rzek, gdzie jest dużo osłon takich jak krzewy lub drzewostany. Robią to ze względu na swoje bezpieczeństwo. Na mokrym gruncie poruszają się bardzo hałaśliwie, ale na suchym potrafią przemieszczać się cicho. Świetnie pływają i nurkują.

Rozmnażanie łosi

Bukowisko to okres godowy łosi, a także obszar, na którym przebywają one w trakcie tego okresu. Gody rozpoczynają się w różnych okresach, zwykle jesienią, zależnie od miejsca bytowania. Zazwyczaj klępa przywołuje byka porykiwaniem, a samiec w odpowiedzi wydaje dźwięk zwany stękaniem. Spotkanie na jednym terenie dwóch samców kończy się w większości przypadku mierzeniem się i wydawaniem odgłosów. Walki pomiędzy bykami, które polegają na zderzaniu się porożami, zdarzają się rzadziej niż u innych jeleniowatych.

Ciąża i odchowanie potomstwa

Jeżeli samicy towarzyszą jej młode z poprzedniego roku, samiec musi je najpierw zaakceptować, by został dopuszczony do kopulacji. Okres ciąży trwa 226–244 dni, a samica rodzi jedno lub dwoje młodych (łoszaków). Młode przychodzą na świat w maju i na początku czerwca. Samica opiekuje się nimi do pierwszego roku życia. Po trzech dniach zaczynają podążać za matką. Są niezgrabne, ale szybko się rozwijają. Szczyt rozwoju fizycznego osiągają w wieku 6–10 lat.

Pożywienie – czym żywią się łosie?

Łosie żywią się głównie roślinnością wodną i lądową, przy czym ich dieta różni się w zależności od siedliska i pory roku. Zwykle żerują podczas wschodu i zachodu słońca. Pasą się na:

• trawie;
• turzycach;
• skrzypach;
• innych roślinach przybrzeżnych.

Latem łosie żywią się głównie:

• krzewami liściastymi;
• gałęziami wierzby;
• liśćmi osiki.

Zimą łosie używają swoich potężnych przednich nóg do kopania w poszukiwaniu pożywienia, przebijając się przez lód i śnieg. Zjadają:

• gałązki i korę drzew liściastych;
• gałązki jałowca;
• pędy sosny.

Łoś – status ochrony w Polsce

W Polsce między I a II wojną światową żyło jedynie 8 łosi na obszarze Bagien Biebrzańskich, gdzie zwierzęta te były pod ochroną. To właśnie wyłącznie tam gatunek przetrwał II wojnę światową. Pomimo tego nie był objęty ochroną.

Polowania na łosia – tak czy nie?

Dopiero w 2001 roku, na skutek działań wielu organizacji prozwierzęcych i działających na rzecz środowiska, obowiązuje w Polsce moratorium. Jest to zawieszenie polowań i rozciągnięcie okresu ochronnego na cały rok.

Od 2014 roku rząd stara się przywrócić polowania na łosie. W 2017 roku Ministerstwo Środowiska przedstawiło statystyki, według których zwierząt tych miałoby być w Polsce aż 28000. Według naukowców jest to liczba przeszacowana i wychodząca poza możliwości biologiczne łosi. Argumentami za przywróceniem polowań mają być:

• zwiększone szkody w obszarach uprawnych;
• większa liczba wypadków komunikacyjnych z udziałem łosi.

Naukowcy są zdania, że oba te problemy da się rozwiązać bez odstrzału łosi, m.in. poprzez:

• ochronę populacji wilków, które są naturalnymi wrogami łosi;
• oczyszczanie poboczy i zwiększenie widoczności;
• zabezpieczenie siedlisk łosia z dala od siedzib ludzkich;
• prowadzenie działań naukowych, które mają za zadanie zbadanie faktycznej wielkości populacji.

W 2022 roku łoś został wpisany na Czerwoną Listę Kręgowców Polski z kategorią NT, czyli bliskiego zagrożenia.

Ciekawostki o łosiu

Łoś poza okresem godowym rzadko wydaje jakiekolwiek odgłosy. W połączeniu z faktem, że porusza się cicho, sprawia to, że łatwo go przegapić.

Jego naturalnym sposobem poruszania się jest inochód. Polega on na unoszeniu jednocześnie obu kończyn z jednej strony ciała, np. prawej przedniej i prawej tylnej, a następnie lewej przedniej i lewej tylnej. W trakcie takiego poruszania się słychać dwa takty.

Łoś to największy przedstawiciel rodziny jeleniowatych. Obszar jego występowania stale się zmniejsza. Warto wiedzieć, jaką funkcję pełni w ekosystemie i dlaczego trzeba go chronić.

Tygrysy żyją w różnych środowiskach, w tym w lasach tropikalnych, podzwrotnikowych, wilgotnych, namorzynowych, na łąkach i sawannach. Są bez wątpienia jedną z największych atrakcji w ZOO. Tygrys ma charakterystyczną sierść, która jest pokryta ciemnymi, pionowymi pasami. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tym drapieżnym zwierzęciu!

Tygrys – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice od 65 do 170 kg, samce od 90 do 420 kg
? Długość z ogonem	od 1,7 do 3,3 m, przy czym samice są krótsze
❤️ Długość życia	10–15 lat na wolności, 16–20 lat w niewoli
⭐️ Tryb życia	samotniczy
? Pożywienie	zwierzęta kopytne, ptactwo, ryby, padlina
? Szybkość	do 60 km/h

Podgatunki tygrysa i zasięg występowania

Główny obszar występowania tygrysa rozciąga się od Indii i Nepalu na zachodzie do Rosji i Chin na północy i wschodzie. Obszary te zazwyczaj składają się z lasów tropikalnych, łąk wraz z rzekami i mokradłami, gdzie tygrysy mogą znaleźć pożywienie.

Biolodzy odnotowali pięć podgatunków tygrysów, które już wymarły. Wśród żyjących wymieniane są:

• tygrys bengalski;
• tygrys syberyjski (znany też jako tygrys amurski);
• tygrys sumatrzański;
• tygrys indochiński;
• tygrys malajski;
• tygrys chiński.

Tygrys – opis wyglądu

Tygrys znany jest ze swojego majestatycznego wyglądu. Jest to największy na świecie gatunek kota. Ma pomarańczowe lub białe futro z pasami, które różnią się kształtem i wielkością, co pozwala na identyfikację poszczególnych zwierząt. Uszy tygrysa są zaokrąglone na końcach i mają „łyżkowaty” kształt, co pozwala zwierzęciu zachować czujność nawet podczas długich okresów odpoczynku.

Białe tygrysy

Biały tygrys w warunkach naturalnych spotykany jest na południu Azji, głównie w północno-wschodnich Indiach. Należy do gatunków zagrożonych wyginięciem. Żyjąca w niewoli liczna populacja tych zwierząt to efekt wieloletniego kojarzenia osobników, które są ze sobą blisko spokrewnione. W wyniku takiego działania zwierzęta są narażone na różnego rodzaju deformacje układu kostnego, problemy gastryczne, wady układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia neurologiczne i problemy z odpornością.

Tygrysy – inne umaszczenia

Według doniesień wyróżniane są co najmniej trzy inne umaszczenia tygrysów:

• czarne;
• niebieskie
• golden tabby.

Tygrysy czarne są raczej legendą aniżeli prawdą. Jeśli kiedykolwiek istniały takie koty, mogły być mieszanką dwóch gatunków. Obecnie uważa się wzmianki o ich istnieniu raczej za element kryptozoologii aniżeli faktycznej zoologii. Niebieskie tygrysy również nie zostały nigdy zbadane ani schwytane. Istnieją pojedyncze informacje na temat ich występowania w Chinach, w prowincji Fujian.

Inaczej wygląda sprawa tygrysów w umaszczeniu golden tabby. Tego rodzaju umaszczenie, znane również u kotów domowych, jest efektem krzyżowania osobników leucystycznych i tradycyjnie umaszczonych. W efekcie tygrysy takie są jaśniejsze od innych, w złocistym odcieniu i z pomarańczowymi pasami.

Czym się charakteryzuje tryb życia tygrysa?

Tygrysy azjatyckie prowadzą dość samotniczy tryb życia – każdy z nich woli polować i żyć w pojedynkę. Wchodzą w krótkotrwałe interakcje tylko w celach godowych. Terytorium zwierząt tej samej płci nigdy nie nakłada się na siebie. Warto jednak zaznaczyć, że obszar zajmowany przez samce jest często pięciokrotnie większy niż ten, którego pilnuje samica. Jednocześnie na obszarze samca mogą znajdować się enklawy samic.

Dorosły tygrys jest bardzo terytorialnym zwierzęciem. Zazwyczaj określa granicę swojego terytorium poprzez rozpylanie moczu. Ma on silny zapach, który może utrzymywać się nawet do 40 dni. W celu znakowania otoczenia tygrysy używają też kału i śladów po pazurach. Tygrysy spędzają dużo czasu na spaniu – w rzeczywistości mogą spać do 16 godzin dziennie!

Tygrys – grupa osobnicza i rozmnażanie

Dzięki bliskiemu pokrewieństwu z innymi kotami tygrys może się z nimi krzyżować. Wiele samic pochodzących z takich połączeń zachowuje płodność, jednak samce są zazwyczaj bezpłodne.

Ciąża i potomstwo

Ciąża u tygrysicy trwa około 100 dni. W miocie rodzi się do 6 młodych, ale statystycznie przeżywa tylko jedno, rzadziej dwa do trzech. To efekt:

• naturalnej selekcji – najsłabsze osobniki umierają krótko po narodzinach;
• działania człowieka – zwłaszcza podpalania lasów;
• kataklizmów typu powodzie;
• działania samców tygrysów – dorosły tygrys obejmujący nowe terytorium, na którym przebywają samice, zabija młode, aby przyspieszyć ruję u samicy. 

Grupa rodzinna u tygrysów

Tygrysy nie zbierają się w stałe grupy rodzinne, tak jak ma to miejsce w przypadku lwów. Samiec jednak łączy się z samicą i przebywa w jej okolicy przez okres wczesnego wychowania potomstwa. Zwiększa to szanse na przetrwanie, np. z uwagi na łatwiejszy dostęp do pożywienia. Samiec tygrysa broni także terytorium i młodych przed zagrożeniami.

Tygrysica wychowuje młode przez ok. 2–3 lata, choć osiągają one dojrzałość ok. 18. miesiąca życia. Po dwóch latach potomstwo płci męskiej odchodzi w poszukiwaniu terytorium. Z kolei potomstwo płci żeńskiej pozostaje blisko matki. Może zarówno obrać sąsiadujące terytorium, jak i pozostać z nią w parze.

Warto zaznaczyć, że w naturze nie spotyka się niespokrewnionych ze sobą, a żyjących na tym samym terytorium przedstawicieli tej samej płci. Jest to możliwe tylko w rezerwatach i ZOO, gdzie trudno rozmieścić zwierzęta na adekwatnej przestrzeni.

Pożywienie – czym żywią się tygrysy?

Tygrysy to niesamowite drapieżniki, których zdrowie i siła zależą od wielu różnych rodzajów pożywienia. Głównie polują na zwierzęta kopytne, w tym:

• bawoły;
• dzikie świnie;
• gaury;
• sambary (azjatycki odpowiednik jeleni).

Z uwagi na fakt, że tygrysy cechuje duża żarłoczność – są w stanie zjeść jednorazowo do 50 kg mięsa, choć zwykle jest to ok. 25 kg – polują też na inne zwierzęta. Ich łupem padają:

• krokodyle;
• młode i słabe niedźwiedzie;
• młode i odosobnione od stada nosorożce;
• duże ryby;
• bydło, jeśli ludzkie siedziby wchodzą w jego terytorium.

Ataki na ludzi zdarzają się bardzo rzadko. Dotyczą zazwyczaj młodych osobników.

Tygrys – status ochrony

Tygrys jest jednym z najpiękniejszych i najbardziej unikalnych zwierząt na świecie, jednak jego status ochronny jest niebezpiecznie niski. Na przełomie XX wieku na świecie żyło 100 tys. tygrysów, jednak obecnie ich populacja zmniejszyła się krytycznie o 95%, pozostawiając w naturze zaledwie 3 900 żywych osobników. Ten gwałtowny spadek został przypisany różnym czynnikom, w tym:

• zabijaniu przez kłusowników;
• nielegalnemu handlowi dzikimi zwierzętami;
• fragmentacji siedlisk.

Dodatkowym zagrożeniem są dla nich sidła masowo zakładane dla upolowania innych gatunków zwierząt, np. na Sumatrze. Obecnie wiele organizacji współpracuje na rzecz ochrony tygrysów poprzez:

• zwalczanie kłusownictwa;
• dostarczanie lokalnym społecznościom bodźców do wspierania różnych inicjatyw ochrony;
• ochronę obszarów zasiedlanych przez tygrysy.

Hodowla tygrysów – sposób na ich przetrwanie

W środowisku naturalnym żyje obecnie niespełna 4 tys. tygrysów. Ich hodowla jest niezwykle ważnym przedsięwzięciem, które ma na celu zapewnienie przetrwania tego wielkiego kota. Wiąże się to ze ścisłą współpracą ekspertów ds. ochrony przyrody, biologów i opiekunów zwierząt, którzy wspólnie tworzą idealne warunki hodowlane dla tych drapieżników. Przestrzeń siedliska tygrysów powinna być zaprojektowana tak, aby zapewnić eksplorację, bezpieczeństwo i komfort ich mieszkańcom. Powinna także zawierać wiele prawdziwych kryjówek, powierzchni do drapania i zabawy, jak również wiele elementów wodnych.

Samce i samice biorące udział w hodowli tygrysów muszą mieć zgodne temperamenty. Jeśli tak nie jest, specjaliści mogą być zmuszeni do interwencji poprzez zarządzanie wprowadzaniem innych zwierząt lub rozdzielanie „trudnych” par. Hodowcy tygrysów potrzebują dostępu do wystarczająco dużej puli potencjalnych partnerów, aby utrzymać zróżnicowaną pulę genów i uniknąć potencjalnych wad wrodzonych.

Wszystkie te działania wymagają poświęcenia oraz poszanowania indywidualnych potrzeb tygrysów, a także ciągłych konsultacji z ekspertami w dziedzinie zachowania zwierząt. Genetyka, dieta, warunki mieszkaniowe oraz socjalizacja tygrysów odgrywają ważną rolę w prawidłowej hodowli tych zwierząt. Dzięki badaniom, skutecznym praktykom i oddanej opiece ze strony ludzi, odpowiedzialne programy hodowli tygrysów mogą doprowadzić do bardziej zrównoważonych populacji tego majestatycznego gatunku.

Hodowla tygrysów a etyka

Niestety hodowle mają też swoją mroczną stronę. Białe tygrysy będące wynikiem kojarzenia krewniaczego bardzo często rodzą się martwe albo umierają w ciągu miesiąca. Dość często są również poddawane eutanazji ze względu na znaczne upośledzenie. Organizacje, które zajmują się ochroną zwierząt (np. WWF), sprzeciwiają się takiemu rozmnażaniu białych tygrysów.

Ciekawostki o tygrysach

Czy wiesz, że pręgi na ciele tygrysa są tak samo unikalne, jak ludzkie odciski palców? Żadne dwa tygrysy nie mają tego samego wzoru, tak jak nie ma dwóch osób, które mają takie same odciski palców!

Tygrysy mają tendencję do ryczenia częściej w nocy niż w ciągu dnia, ponieważ ich główne ofiary są aktywne właśnie w nocy.

Zwierzęta te mają potężny zgryz. Siła ugryzienia tygrysa to aż 73 kgf/cm², co sprawia, że jego zdobycz jest praktycznie bez szans. Do tego może on poszczycić się najdłuższymi kłami wśród kotów. Dorastają one do 10 cm.

W odróżnieniu od większości kotów tygrys uwielbia wodę i jest świetnym pływakiem. Młode tygrysy potrafią też wspinać się na drzewa. Z czasem jednak przestają to robić z uwagi na rosnącą wagę. Oznacza to, że są to przedstawiciele rodziny kotowatych zaliczani do tak zwanych naziemnych drapieżników.

Przednie łapy tygrysów są wyposażone w pięć palców, natomiast tylne – w cztery.

Rząd indyjski szukał sposobów, które by skutecznie zapobiegały atakom tygrysów. Jednym z pomysłów było wypuszczanie świń w rejonach zamieszkanych przez tygrysy. Świnie miały stać się ofiarami zastępczymi, tym samym zmniejszając częstotliwość ataków na ludzi.

Tygrys jest jednym z najbardziej znanych zwierząt. Można go zobaczyć niemal w każdym zoo. Niestety jest on zagrożony wyginięciem. Wiele osób zajmuje się hodowlą tygrysów, by zwiększyć ich populację. Jest to trudne przedsięwzięcie wymagające dokładnego rozważenia zarówno biologii, jak i zachowania drapieżników.

Lew to symbol potęgi, rozpoznawany po gęstej grzywie. Bez wątpienia jest jedną z największych atrakcji w ogrodach zoologicznych. Lwy są zwierzętami społecznymi, żyjącymi w stadach liczących do trzydziestu osobników, które mogą składać się z wielu rodzin. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tych zwierzętach!

Lew afrykański – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice od 100 do 160 kg, samce od 150 do 250 kg
? Długość z ogonem	do 350 cm
❤️ Długość życia	samice od 15 do 16 lat, samce do 8 do 10 lat
⭐️ Tryb życia	grupy rodzinne
? Pożywienie	zwierzęta kopytne, ptactwo, małe ssaki, padlina
? Szybkość	do 60 km/h

Podgatunki lwa i obszary występowania

Lwy zamieszkują łąki i sawanny na większości obszaru Afryki Subsaharyjskiej. Systematyczne badania tych zwierząt ujawniły wiele na temat ich ewolucji, siedlisk, diety i zachowania.

Lew jest jednym z najbardziej interesujących gatunków na świecie, a jego systematyka jest fascynującym badaniem ewolucji biologicznej.

Podgatunki lwa

Wyróżnia się następujące podgatunki lwa afrykańskiego:

• lew wschodnioafrykański;
• lew południowoafrykański;
• lew angolski;
• lew senegalski;
• lew kameruński;
• lew masajski;
• lew azjatycki;
• lew azandyjski;
• lew kongijski;
• lew ugandyjski;
• lew kalaharyjski.

Ostatnie badania nad różnicami genetycznymi między lwami ujawniły, że lwy afrykańskie mogą być podzielone na dwie odrębne linie ewolucyjne oparte na haplotypach. Haplotyp to pojęcie z dziedziny genetyki oznaczające grupę genów, którą organizm odziedziczył po jednym z rodziców. To odkrycie jeszcze bardziej podkreśla, jak cenne są badania nad systematyką lwów, ponieważ pozwalają nam one lepiej zrozumieć ich ewolucję i ochronę.

Lew – opis wyglądu

Umaszczenie sierści lwów waha się od bladego złota do głębokiego brązu. Kolory te są niezwykle atrakcyjne na tle surowo białych podbrzuszy. Lwy mają małe uszy i silnie umięśnione ciała. Wiele lwów ma nawet kępki czarnych włosów na czubku ogona.

Lew jest drugim co do wielkości spośród żyjących kotów i może ważyć nawet 200 kg. Największy znany samiec ważył aż 375 kg! Samce mają charakterystyczną grzywę, która czyni je łatwo rozpoznawalnymi. Lwy mają również krótsze nogi niż inne duże koty.

Leucyzm u lwów

W wielu rezerwatach przyrody (głównie w RPA) można także spotkać białe lwy. Kolor ich sierści jest spowodowany przez leucyzm, czyli niedobór ciemniejszych pigmentów w sierści i skórze. Takie lwiątka rodzą się całkowicie białe, a z czasem kolor ich sierści wybarwia się do kremowego lub barwy kości słoniowej. Niegdyś takie lwy żyły w naturze, dziś występują głównie wokół Parku Krugera w RPA. To tam odmiana ta była introdukowana. Białe lwy można spotkać również w ZOO na całym świecie.

Tryb życia lwów

Lew zalicza się do wielkiej piątki Afryki, czyli dużych ssaków zamieszkujących ten kontynent i uznawanych za najgroźniejsze (co nie jest prawdą). Pozostałe ssaki to:

• słoń afrykański;
• bawół afrykański;
• nosorożec czarny;
• lampart.

Szacuje się, że liczebność lwów zmniejszyła się o około 42% w ciągu ostatnich dwóch dekad i obecnie gatunek ten żyje tylko w niektórych krajach afrykańskich.

Według badań przez większość doby, nawet do 20 godzin, lwy po prostu śpią lub drzemią.

Grupa osobnicza i role w stadzie

Lew należy do najwcześniej wykształconej gałęzi współczesnych kotowatych. Jest majestatycznym gatunkiem nie tylko ze względu na imponujące rozmiary i siłę, ale także ze względu na strukturę społeczną, w której żyje. Zwierzęta te łączą się w grupy rodzinne, a czasami tworzą społeczności. Mogą one liczyć od 2 do 12 dorosłych osobników i młode. W takiej grupie jest zazwyczaj jeden samiec lub do czterech samców w ramach tak zwanej koalicji.

Incydentalnie zdarza się, że lwice w stadzie nie są ze sobą spokrewnione. Samców natomiast prawie nigdy nie łączy pokrewieństwo ani między sobą, ani z samicami, co pozwala utrzymać dobre cechy potomstwa. Wbrew obiegowej opinii samce nie chronią całego stada przed potencjalnymi zagrożeniami – bronią jedynie własnego potomstwa. Obroną wszystkich młodych zajmują się natomiast samice. Rola samców ogranicza się do zapładniania samic i obrony terytorium. Samice z kolei dodatkowo polują.

Rozmnażanie lwów

Lwica osiąga dojrzałość płciową w wieku 4 lat, a samce w wieku 5 lat. Lwice mogą rodzić dwa mioty rocznie. Samice mają zazwyczaj do czterech młodych po okresie ciąży trwającej około 110 dni. Młode lwy ważą około 2 kg i przez 3–11 dni są ślepe. Lwiątka pozostają z matką do czasu, gdy staną się niezależne w wieku około 2–3 lat. Potem samice pozostają zwykle w stadzie, a samce z niego odchodzą w poszukiwaniu własnego terytorium.

Pożywienie – czym żywią się lwy?

Lwy żywią się głównie zwierzętami takimi jak:

• antylopy, w tym gnu;
• zebry;
• gazele;
• guźce;
• bawoły.

Zdarza się, że polują na młode słoni, żyraf, hipopotamów czy nosorożców. Czasami spożywają również mniejsze kręgowce takie jak gryzonie, gady i ptaki, a także padlinę. W razie dużego, długotrwałego wygłodzenia mogą atakować ludzi i zwierzęta hodowlane, choć zwykle trzymają się od nich z dala.

Samice polują przede wszystkim nocą, zwłaszcza na otwartym terenie. Na obszarach trawiastych i bardziej zarośniętych zdarza się im polować w dzień. Nie jest jednak prawdą, że zawsze polują w stadzie. Dość często pojedyncze lwy obu płci wypuszczają się na polowanie samodzielnie, bo oznacza to większą porcję jedzenia.

Podczas polowania lwy są w stanie rozwinąć prędkość do 60 km/h.

Lew – status ochrony

Lwy od dawna zajmują szczególne miejsce w kulturze afrykańskiej, dlatego nie dziwi fakt, że wielokrotnie podejmowano próby zapewnienia im ochrony. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody określa lwy w Afryce jako narażone na wyginięcie. Rządy i obrońcy przyrody podejmują aktywne działania w postaci zachęcania do tworzenia lwich rezerwatów, zakazu polowań i zniechęcania do nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami.

Oprócz tego gatunek jest introdukowany w rezerwatach i ZOO na całym świecie. W tym przypadku ważne jest, by w stadzie hodowlanym zachowana była czystość gatunku. Pozwala to też opiekować się zwierzętami, które nie są w stanie samodzielnie złapać zdobyczy, np. z powodu wychowania w niewoli czy osierocenia.

Ciekawostki o lwach

Lwy mają dobry wzrok i są bardzo głośne – ich ryk można usłyszeć nawet z odległości 8 km. Co ciekawe, ryczący lew nie jest groźny, ponieważ ryczy tylko wtedy, gdy jest zaniepokojony albo najedzony – w takich przypadkach nigdy nie atakuje.

Lwy mają charakterystyczne, bujne grzywy, które zapewniają im ciepło w chłodniejszych porach roku. Warto dodać, że żadne dwa afrykańskie lwy nie wyglądają dokładnie tak samo! Lwy z ciemniejszą grzywą są uważane przez samice za bardziej atrakcyjne. Ze względu na swoją odwagę i siłę to właśnie lew, a nie tygrys stał się narodowym symbolem Indii. Natomiast w chrześcijaństwie jest on symbolem władzy królewskiej i wzniosłości Boga.

Lew od wieków jest uosobieniem potęgi. Jego zasięg występowania wciąż jednak maleje. Zwierzęta te są drapieżnikami i jako jedyne kotowate żyją w grupach rodzinnych z dominującym samcem lwa na czele. Niestety są one narażone na prześladowania ze strony ludzi, dlatego powstaje wiele cennych inicjatyw, które są absolutną koniecznością dla ich przetrwania.