Żubr jest doskonale przystosowany do życia w środowisku leśnym. Stada składają się zarówno z samców, jak i samic, a młode cielęta rodzą się zazwyczaj wiosną. Żubr jest roślinożercą, żywi się szeroką gamą traw, ziół i krzewów, a także korą drzew. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!

Żubr – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice od 320 do 650 kg, samce od 440 do 920 kg
? Rozmiary	samice ok. 152 cm w kłębie, samce ok. 172 cm w kłębie
❤️ Długość życia	samce do 20 lat, samice do 25 lat
⭐️ Tryb życia	tworzą stada z młodymi; starsze samice i samce mogą prowadzić samotniczy tryb życia
? Pożywienie	rośliny zielne, trawy, kora drzewa, gałęzie, pędy, liście, turzyce
? Szybkość	do 40 km/h

Systematyka – żubry nizinne i inne podgatunki oraz linie

Współcześnie wyróżnia się dwie linie żubrów:

• nizinną (LB);
• nizinno-kaukaską (LC).

W Polsce populacja nizinno-kaukaska występuje w Bieszczadach. Reszta stad należy do populacji nizinnej.

Historia żubrów

Żubr dzielił się na trzy podgatunki:

• żubr białowieski (nizinny);
• żubr karpacki (węgierski) – wymarły;
• żubr kaukaski (górski).

Warto przy tym zaznaczyć, że żubr kaukaski przez część specjalistów uważany jest za osobny gatunek.

Żubry nizinne przed I wojną światową zamieszkiwały w stanie dzikim tylko Puszczę Białowieską. Po 1920 wszystkie osobniki tej populacji zostały wybite. Jej odtworzenie jest zasługą introdukcji zwierząt z grupy trzymanej w niewoli.

Żubry karpackie żyły prawdopodobnie na terenie Siedmiogrodu i południowych Karpat. Uważa się, że wymarły w XVIII lub XIX wieku. Obecnie nie ma też już na świecie żubrów czystej krwi kaukaskiej. Ostatni przedstawiciel tego podgatunku zginął w 1927 roku.

Żubr – jak wygląda? Czym się charakteryzuje?

Żubr to największy ssak lądowy w Europie, o maksymalnej długości ciała 3,5 m. Jego sierść jest gęsta i brązowa, z jaśniejszymi plamami na nogach, głowie oraz podbrzuszu. Jego wysokość w kłębie dochodzi do 188 cm. Jest masywny i rogaty. Jego charakterystyczna cecha to wyraźnie widoczny garb na kręgosłupie.

Zwierzę ma małe oczy osadzone na dużej i ciężkiej głowie. Jego krótkie rogi są zagięte do środka i skierowane do góry. Szyja żubra jest krótka i gruba.

U samców widać dużą dysproporcję między przednią a tylną częścią ciała. Przód jest masywny i szeroki, z wyraźnym garbem, porośnięty długą, kudłatą grzywą. Tył jest stosunkowo mały i pokryty krótką sierścią. Samice są mniejsze, z mniej wydatnym garbem i bardziej proporcjonalną sylwetką.

Tryb życia oraz występowanie żubrów

Żubr żyje w mieszanych stadach, które przemierzają łąki i lasy. Stado może liczyć do 30 osobników. Żubry zasiedlają lasy mieszane, w których występują podmokłe polany. Żubr zamieszkiwał niegdyś duże obszary Europy Środkowej i Wschodniej, ale jego populacja została zdziesiątkowana przez polowania i utratę siedlisk. W stanie dzikim pod koniec XX wieku i na początku XXI wieku zwierzęta te występowały w:

• Polsce;
• Rosji;
• Litwie;
• Słowacji;
• Ukrainie;
• Niemczech;
• Białorusi.

Starsze wiekiem samce i samice często żyją samotniczo, poruszając się bez stada. Żubr jest największym ssakiem lądowym w Polsce.

Grupa osobnicza i rozmnażanie żubrów

Samice (krowy) dojrzewają płciowo w drugim lub trzecim roku życia. Przeważnie rok później rodzą potomstwo. Samce (byki) osiągają dojrzałość w trzecim roku. U samic ruja przeważnie trwa od sierpnia do października. W czasie jej trwania przez dwa do trzech dni samicy towarzyszy jeden samiec, który odpędza inne osobniki.

Ciąża trwa około 9 miesięcy. Samica zazwyczaj rodzi jedno młode raz na dwa lata. Młode żubry po narodzinach ważą 16–35 kg.

Żubry tworzą stada. Krowy włączają do nich potomstwo na kilka dni po porodzie. Zwierzęta te mogą być agresywne w stosunku do człowieka w trakcie okresu rozrodczego.

Czym żywi się żubr?

Żubr jest roślinożercą i żywi się szeroką gamą traw, ziół, krzewów, a nawet korą drzew. Zimą żubr często przekopuje się przez śnieg, aby znaleźć pożywienie. Uzupełnienie jego diety stanowią pędy niektórych drzew i krzewów oraz kora. Ponadto zimą spożywa żołędzie.

W niektórych miejscach jest praktykowane zimowe dokarmianie wolnych populacji żubrów. Udostępnianie im pokarmu ogranicza ich śmiertelność. Z drugiej strony taka praktyka może stanowić zagrożenie, ponieważ wokół miejsc dokarmiania zbierają się duże stada, a to niestety może sprzyjać przenoszeniu się chorób.

Ochrona żubra. Jak można ratować jego liczebność?

Żubr jest gatunkiem zagrożonym, a jego populacja stale maleje z powodu polowań, utraty siedlisk i chorób. Gatunek ten jest wpisany na Czerwoną Listę Gatunków Zagrożonych IUCN.

Rząd podjął wysiłki w celu ratowania żubra w Polsce, tworząc kilka parków narodowych i rezerwatów przyrody, gdzie żubry mogą swobodnie wędrować. Istnieje również kilka programów hodowli w niewoli, które mają na celu zwiększenie populacji polskich żubrów. Pomimo tych starań jest on nadal zagrożony przez kłusownictwo i niszczenie siedlisk, a jego przyszłość jest niepewna.

Liczebność żubrów w Polsce

Według inwentaryzacji gatunku, przeprowadzonej w grudniu 2020 roku, w Polsce było 2316 żubrów. Wiadomo, że w samym BPN, który jest najsilniej zaangażowany w ochronę przyrody i tego gatunku, znajdowało się w grudniu 2021 roku 779 osobników, czyli o 64 więcej niż w poprzednim roku.

Inne statystyki na rok 2020 przedstawiały się następująco:

• Puszcza Knyszyńska – 214 osobników;
• Puszcza Borecka – 128 osobników;
• Puszcza Augustowska – 17 osobników;
• stada w zachodniej Polsce – ok. 334 osobniki, z czego ok. 30 w zachodniopomorskim, w Nadleśnictwie Mirosławiec Lasów Państwowych;
• Bieszczady – 707 żubrów; to jedyna populacja nizinno-kaukaska w Polsce.

Dodatkowo nowe stada żubrów introdukowane są na rozmaite tereny otwarte, takie jak Lasy Janowskie czy Puszcza Romnicka.

W Polsce prowadzona jest też specjalna Księga Rodowodowa Żubrów, które obejmuje osobniki pod ścisłą ochroną na wolności, jak i te w ZOO, zagrodach i hodowlach. W niewoli, dla ratowania gatunku, żyje obecnie ponad 200 żubrów.

Żubr europejski – zdjęcia

Żubr – ciekawostki o gatunku

• Żubr jest zwierzęciem wolno poruszającym się, co sprawia, że jest podatny na ataki drapieżników takich jak wilki. Aby się chronić, żubr często tworzy linię z członkami stada, a największe i najsilniejsze byki tworzą zewnętrzną granicę.
• Dwutaktowy ruch kończyn przednich zapobiega wpadnięciu w bagnisty teren.
• Współczesna populacja żubra została odtworzona z 12 osobników przebywających w ogrodach zoologicznych.
• Żubr został umieszczony na licznych herbach miast, instytucji i rodzin. Samiec jest częściej przedstawiany z uwagi na swoją siłę, męstwo i odwagę. Wiele miast położonych na Białorusi i Podlasiu ma w herbie żubra z racji jego występowania na danym obszarze geograficznym.
• W osadzie Zwierzyniec można zobaczyć pomnik żubra, który został odsłonięty jesienią 2014 roku w ramach obchodów 85. rocznicy restytucji żubra w Białowieskim Parku Narodowym. Pomnik wykonano z brązu. Waży ponad 800 kg.

Żubr jest świetnie przystosowany do poruszania się po zalesionych, podmokłych terenach. Ma dobry węch, który wykorzystuje do poszukiwania pożywienia. Jest gatunkiem zagrożonym z powodu polowań, utraty siedlisk i chorób. Jego maksymalna prędkość wynosi 40 km/h. Długość życia tego zwierzęcia w warunkach naturalnych wynosi do 25 lat, a w niewoli – do 40 lat.

Wół jest zwierzęciem o długiej i interesującej historii. W średniowieczu wołów używano do orki sprzężajnej (później ich miejsce zajęły konie). Od lat były używane do pracy jako zwierzęta pociągowe lub do transportu towarów. Ich siła była kluczowa dla ludzi – od starożytności pomagały ludziom uprawiać pola, budować miasta i rozwijać handel. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!

Wół – podstawowe informacje

? Masa ciała	od 400 do 900 kg
? Rozmiary	ok. 3 m długości ciała
❤️ Długość życia	ok. 15 lat
⭐️ Tryb życia	w stanie dzikim w stadach do 30 osobników
? Pożywienie	trawy, zioła, rośliny wodne, liście drzew i krzewów, rośliny uprawne
? Szybkość	do 40 km/h

Historia woła

Woły były pierwszymi zwierzętami udomowionymi przez człowieka – jest to czynnik decydujący o ich istnieniu we współczesnych społeczeństwach Europy. Ich udomowienie odbyło się po raz pierwszy ok. 4000 lat p.n.e.

Woły były tak popularne, że stały się symbolem mocy i bogactwa – często były postrzegane jako „królewskie zwierzęta” i stanowiły podstawę transportu handlowego oraz transportu publicznego we wczesnych kulturach europejskich. Obecnie wół jest głównie uznawany za symbol tradycyjnego rolnictwa i transportu towarów.

Wół – systematyka

Wyróżnia się następujące podgatunki tego zwierzęcia:

• arni azjatycki;
• wół domowy;
• B. b. fulvus;
• B. b. kerabau;
• B. b. migona;
• B. b. theerapati.

Woły dzieli się na trzy grupy:

• dzikie;
• hodowlane;
• hybrydy.

Dzikie woły żyją w Europie Wschodniej, Azji Mniejszej i Ameryce Północnej. Hodowlane woły są utrzymywane na całym świecie jako zwierzęta gospodarskie. Natomiast hybrydy mają w sobie mieszaninę cech dzikich oraz hodowlanych wołów.

Rozwój ery przemysłowej i technik transportowych sprawił, że woły nie są już tak potrzebne, jak kiedyś. Nadal pozostają niezwykle przydatne w pewnych zastosowaniach w gospodarstwach rolnych i na małych pastwiskach.

Opis wyglądu

Wół ma masywną budowę ciała. Ma silne nogi, które są zakończone szerokimi i znacznie rozstawionymi racicami, dzięki którym jest przystosowany do życia na mokradłach, bagniskach i przybrzeżnych płyciznach. Zarówno samce, jak i samice mają potężne rogi, które – w zależności od rasy – mogą mieć różny rozmiar i kształt.

Ciało tego zwierzęcia pokrywają na ogół rzadkie włosy. Woły, które zamieszkują duże wysokości i strefy umiarkowane mogą wykształcać gęstą okrywę włosową. Ich skóra i sierść zazwyczaj mają kolor, który waha się od łupkowoszarego do czarnego.

Wół – tryb życia i występowanie

Pierwotnie wół występował w Azji Południowo-Wschodniej i Indiach. Został stamtąd sprowadzony do Australii, Afryki, Europy i Ameryki.

Dawniej naturalnym środowiskiem życia dzikich wołów były rosnące w strefie subtropikalnej i tropikalnej podmokłe tereny trawiaste, nadrzeczne lasy i mokradła. Współcześnie obszarami występowania są szuwary i bagniste tereny trawiaste. Zmniejszył się także zasięg populacji wołów.

Wół lubi miejsca zacienione i częściowo nawodnione. Jest bardziej uległy i mniej agresywny w porównaniu z dzikim bawołem, który jest jego krewniakiem.

Rozmnażanie

Ciąża trwa 10–11 miesięcy. Zazwyczaj rodzi się jedno młode, które zostaje w stadzie przez pierwsze 3 lata swojego życia. Młody samiec po narodzinach waży 32–58 kg, natomiast samica 27–45 kg. Karmienie mlekiem trwa 5–12 miesięcy.

Jeśli chodzi o rozmnażanie tych zwierząt w warunkach domowych, koncentruje się ono na hodowli tradycyjnych ras bydła – łaciatych i domowych wołów. Proces ten wiąże się z odpowiednią selekcją, poprzedzającą dobieranie pary hodowlanej, oraz technikami reprodukcyjnymi. Selekcja ta ma na celu ustalenie cech genetycznych, które są pożądane w danym rodzie lub grupie (wielkość, umaszczenie).

Po dobraniu odpowiedniej pary hodowlanej można wykorzystać techniki reprodukcyjne takie jak transfer embrionu i inseminacja (zabieg sztucznego unasieniania, który polega na mechanicznym zdeponowaniu nasienia samca w drogach rodnych samicy).

Jednocześnie ważne jest również monitorowanie populacji tych zwierząt, aby określić odpowiedni poziom ich liczebności. Populacje są monitorowane poprzez regularne przesiewania genetyczne oraz badania epidemiologiczne mające na celu identyfikacje potencjalnych chorób genetycznych i innych problemów zdrowotnych.

Czym się żywi wół?

Aby zaspokoić swoje potrzeby żywieniowe, wół spożywa paszę dostarczaną przez hodowców i dzikie rośliny. Ważnym elementem jego diety są trawy, liście i mech. Trawy są dla niego źródłem białka i soli mineralnych, natomiast mech – kwasów tłuszczowych i witamin. Wymienione rośliny stanowią główne składniki codziennych posiłków tego stworzenia. Dodatkowo do menu wołów rolnicy dodają owies i jęczmień, które są bogate w skrobię.

Status ochrony

Wół jest symbolem siły, ciężkiej pracy i postępu. Na polskich wsiach woły były obecne głównie w XVIII i XIX wieku. Ostatnie osobniki używane do prac rolnych spotykano jeszcze w latach 80. XX wieku w obszarach górskich, zwłaszcza graniczących z Ukrainą. Dziś praktycznie nie spotyka się ich w gospodarstwach, nadal jednak zaliczane są do bydła domowego.

Polska ma również ustawowe regulacje dotyczące ochrony zwierząt gospodarskich takich jak woły. Ustawa o Ochronie Zwierząt z 1995 roku stanowi, że każdy posiadacz tego gatunku musi dbać o odpowiednie warunki utrzymania oraz prowadzenia hodowli tych zwierząt. Ponadto każdy hodowca jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i dobrostan swoich podopiecznych oraz ich otoczenia. Wszelkie naruszenia tych przepisów mogą być surowo karane.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi obowiązuje również od 2004 roku i określa szersze standardy utrzymania dużych zwierząt – takich jak woły – oraz monitoruje ich hodowlane metody i techniki upraw.

Ciekawostki

• W wielu kulturach są bardzo popularne ze względu na swoje historyczne znaczenie. Woły można spotkać podczas ceremonii ślubnych lub innych okoliczności specjalnych jako symbol powagi i bogactwa.
• W wodzie zwierzęta te chłodzą się, a także zapobiegają ukąszeniom owadów.
• Woły są uważane za niezwykle inteligentne i czujne, ponieważ potrafią uczyć się nowych rzeczy i dostosować się do nowych sytuacji.
• Woły mają bardzo silny instynkt stadny i szybko się adaptują do nowego otoczenia. Są bardziej odporne od koni. Wół jest w stanie przebywać bez jedzenia i wody przez długi czas.

Wół to zwierzę odporne na choroby i warunki atmosferyczne. Ma też mniejszą skłonność do powodowania środowiskowych problemów niż inne ssaki takie jak owce czy kozy. Doskonale nadaje się do prac rolniczych i transportu towarowego po obszarach wiejskich. Potrafi znosić duże obciążenia, dzięki czemu jest często używany do pracy rolniczej tam, gdzie inne domowe zwierzęta nie są w stanie pomóc.

Krokodyl to jedno z najbardziej fascynujących stworzeń na Ziemi. Można go znaleźć w regionach tropikalnych i subtropikalnych, zwykle w pobliżu zbiorników wodnych takich jak rzeki i jeziora. Krokodyle mają potężne szczęki i ostre zęby. Żywią się rybami, płazami, bezkręgowcami, ptakami i ssakami. Gady te różnią się wagą i długością w zależności od gatunku. Czytaj dalej!

Krokodyl nilowy – poznaj podstawowe informacje

? Masa ciała	do 1000 kg
? Długość z ogonem	samice do 5,5 m, samce do 6,5 m
❤️ Długość życia	do 100 lat
⭐️ Tryb życia	wodno-lądowy
? Pożywienie	ptaki, ryby, gady, ssaki kopytne
? Szybkość	do 35 km/h

Systematyka

Wyróżnia się aż 23 gatunki krokodyli, które są zaliczane do 3 rodzin:

• krokodylowate (Crocodylidae);
• aligatorowate (Alligatoridae);
• gawialowate (Gavialidae).

Do krokodylowatych zaliczane są:

• krokodyl amerykański;
• krokodyl wąskopyski;
• krokodyl z Orinoko;
• krokodyl australijski;
• krokodyl filipiński;
• krokodyl meksykański;
• krokodyl nilowy;
• krokodyl nowogwinejski;
• krokodyl błotny;
• krokodyl różańcowy;
• krokodyl kubański;
• krokodyl syjamski;
• krokodyl krótkopyski.

Wśród aligatorowatych wyróżnić można takie gatunki jak:

• aligator amerykański;
• aligator chiński;
• kajman okularowy;
• kajman szerokopyski;
• kajman żakare;
• kajman czarny;
• kajman karłowaty;
• kajman Schneidera.

Gawialowate to z kolei:

• gawial gangesowy;
• krokodyl gawialowy.

Krokodyl – opis wyglądu

Krokodyl to masywne i silne zwierzę. Ma płaskie ciało i głowę, krótkie nogi i mocny, długi ogon. Jego ciało jest pokryte zrogowaciałą, grubą skórą, która jest tworzona przez niezachodzące na siebie łuski. Układają się one w regularne rzędy i wzory. Większość skóry na głowie tego drapieżnika jest przylegająca do czaszki, podczas gdy skóra na bokach i szyi jest luźna.

Na brzuchu i spodniej stronie ogona znajdują się duże, płaskie tarczki, które są ułożone w równe rzędy. Zawierają one naczynia krwionośne biorące udział w pochłanianiu bądź wypromieniowywaniu ciepła, co ma znaczenie dla termoregulacji ciała.

W zależności od gatunku ilość zębów krokodyla waha się zazwyczaj od 64 do 80. Drapieżniki te dość często tracą zęby, jednak w ich miejscu szybko rosną nowe.

Tryb życia i występowanie krokodyli

Populacje krokodyli zasiedlają strefę subtropikalną i tropikalną wszystkich kontynentów oraz wiele wysp oceanicznych. Ich naturalnym środowiskiem są wilgotne, tropikalne lasy i spokojne, podmokłe tereny. Krokodylowate występują w:

• Afryce;
• na Madagaskarze;
• Indiach;
• Azji Południowo-Wschodniej;
• Indonezji;
• Nowej Gwinei;
• północnej części Australii;
• Ameryce Środkowej;
• na Antylach;
• północnej części Ameryki Południowej.

W Polsce jedynie w ZOO można podziwiać te groźne gady. W naszym kraju jest dla nich po prostu zbyt zimno.

Krokodyle są zwierzętami prowadzącymi wodno-lądowy tryb życia, jednak większość czasu spędzają w wodzie. Gdy wychodzą na ląd, rzadko się od niej oddalają. Krokodyle gromadnie żyją tylko w tych miejscach, które obfitują w zdobycz. Chociaż są one znane ze swojej agresywności, to w rzeczywistości są to bardzo inteligentne i socjalne stworzenia.

Mają silną hierarchię społeczną, która określa ich pozycję w grupie. Młode samce walczą o dominacje ze starszymi samcami, aby ustanowić swoją pozycję. Samice walczą o najlepsze terytoria do rozrodu. Krokodyle są także doskonałymi rodzicami; chronią swoje jaja przed drapieżnikami i przebywają obok nich aż do momentu wyklucia się młodych.

Grupa osobnicza i rozmnażanie krokodyli

Ogólnie krokodyl jest stworzeniem poligamicznym, co oznacza, że stara się parzyć z jak największą liczbą samic. Krokodyle zazwyczaj kopulują w wodzie. Gdy samica jest gotowa, wygina swój grzbiet w łuk, jednocześnie trzymając ogon i głowę pod wodą.

Gniazdowanie i opieka nad młodymi

Po miesiącu od parzenia się samice zaczynają pracę nad budową gniazd. W zależności od gatunku danego krokodyla, samica może budować gniazdo w postaci kopca albo zagłębienia. Kopiec jest budowany z piasku, gleby, roślinności i ściółki.

Liczba jaj składanych przez samicę w jednym miocie wynosi od 10 do aż 50. Jaja są chronione twardą skorupką.Inkubacja trwa od dwóch do trzech miesięcy. Warto dodać, że życie społeczne tych stworzeń zaczyna się już w jajach. Młode krokodyle zaczynają komunikować się między sobą jeszcze przed wykluciem. Samica patroluje okolicę i pilnuje gniazda oraz pomaga młodym wydostać się z jaj. Krokodyl osiąga dojrzałość płciową zazwyczaj w wieku 10 lat.

Jaki pokarm spożywa krokodyl? W jaki sposób poluje?

Dieta krokodyla składa się zwykle z:

• ryb;
• ptaków;
• bawołów;
• antylop;
• młodych osobników słoni;
• innych krokodyli.

By ułatwić proces trawienia, krokodyl połyka małe kamienie, które działają jak żarna w jego żołądku.

Zwierzęta nauczyły się śledzić ofiary z brzegu wody, a nawet nurkować w pogoni za posiłkiem. Na przykład krokodyle zanurzają się, aby nagle wynurzyć się, kiedy niczego niepodejrzewające stworzenie przechodzi obok. Ta pomysłowa strategia umożliwiła krokodylom przeżycie w wielu siedliskach wodnych na całym świecie. Krokodyle mogą również używać podstępu. Wabią ofiarę w swoje pobliże, udając martwe.

Status ochrony krokodyli

Wiele krokodyli na całym świecie należy do gatunków zagrożonych z powodu działalności człowieka takiej jak polowania, niszczenie siedlisk i utrata źródeł pożywienia. Wysiłki na rzecz ochrony tych zwierząt zostały podjęte. Ustanowiono wiele obszarów chronionych, by zapewnić krokodylom bezpieczną przyszłość. Warto dodać, że wszystkie gatunki są pod ścisłą ochroną. W przeszłości ludzie często polowali na te zwierzęta dla ich skór i mięsa. Obecnie powstają farmy hodowlane, dzięki którym najbardziej zagrożone gatunki mają szansę przeżyć.

Jednym z gatunków krytycznie zagrożonych wyginięciem jest krokodyl syjamski. Według szacunków na wolności żyje około 100 osobników. Inne zagrożone gatunki to krokodyl różańcowy, krokodyl kubański i krokodyl błotny.

Ciekawostki o krokodylach

• Krokodyl to jedno z najsilniejszych stworzeń na Ziemi. Dorosły osobnik potrafi udusić ofiarę swoim mocnym uściskiem.
• Słyszy dobrze zarówno pod wodą, jak i na powierzchni.
• Krokodyl zaciska w paszczy swoją ofiarę i kręci się wraz z nią wokół własnej osi. Następnie zaciąga ją do wody, by tam ją utopić. Temperatura ciała tych zwierząt jest ściśle powiązana z temperaturami środowiska.
• Występujący prawie w całej Afryce na południe od Sahary i na Madagaskarze krokodyl nilowy może wstrzymać oddech pod wodą na ponad 45 minut.
• Krokodyle potrafią spać z jednym okiem otwartym.
• Największy krokodyl i przedstawiciel krokodylowatych to krokodyl różańcowy. Samce mogą osiągać nawet 6,3 m długości i ważyć 1360 kg.
• Na farmach hodowlanych zauważono, że płeć potomstwa zależy od temperatury, w jakiej rozwijają się jaja.
• Język tego drapieżnika jest przyrośnięty do dna jamy pyska.
• Najczęstszą przyczyną ataków krokodyli na ludzi jest brak szacunku do ich naturalnych terytoriów.
• Krokodyle trzymane w niewoli mogą żyć ponad 100 lat. Samiec nazwany Kolya, który mieszkał w rosyjskim ZOO w Jekaterynburgu, żył 110–115 lat.
• Krokodyl to zwierzę zmiennocieplne, które polega na energii z otoczenia. W chłodniejszym otoczeniu musi często wygrzewać się na słońcu, by zgromadzić energię potrzebną do funkcjonowania przez resztę dnia i noc. Krokodyle zamieszkujące obszary, które charakteryzują się wysokimi temperaturami, mają problem z przegrzewaniem się. Krokodyl stara się utrzymywać temperaturę ciała na poziomie 30–33 °C.
• Co ciekawe, zęby tego drapieżnika nie są przystosowane do żucia i dlatego jest on w stanie jedynie oderwać duży kawałek swojej ofiary i go połknąć.
• Krokodyl należał do zwierząt czczonych między innymi przez Egipcjan, którzy na jego cześć założyli miasto Krokodilopolis. Sobek, egipski bóg wody i płodności miał krokodylą głowę.

Krokodyl to potężny gad, który zazwyczaj zamieszkuje rzeki, bagna i jeziora. Żywi się rybami, ssakami i ptakami. Jego najlepiej wykształconym zmysłem jest wzrok. Drapieżniki te odgrywają ważną rolę w regulacji łańcuchów pokarmowych w swoich rodzimych siedliskach.

Kangur to ssak roślinożerny i jeden z największych torbaczy. Naturalnie występuje on na terenach Nowej Gwinei i Australii. Jako roślinożerca reguluje rozprzestrzenianie się i wzrost roślinności krzewiastej i trawiastej. Zdarza się, że wkracza na tereny uprawne i wyrządza lokalne szkody. Liczebność dzikiej populacji kangurów w Australii jest szacowana na ok. 60 milionów. Czytaj dalej!

Kangur rudy – podstawowe informacje

? Masa ciała	samice od 17 do 40 kg, samce od 20 do 90 kg
? Rozmiary	długość ciała bez ogona u samic 74,5–110 cm, u samców 93,5–140 cm; długość ogona samic 64,5–90 cm, samców 71–100 cm
❤️ Długość życia	od 6 do 8 lat na wolności; do 20 lat w niewoli
⭐️ Tryb życia	stadny
? Pożywienie	trawy, rośliny zielone
? Szybkość	do 70 km/h

Kangur – systematyka

Kangury należą do rodziny kangurowatych (Macropodidae) i podrodziny kangurów, w obrębie której występują rodzaje. Współcześnie żyjące gatunki kangurów to m.in.:

• kangur olbrzymi (Macropus giganteus);
• kangur szary (Macropus fuliginosus);
• kangur rudy (Osphranter rufus);
• walabia (Wallabia bicolor).

Kangur – wygląd

Kangur ma małą, wydłużoną głowę i długi, gruby u nasady ogon, pomagający mu utrzymywać równowagę. U większości gatunków kończyny tylne są dużo dłuższe niż przednie. Cechuje je fakt, że są one silne i dobrze rozwinięte. Kończyny przednie są dłuższe w przypadku kangurów drzewnych. Samce są cięższe i wyraźnie większe od samic.

Górna część ciała kangura jest dość drobna w porównaniu z dolną. Zwierzę ma wąskie ramiona i krótkie, nieowłosione przednie łapy, które mają po 5 chwytnych palców z ostrymi, długimi pazurami.

Futro kangura jest miękkie i grube. Jego barwa waha się od jasnoszarej przez wiele odcieni piaskowego brązu do ciemnego brązu, rudego, a nawet czerni. Istnieją też odmiany albinotyczne. Okrywa włosowa zapewnia ochronę przed deszczem i oparzeniami słonecznymi.

Tryb życia i występowanie kangurów

Kangur na wolności żyje głównie w:

• Nowej Gwinei;
• Australii;
• Tasmanii;
• Nowej Zelandii oraz na okolicznych wyspach.

Zamieszkuje przede wszystkim:

• rzadkie lasy;
• zarośla;
• trawiaste równiny.

Większość kangurów preferuje przebywanie na otwartych przestrzeniach. Łączą się w stada liczące od kilku do nieraz kilkuset osobników, zależnie od gatunku. Stado jest dowodzone przez silnego samca. Po wyczerpaniu się pokarmu na danym obszarze, duże stado dzieli się na grupki, które oddzielnie poszukują źródeł pożywienia.

Temperament kangura

Kangur to zwierzę spokojne i zarazem bardzo ostrożne. Zaniepokojony rzuca się do ucieczki, jednak przy zagrożeniu bezpośrednim atakuje przeciwnika. Potrafi zadać głębokie rany pazurami przednich kończyn, a także skutecznie kopać tylnymi. W trakcie skakania, biegania i walki ogon służy mu do utrzymywania równowagi.

Tryb życia kangura

Torbacz ten preferuje nocny tryb życia. W ciągu dnia kangury odpoczywają w norach i w cieniu pod drzewami. W przypadku niebezpieczeństwa przekazują sygnały alarmowe innym osobnikom znajdującym się w pobliżu za pomocą mocnych uderzeń tylnych nóg o ziemię. Często używają również dźwięków do przekazywania informacji innym kangurom (syczenie, chrząkanie).

Kangur – rozmnażanie

Samce są agresywne w trakcie ustalania hierarchii w stadzie. Dominujący samiec ma pierwszeństwo w pokrywaniu samicy, która wchodzi w okres rui. Samica jest gotowa do rozrodu w wieku 2 lub 3 lat. Zachowuje aktywność rozrodczą do 8–12 lat. Samiec osiąga dojrzałość płciową nieco później.

Ciąża i rozród kangura

Ciąża u kangura trwa 30–39 dni, ale samica potrafi opóźnić poród, jeśli czynniki środowiskowe mogą zmniejszyć szanse na przeżycie młodych. Po narodzinach mały kangur ma ok. 15–25 mm długości. Noworodek nie jest w pełni ukształtowany – nieowłosiony, ślepy, swoim wyglądem przypomina płód. Przedziera się przez włosy do dziury w worku na brzuchu, gdzie przyczepia się do jednego z sutków i żywi mlekiem. W zależności od gatunku rozwija się przez 150–320 dni. W tym czasie szybko rośnie i nabiera charakterystycznych cech.

Młody kangur dzięki torbie ma zapewnione bezpieczeństwo, a także odpowiednią temperaturę i wilgotność, co jest istotne szczególnie w czasie suszy. Załatwia w niej również swoje potrzeby fizjologiczne. Opuszcza torbę, gdy osiąga masę 2 do 4 kg, ale w razie zagrożenia szuka w niej schronienia.

Czym się żywi kangur?

Kangury żywią się głównie trawą, liśćmi i inną roślinnością występującą w buszu. Niektóre gatunki swoją dietę uzupełniają jagodami, mchem, choć nie gardzą też owadami i ich larwami. Gdy jest chłodno, kangur żeruje głównie w dzień. W upalne dni robi to wyłącznie o świcie i w nocy.

Status ochrony kangura

Kangury to jeden z najbardziej charakterystycznych symboli Australii. Niektóre gatunki są zagrożone wyginięciem, inne uznawane za szkodniki, a w rezultacie – regularnie odstrzeliwane. Według instytucji zajmujących się ochroną zwierząt do 2025 roku liczebność kangurów rudych może zmniejszyć się o 50%.

Kangur szary to kolejne zwierzę, którego liczebność powoli maleje od 2008 roku. Gatunek ten uważany jest za zagrożony w skali globalnej.

Istnieją rozmaite działania na rzecz ochrony kangurów na całym świecie – od programów edukacyjnych po systemy hodowlane i inicjatywy dotacyjne. Ważne jest również ustalenie realistycznego planu monitorowania populacji tych pięknych ssaków oraz eliminowania problemów ekologicznych w naturalnych siedliskach tych torbaczy.

Ciekawostki o kangurach

• Kangury potrafią wykonać skoki na odległość 8 m, a nawet 12! Nie potrafią jednak skakać do tyłu.
• W poszukiwaniu wody lub pożywienia mogą pokonać odległości do 300 km.
• Kangury są dobrymi pływakami.
• W biegu są w stanie osiągnąć prędkość do 70 km/h.
• Kangury są jednym z symboli narodowych Australii, a ich podobizny używa się do oznaczenia różnych produktów, herbów drużyn sportowych i znaczków pocztowych.
• W latach 2000–2010 przyczyniły się one do śmierci 18 osób. Co ciekawe, w tych samych latach rekiny zabiły zaledwie 16 osób na całym świecie!
• W polskiej literaturze na określenie niektórych gatunków była także wcześniej używana nazwa zwyczajowa suwacz.
• W Australii żyje więcej kangurów niż Australijczyków.
• Kangur olbrzymi osiąga wysokość do 2 m.

Kangur to jedno z najbardziej rozpoznawalnych zwierząt. Każdego dnia miliony ludzi na całym świecie oglądają te stworzenia w ZOO i parkach narodowych. W przeszłości zwierzęta te były często zabijane dla mięsa i futra. Rozwój rolnictwa, degradacja siedlisk oraz nielegalne polowania ograniczyły obszar ich występowania. Utraciły one aż 90% obszaru, który zajmowały przed przybyciem europejskich osadników na kontynent.