Pomoc uchodźcom z Ukrainy nie ustaje, a od pewnego czasu troską objęte są również zwierzęta. Wiele z nich jest w kiepskiej sytuacji, bo mogą nie przeżyć długiego transportu i nawet kilku dni stania na dworze w oczekiwaniu na przekroczenie granicy. Należą do nich również gady i płazy z Ukrainy, z którymi wielu opiekunów próbuje dostać się do Polski. Część zwierząt jest też ratowana ze sklepów czy hodowli na terenie Ukrainy. Jak możesz im pomóc?

Jak pomóc gadom i płazom z Ukrainy?

Możliwości jest tutaj przynajmniej kilka. Oczywiście najprostszą z opcji jest wpłacenie środków na rzetelną, zweryfikowaną zbiórkę, np. prowadzoną przez organizację prozwierzęcą. Co jeszcze możesz zrobić?

Zaoferuj dom tymczasowy

Pierwszą z opcji jest zaoferowanie zwierzętom domu tymczasowego. Pamiętaj jednak, że gady i płazy często wymagają specjalnych warunków bytowych, m.in. karmienia mrożonymi zwierzętami, zapewnienia stałej, wysokiej temperatury i odpowiedniej wilgotności. Jeśli nie masz w domu odpowiedniego sprzętu i nie znasz się na gadach i płazach, wybierz inne sposoby pomocy.

Przygotuj dary na zbiórkę

Część organizacji prozwierzęcych, które pomagają na granicy polsko-ukraińskiej lub jeżdżą z konwojami w głąb obszaru objętego działaniami wojennymi, organizuje zbiórki darów. W przypadku gadów i płazów potrzeby są nieco bardziej rozbudowane niż w przypadku psów czy kotów. Co obejmują? Przede wszystkim:

• transportery z izolacją termiczną;
• ogrzewacze, które pomagają utrzymać zwierzętom optymalną temperaturę ciała;
• pożywienie;
• leki pierwszej potrzeby.

Zanim podarujesz cokolwiek na zbiórkę, dowiedz się, jakie są aktualne potrzeby w danym miejscu.

Zorganizuj transport

Gady i płazy źle znoszą niskie temperatury panujące obecnie na zewnątrz. W wielu przypadkach są to gatunki egzotyczne, przystosowane do innych warunków bytowych. Z tego powodu możesz zaoferować transport do domu tymczasowego dla tych zwierząt albo zabrać rodzinę z takim podopiecznym w nowe miejsce. Jazda w ogrzewanym samochodzie może uratować życie płazom i gadom przywiezionym z Ukrainy.

Wesprzyj ukraińską rodzinę, która podróżuje z gadami i płazami

Masz miejsce dla uchodźców w swoim domu? Dysponujesz wyposażeniem idealnym dla zwierząt egzotycznych lub możesz je zorganizować? Przyjmij pod dach rodzinę, która ucieka z Ukrainy z gadem lub płazem. Bardzo często obecność takiego zwierzęcia zamyka uchodźcom drzwi do kolejnych domów. Ty możesz ich wesprzeć.

Wwóz zwierząt egzotycznych z Ukrainy do Polski

Na koniec warto przypomnieć również informacje dotyczące zmiany przepisów związanych z transportem zwierząt egzotycznych z Ukrainy do Polski. Obecnie na granicy nie są wymagane żadne dokumenty związane z przewozem gadów i płazów. Choć każdy przypadek rozpatruje Krajowa Administracja Skarbowa, w praktyce rodziny ze zwierzętami lub oficjalne konwoje są wpuszczane na terytorium Polski.

Wśród zwierząt, które ucierpiały podczas działań wojennych, są też gady i płazy trzymane dotąd w domach. Im również można pomóc. Zadbaj o to, aby twoja pomoc była konkretna i stanowiła odpowiedź na potrzeby organizacji i uchodźców.

W przeciwieństwie do psów czy kotów króliki, fretki i gryzonie nie błąkają się zazwyczaj ulicami w poszukiwaniu jedzenia. Większość domowych osobników nie jest w stanie przeżyć na wolności, zwłaszcza w trakcie działań wojennych. Trzeba pamiętać, że gryzonie i zajęczaki są nieodporne na stres, w związku z czym taka sytuacja często równa się ich śmierci. Jak można je wspomóc?

Jak możesz pomóc?

Organizowanych jest przynajmniej kilkanaście zbiórek. Zanim wpłacisz gdziekolwiek środki, zweryfikuj, czy zbiórka jest legalna i stoi za nią rzetelna organizacja. To jednak tylko jeden ze sposobów na wsparcie królików, fretek i gryzoni z Ukrainy.

Przygotuj dary rzeczowe

Część organizacji, zwłaszcza tych, które jeżdżą z transportami rzeczy na granicę polsko-ukraińską, organizuje zbiórki darów. Co można podarować? Najczęściej są to:

• dobrej jakości karmy dla królików, fretek i różnych gatunków gryzoni;
• transportery dla małych zwierząt;
• leki pierwszej potrzeby – warto na bieżąco sprawdzać, czego potrzeba w danym miejscu;
• ściółki i żwirki;
• siano;
• klatki o standardowych rozmiarach, przeznaczone dla konkretnych gatunków zwierząt;
• ogrzewacze na transportery.

Zanim przekażesz cokolwiek na rzecz zbiórki, sprawdź, jakie są aktualne potrzeby danego organizatora. W różnych fundacjach i stowarzyszeniach mogą się one od siebie różnić.

Zaoferuj usługi specjalisty

Nawet w Polsce niewielu specjalistów z branży zoologicznej zajmuje się właśnie fretkami, gryzoniami i królikami. Możesz zaoferować swoje usługi, jeśli jesteś:

• lekarzem weterynarii specjalizującym się w opiece nad małymi zwierzętami;
• technikiem weterynarii;
• behawiorystą.

Zwróć się do lokalnych organizacji, które przyjmują pod swój dach zwierzęta z Ukrainy. Twoja pomoc na pewno będzie nieoceniona.

Poprowadź dom tymczasowy

Jedną z możliwości jest poprowadzenie domu tymczasowego dla fretek, gryzoni lub królików. Jeśli nie jesteś pewien, czy poradzisz sobie z opieką nad zwierzęciem, które mogło przeżyć traumatyczne chwile, weź pod swój dach zwierzę z polskiej fundacji. W ten sposób wiele organizacji szykuje miejsca dla szczególnie wymagających fretek, królików i gryzoni z Ukrainy.

Organizacje wspierające fretki, gryzonie i króliki z Ukrainy

W pomoc fretkom, gryzoniom i królikom z Ukrainy zaangażowało się wiele organizacji prozwierzęcych. Oto lista części z nich. Zestawienie będzie na bieżąco aktualizowane, gdy dotrą do nas informacje o zaangażowaniu nowych fundacji, stowarzyszeń i oficjalnych domów tymczasowych:

• Zwierzoluby Żagań;
• ALGIZ – dom tymczasowy dla gryzoni;
• Okienko życia dla królików i gryzoni;
• Uszatkowe Rady;
• Chomiki, Tej – dom tymczasowy w Poznaniu;
• Fundacja Azyl dla Królików;
• Stowarzyszenie Pomocy Królikom – Uszate Serca Warszawy;
• Puchaty Patrol – Stowarzyszenie na rzecz P R i M Z;
• Stowarzyszenie Przyjaciół Fretek.

Gryzonie, fretki i króliki – zasady wwozu z Ukrainy do Polski

Na koniec warto przypomnieć, że zmieniły się zasady wwożenia zwierząt z Ukrainy na terytorium Polski. Gryzonie i króliki nie muszą mieć żadnych dokumentów na czas transportu przez granicę. Wszystko dlatego, że nie stanowią zagrożenia pod kątem rozprzestrzeniania się wścieklizny. 

Nieco inaczej z fretkami. W tym przypadku działają te same przepisy, które obowiązują również psy i koty. 

1. Zwierzę nie musi mieć aktualnego badania miareczkowania, jednak powinno być zaszczepione przeciwko wściekliźnie i zachipowane. 
2. Jeśli nie spełnia tych wymogów, opiekun podczas przekraczania granicy musi wypełnić stosowne oświadczenie i wskazać miejsce pobytu zwierzęcia. 
3. Fretki są poddawane izolacji i mają wykonywane niezbędne zabiegi weterynaryjne na koszt państwa polskiego.

Wojna pochłania wiele istnień, również tych zwierzęcych. Wiesz już, jak pomóc gryzoniom, królikom i fretkom. Pamiętaj, aby twoje działania były przemyślane i zgodne z potrzebami, ponieważ w ten sposób można wspomóc wiele zwierząt.

Od samego początku wojny w Ukrainie eksperci apelują, aby bardzo dokładnie weryfikować wszystkie znalezione w internecie informacje. Sieć jest bowiem kolejnym polem działań wojennych, którego nie wolno bagatelizować. Wiele podawanych dalej nieprawdziwych informacji dotyczy zwierząt, które również są ofiarami tej wojny. Poniżej znajdziesz kilka popularnych fake newsów, w które nie powinieneś wierzyć. 

Ukraińskie władze usypiają zwierzęta z powodu wojny – NIEPRAWDA

W ostatnich dniach coraz częściej powielana jest informacja o tym, że ukraińskie władze zdecydowały się na uśpienie wszystkich bezdomnych zwierząt, które pozostały na terenie kraju. W zależności od wersji za tę makabryczną decyzję miałyby być odpowiedzialny mer Kijowa, Witali Kliczko, lub bliżej nieokreślone władze państwowe. 

Możemy z całą stanowczością zaświadczyć, że nie jest to prawda. Ukraińskie państwo nie ma żadnych narzędzi systemowych do tego, aby na masową skalę uśmiercać bezdomne zwierzęta. Przypominamy, że w tym kraju nie ma państwowych schronisk, a władze lokalne mają teraz na głowie inne problemy. Nie było takich inicjatyw i nic nie świadczy o tym, że ktokolwiek w Ukrainie miałby taką wolę. 

Niestety informacja została udostępniona przez jedną z bardziej znanych polskich fundacji, co tylko wzmogło nieuzasadnioną panikę. Wielu polskich wolontariuszy, którzy pomagają ukraińskim zwierzętom na miejscu, zdecydowanie zdementowało tę plotkę. 

Zwierzęta są masowo porzucane przez uchodźców na granicy z Polską – NIEPRAWDA

Według innej bardzo popularnej w sieci informacji Ukraińcy mają rzekomo przywozić swoje zwierzęta na granicę z Polską po to, aby na miejscu je porzucić. Tutaj również uspokajamy – nie ma żadnych wiarygodnych informacji o takim zjawisku.

Sytuacja na przejściach granicznych jest bardzo trudna. Uchodźcy czekają na przejście przez wiele dni, często są zmęczeni, przemarznięci i głodni. W takich chaosie może dojść do wypadków czy incydentów. Jednak wolontariusze, którzy pomagają na miejscu, nie zgłosili przypadków masowego porzucania zwierząt. Tę informację można z powodzeniem uznać za fake news. 

Zwierzęta Ukraińców będą usypiane po przyjeździe do Polski – NIEPRAWDA

Czy zwierzęta, które trafiają do Polski z Ukrainy, są masowo usypiane? Oczywiście nie. Polskie instytucje robią obecnie, co mogą, aby maksymalnie ułatwić Ukraińcom przekraczanie granicy z pupilami. 

Zwierzaki z terenu działań wojennych mogą całkowicie legalnie przyjeżdżać do Polski nawet bez paszportu, mikrochipa i świadectwa aktualnych szczepień. Wszystkich tych brakujących formalności można całkowicie za darmo dopełnić już po rozlokowaniu się w wybranym miejscu naszego kraju. Polscy aktywiści oraz władze od początku wojny zachęcają uchodźców do przyjeżdżania razem ze swoimi pupilami, które są u nas całkowicie bezpieczne.

Skąd czerpać prawdziwe informacje na temat pomocy zwierzętom z Ukrainy? 

Dziś bardzo łatwo ulec dezinformacji. Oddzielenie prawdziwych informacji od fake newsów jest niezwykle trudne. Właśnie ważne jest dokładne sprawdzanie wszystkich informacji z internetu przed podaniem ich dalej. 

Korzystaj z wiadomości udostępnianych przez media głównego nurtu. Dobrym pomysłem będzie także śledzenie działań organizacji i wolontariuszy, którzy pracują i pomagają zwierzętom na miejscu – w Ukrainie. Sprawdzaj, czy informacja jest podana przez kilka źródeł i różni się szczegółami. Szukaj potwierdzenia w agencjach prasowych.

Pamiętaj, że nieprawdziwe informacje, które stawiają w złym świetle działania Ukraińców, służą przede wszystkim rosyjskiej propagandzie. Radykalne newsy powinny wzbudzać twoją szczególną czujność.

Bezdomne psy i koty z Ukrainy zazwyczaj nie mają dokumentów i nie są oznakowane. Przeżyły natomiast traumę wojny, dlatego wymagają specjalnej opieki. Z tego powodu część schronisk zaoferowała pomoc i miejsca dla zwierząt z Ukrainy. W ten sposób można uratować im życie i przygotować je do adopcji oraz izolować przez okres kwarantanny. Sprawdź, które schroniska stworzyły miejsca dla zwierząt z Ukrainy i jak możesz im pomóc!

Lista schronisk, które przyjmują zwierzęta z Ukrainy

Oto niektóre schroniska, gdzie przygotowywane są miejsca dla psów i kotów bezdomnych z Ukrainy. Lista będzie stale aktualizowana, jako że do akcji dołączają kolejne placówki. Obecnie pomoc psom i kotom z Ukrainy zadeklarowały:

• schronisko we Wrocławiu;
• schronisko Psia Chata w Chorzowie;
• schronisko Medor w Zgierzu;
• schronisko VIVA w Korabiewicach;
• TARA – Schronisko dla Koni;
• schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Dobrej;
• schronisko dla zwierząt „Kundelek” w Rzeszowie;
• schronisko dla zwierząt w Bydgoszczy;
• schronisko dla zwierząt „Azorek” w Obornikach;
• schronisko na Paluchu w Warszawie;
• Schronisko dla psów „Zwierzaki do wzięcia” Gózd;
• Schronisko dla psów „Wesoły kundelek” w Lesku;
• FMP Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Świdnicy;
• Pilskie Schronisko dla Zwierząt;
• Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Koninie;
• Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Sosnowcu;
• Schronisko dla Zwierząt w Skałowie;
• Schronisko Orzechowce;
• Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Krakowie;
• Schronisko dla Zwierząt Ropczyce;
• Schronisko w Borku;
• Schronisko dla Zwierząt ARKA Przemyśl.

Wszystkim tym placówkom możesz pomóc również jako osoba prywatna.

Jak pomóc schroniskom przyjmującym zwierzęta z Ukrainy?

Ty również możesz włączyć się do pomocy zwierzętom z Ukrainy. Jak to zrobić? Wystarczy, że zaangażujesz się w jedno z kilku działań:

• wesprzesz finansowo placówkę, która przyjmuje koty i psy z Ukrainy;
• przekażesz dary rzeczowe – szczególnie pożądane są dobrej jakości suche i mokre karmy, akcesoria spacerowe, preparaty przeciwko pasożytom, legowiska czy niektóre leki;
• zaangażujesz się w pomoc lokalną i zapewnisz transport dla zwierząt;
• zaoferujesz swoje usługi specjalistyczne, np. jako behawiorysta, lekarz weterynarii, zoodietetyk, zoofizjoterapeuta, groomer.

Stwórz dom tymczasowy dla psa i kota!

Możesz także zdecydować się na opiekę tymczasową nad psem albo kotem. Niekoniecznie musi to być zwierzę z Ukrainy. Pamiętaj, że psy i koty przywiezione z obszaru działań wojennych mogą być ranne i straumatyzowane. W efekcie potrzebują specjalistycznej pomocy i opieki. Aby zrobić dla nich miejsce, możesz zdecydować się na wzięcie psa z polskiego schroniska do domu tymczasowego. W ten sposób odciążysz placówkę i umożliwisz jej kompleksową opiekę nad zwierzętami z Ukrainy.

Istnieje wiele sposobów pomocy psom i kotom z Ukrainy. Możesz zaangażować się w nie również jako osoba prywatna. Śledź na bieżąco komunikaty lokalnego schroniska – a nuż i ono będzie potrzebowało wsparcia w opiece nad zwierzętami z Ukrainy!

Niestety w prawie międzynarodowym zwierzęta nie figurują jako potencjalne ofiary zbrodni wojennych. Tymczasem działania militarne dotykają ich w równych stopniu co ludzi. Obecnie w Ukrainie na ratunek czeka mnóstwo zwierząt, także tych gospodarskich. Polskie organizacje robią wszystko, co się da, aby im pomóc.

Granice otwarte dla zwierząt towarzyszących – a co z resztą?

Polskie instytucje zachęcają ukraińskich uchodźców do zabierania ze sobą swoich zwierząt. Już w pierwszych dniach konfliktu, kiedy na naszych granicach zaczęli pojawiać się uchodźcy, Główny Lekarz Weterynarii uprościł procedurą wwożenia do Polski zwierząt z terenów objętych konfliktem. Niestety, dotyczy ona wyłącznie zwierząt towarzyszących. Przede wszystkim psów i kotów, ale także gryzoni, bezkręgowców czy nawet rybek akwariowych. W przypadku zwierząt gospodarskich uproszczenie procedur jest o wiele trudniejsze, ponieważ mamy tu zwiększone ryzyko przenoszenia się chorób zakaźnych. 

Czy to oznacza, że tym zwierzakom nie da się udzielić pomocy? Zdecydowanie nie! Wiele polskich organizacji oraz osób prywatnych deklaruje chęć uratowania ukraińskich zwierząt gospodarskich i walczy o taką możliwość.

Sytuacja trzody i bydła z Ukrainy 

Przejście przez polską granicę razem ze stadem krów czy owiec jest obecnie trudne do wyobrażenia. Z tego powodu ukraińscy rolnicy albo zostają w swoich gospodarstwach, albo są zmuszeni pozostawić swoje zwierzęta na pastwę działań wojennych. 

W grupach oferujących pomoc dla uchodźców zza naszej wschodniej granicy pojawiło się bardzo wiele propozycji zakwaterowania i transportu zwierząt gospodarskich. Swoją pomoc deklarują nie tylko organizacje na co dzień niosące pomoc zwierzętom. Także osoby prywatne chętnie zgłaszają, że zrobią miejsce dla ukraińskiego bydła w swoich oborach czy, że pomogą w transporcie tych niemałych przecież zwierząt przez granicę. 

Polska pomoc dla ukraińskich alpak

Alpaki to coraz chętniej hodowane zwierzęta gospodarskie. Wykorzystuje się je między innymi w alpakoterapii. Ich popularność rośnie nie tylko w Polsce, ale także w Ukrainie, dlatego te sympatyczne stworzenia również potrzebują pomocy. 

Przewóz i zakwaterowanie dla tych zwierząt zaproponował między innymi działający w Szczecinie Alpakowy Gaj. Szczegółowa wiedza na temat potrzeb gatunku oraz miejsce przystosowane do ich przechowywania pozwalają zaproponować zwierzętom profesjonalną pomoc w tej trudnej sytuacji.

Co można zaproponować zwierzętom gospodarskim z Ukrainy?

Wielu z nas czuje potrzebę pomocy zwierzakom z terenów objętych wojną. Jeżeli zastanawiasz się nad przyjęciem jednego z wymienionych wyżej gatunków, oceń najpierw, czy jesteś w stanie zapewnić mu nie tylko dach nad głową i wyżywienie, ale także opiekę weterynaryjną. Ważne jest również sporządzenie odpowiedniej umowy z właścicielami po stronie ukraińskiej. Oni muszą czuć się bezpiecznie, wiedząc, że ich zwierzęta są w dobrych rękach i wrócą do nich, gdy sytuacja się ustabilizuje. 

Chociaż pomoc ze strony krajów Unii Europejskiej jest ogromna, to jednak mnóstwo zwierząt ciągle czeka na ratunek w Ukrainie. Szczególnie narażone są zwierzęta zamknięte w ogromnych fermach. Ich ewakuacja będzie niezwykle trudna, a skala cierpienia naprawdę przytłaczająca.

Na szczęście na pomoc zwierzętom ruszyły organizacje z Polski i innych krajów. W naszej ojczyźnie każdego dnia do pomocy przystępuje coraz więcej stowarzyszeń i fundacji, które szykują pomoc humanitarną, planują konwoje zwierząt z prywatnych schronisk ukraińskich oraz organizują sieć domów tymczasowych.

Organizacje wspierające zwierzęta z Ukrainy – lista

Poniżej znajdziesz część fundacji i stowarzyszeń, które zadeklarowały pomoc dla zwierząt z Ukrainy. Lista jest niepełna i będziemy ją stale aktualizować, gdy tylko w natłoku informacji znajdziemy kolejne organizacje, którym na sercu leży dobro zwierząt z obszarów objętych wojną:

• Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami oddział w Bytomiu;
• AMI – Fundacja Pomocy Zwierzętom;
• Fundacja S.O.S. dla Zwierząt z Chorzowa;
• Dolnośląski Inspektorat Ochrony Zwierząt;
• Fundacja Centaurus;
• Krakowskie Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami;
• Fundacja Benek;
• Fundacja Pegasus;
• Fundacja Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt VIVA!;
• Fundacja Niechciane i Zapomniane;
• Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt „Nadzieja” z Przemyśla;
• Fundacja „Ratujemy Zwierzaki”;
• Centrum Adopcyjne „Ada”;
• Fundacja Animals Mielec;
• Fundacja dla Szczeniąt Judyta;
• ŁAPA Nyskie Pogotowie Opiekuńczo-Adopcyjne dla Zwierząt;
• Fundacja Straż Obrony Praw Zwierząt;
• Fundacja Hospicjum dla Kotów Bezdomnych;
• Fundacja Znajdki;
• Fundacja JOKOT.

Sprawdź też instytucje i fundacje, które pomagają gryzoniom, fretkom i królikom z Ukrainy.

Jak pomóc organizacjom?

Ty również możesz wspomóc organizacje w ich działaniach. Prócz pomocy finansowej możesz też:

• zaangażować się w zbiórkę produktów, np. karmy dla zwierząt, transporterów, środków higienicznych, leków, akcesoriów;
• zaoferować swoje usługi jako profesjonalista z branży zoologicznej, np. lekarz weterynarii, behawiorysta, groomer, zoofizjoterapeuta, zoodietetyk;
• pomóc w organizacji transportu zwierząt do nowych domów tymczasowych na terytorium Polski.

Weź na dom tymczasowy zwierzę!

Jeśli masz w swoim domu miejsce na bezdomne zwierzę, możesz zaoferować się jako dom tymczasowy. Z uwagi na to, że wszystkie bezdomne zwierzęta z Ukrainy, jeśli nie mają szczepienia przeciwko wściekliźnie, muszą przejść kwarantannę, przyjmij pod swój dach polskie zwierzę szukające domu. W ten sposób odciążysz organizacje prozwierzęce i zrobisz miejsce dla psa, kota czy gryzonia z Ukrainy. 

To rozsądne rozwiązanie również w sytuacji, gdy nie masz kompetencji w zakresie postępowania ze zwierzętami z traumą. Pamiętaj, że wiele bezdomnych zwierząt z Ukrainy może mieć poważne problemy behawioralne i wymagać pomocy specjalisty. Niektóre organizacje zachęcają do wzięcia do domu tymczasowego polskiego psa czy kota przebywającego obecnie pod ich opieką. W zamian fundacje i stowarzyszenia udzielą profesjonalnej pomocy zwierzętom z Ukrainy, bo będą na to przestrzeń.

Sytuacja na Ukrainie jest niebezpieczna dla ludzi i zwierząt. Warto znać organizacje, które pomagają w tym trudnym czasie. Ty również możesz je wesprzeć!

Ukraińcy, którzy przez lata przyjeżdżali do Polski, podkreślali, że nasz kraj różni się od ich ojczyzny pod wieloma względami. Jedną z często poruszanych różnic był stosunek do bezdomnych zwierząt – przede wszystkim psów. System schronisk państwowych i rozbudowana sieć organizacji ochrony zwierząt to coś, czego w Ukrainie zdecydowanie brakuje. Jaka jest sytuacja prawna ukraińskich bezdomniaków i jakie ma to przełożenie na obecną sytuację? 

Bezdomne zwierzęta w Ukrainie – jaka jest ich sytuacja prawna?

Odwiedziny w ukraińskich miastach i miasteczkach dawały możliwość obcowania z bogatą kulturą i gościnnością naszych sąsiadów. Niestety, wiązały się także z koniecznością oglądania przykrych obrazków. Bezdomne, głodne i zaniedbane psy to powszechny widok na tamtejszych ulicach. 

Ukraińcy, którzy przyjeżdżali do Polski, często zwracali uwagę na to, że w naszym kraju bezdomnych psów na co dzień nie widać. Oczywiście mają na to wpływ nasze rozwiązania systemowe – przede wszystkim sieć państwowych schronisk dla bezdomnych zwierząt. Rodzi się więc pytanie o to, jaka jest sytuacja prawna bezdomnych psów i kotów u naszych wschodnich sąsiadów.

Niestety, prawda jest taka, że żadnych rozwiązań w tej kwestii nie ma. W Ukrainie nie istnieją państwowe schronisk. Te, które funkcjonują, powstały z inicjatywy osób prywatnych i państwo nie ma nad nimi żadnej kontroli. 

Bezdomne zwierzęta z Ukrainy – co się z nimi dzieje w czasie wojny? 

Jak łatwo się domyślić, działania wojenne znacznie pogorszyły i tak nieciekawą już sytuację bezdomnych zwierząt w Ukrainie. Problem był widoczny od lat. We wschodniej części kraju, gdzie wojna trwa od ośmiu lat, mieszkańcy zmagają się z plagą bezdomnych psów, które zostawili na miejscu uciekający mieszkańcy. 

Obecna sytuacja sprawia, że skala tego zjawiska znacznie się zwiększa. Na szczęście z pomocą ruszyły organizacje ochrony zwierząt – przede wszystkim z Polski, Rumunii i Węgier. Aktywiści mobilizują wszystkie siły, aby uratować jak najwięcej potrzebujących psów i kotów, które nie mają własnych opiekunów. 

Koordynacja pomocy ukraińskim bezdomniakom

Wiele osób, które w Ukrainie prowadzą prywatne przytuliska dla zwierząt, pozostaje w kontakcie z aktywistami z krajów Unii Europejskiej. W ten sposób udaje się szybciej i łatwiej transportować potrzebujące zwierzaki do bezpiecznego miejsca. Niestety, ich zdecydowana większość jest pozostawiona samym sobie, co znacznie utrudnia skuteczną pomoc. Część placówek leży też na obszarach, na których toczą się działania wojenne. Zwierząt nie da się przewieźć ani dostarczyć im pożywienia.

Mimo wszystko pomoc nie ustaje. Miejsce dla bezdomnych zwierząt z Ukrainy zadeklarowało już warszawskie Schronisko na Paluchu. Można podejrzewać, że w jego ślady pójdą wkrótce placówki z innych miast. W transporcie i opiece nad zwierzętami przodują jednak fundacje i stowarzyszenia, których wysiłki trudno przecenić. Są one wspierane również przez osoby prywatne.

Już od pierwszego dnia działań wojennych w Ukrainie na naszych granicach pojawiają się kolejki uchodźców. Wielu z nich zdecydowało się zabrać ze sobą czworonożnych przyjaciół. W czasach pokoju przewóz zwierząt towarzyszących przez granice jest ograniczony wytycznymi Głównego Inspektoratu Weterynarii. Na czas konfliktu militarnego wytyczne te zostały zmienione na korzyść uchodźców. 

Jakie zwierzęta towarzyszące można przywozić z Ukrainy?

Osoby uciekające przed wojną chcą zapewnić bezpieczeństwo wszystkim członkom swojej rodziny, także tym zwierzęcym. Polskie władze nie tylko to umożliwiają, ale wręcz zachęcają Ukraińców do przyjeżdżania ze swoimi pupilami. 

Trzeba jednak pamiętać, że omawiane tu wytyczne dotyczą zwierząt towarzyszących, a nie gospodarskich. Do Polski można przywozić:

• psy;
• koty;
• bezkręgowce;
• ozdobne rybki i zwierzęta wodne;
• płazy;
• gady;
• ptaki (z wyjątkiem drobiu);
• gryzonie i króliki (z wyjątkiem tych przeznaczonych na mięso).

Jakie warunki trzeba spełnić, aby przywieźć zwierzę do Polski w czasach pokoju?

Przewożenie zwierząt towarzyszących przez granice Unii Europejskiej jest na co dzień regulowane konkretnymi przepisami. Ich celem jest przede wszystkim zapobieganie rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Z tego powodu psy koty i fretki, które wjeżdżają do Polski z Ukrainy, muszą posiadać:

• zaświadczenie o aktualnym, czyli wykonanym mniej niż 12 miesięcy wcześniej, szczepieniu na wściekliznę;
• wszczepiony mikrochip, który umożliwi ich identyfikację;
• wynik badań serologicznych na obecność przeciwciał wścieklizny (miareczkowanie);
• paszport lub świadectwo zdrowia zgodne ze wzorem określonym w Unii Europejskiej. 

Tymczasowe zasady wwożenia zwierząt do Polski związane z wojną w Ukrainie

Nie da się ukryć, że czasy są wyjątkowe, dlatego Główny Lekarz Weterynarii czasowo zmienił wytyczne dla zwierząt towarzyszących przyjeżdżających z Ukrainy do Polski. Co dokładnie się zmieniło?

Najważniejszą informacją dla uchodźców jest to, że przywożone psy, koty i fretki nie muszą posiadać ani mikrochipa, ani dowodu szczepień przeciwko wściekliźnie. W opublikowanych wytycznych zaznaczono, że po przyjeździe do Polski zwierzęta zostaną zaszczepione i zachipowane w miejscu czasowego pobytu z rodziną. Koszt tej procedury w całości pokrywany jest z budżetu państwa. Wystarczy wypełnić stosowne oświadczenie podczas oprawy celnej.

A co z pozostałymi gatunkami zwierząt?

Jak czytamy w wytycznych Głównego Lekarza Weterynarii zwierzęta inne niż psy, koty i fretki, czyli gady, płazy, bezkręgowce, ryby, króliki i gryzonie, są czasowo zwolnione z posiadania zezwoleń. Wynika to z faktu, że z ich strony nie ma ryzyka rozprzestrzeniania się wścieklizny. Oznacza w praktyce, że w małe zwierzęta można przywozić do Polski bez żadnych dokumentów. Uchodźcy nie muszą także przejmować się żadnymi formalnościami już po przyjeździe do naszego kraju. 

Zwierzęta z Ukrainy także są ofiarami wojny. Na szczęście polskie władze robią wszystko, co w ich mocy, aby zapewnić uchodźcom możliwość bezproblemowego wjazdu do Polski razem ze pupilami.

Wszyscy miłośnicy zwierząt zaangażowali się w pomoc tym z Ukrainy. Warto jednak wiedzieć, jakie dary przekazywać, aby faktycznie się one przydawały. Zawsze sprawdzaj, jakie są aktualne potrzeby zbiórki, którą wspierasz. Jeśli nie są one podane, istnieje kilka pewnych produktów, na które możesz postawić.

Dobrej jakości karma zawsze potrzebna

Dotyczy to przede wszystkim psów i kotów, ale nie tylko. Niektóre organizacje zbierają specjalnie produkty dla gryzoni, królików czy nawet zwierząt egzotycznych. Bez względu na to, kogo chcesz wesprzeć, zadbaj o jakość pożywienia. Dlaczego to takie ważne?

Kiepskiej jakości karma również jest pełnowartościowa. Jednak to, że zawiera wszystkie składniki odżywcze, nie znaczy, że jest tak samo dobra dla psa. W końcu wiele dań gotowych też zawiera białka, tłuszcze i węglowodany, a jednak ludziom nie zaleca się ich jedzenia. Bardzo ważne jest to, z jakich produktów pochodzą te składniki. Im lepsza jakość karmy, tym mniejsze ryzyko, że u zwierzęcia pojawi się nieżyt układu pokarmowego skutkujący problematycznymi biegunką czy wymiotami, wymagającymi opieki weterynaryjnej.

Z tego powodu nie kupuj karmy w markecie. Wybierz produkt lepszej jakości, kupiony w sklepie zoologicznym stacjonarnym albo internetowym. Możesz go zamówić bezpośrednio na miejsce zbiórki. Wybieraj zarówno karmę suchą, jak i mokrą. Najlepiej sprawdzą się produkty przeznaczone dla psów w każdym wieku, oznaczone jako all stages. Lepiej kup mniej karmy, ale niech będzie lepszej jakości.

Transportery dla zwierząt

Przydają się przede wszystkim te dla psów i kotów. Można w nich przetransportować też zwierzęta innych gatunków. Nieco inaczej wygląda to w przypadku gatunków egzotycznych, które wymagają odpowiedniej temperatury otoczenia, a także zwierząt ras nagich. W tym przypadku dobrze, aby do transportera dołączone były koce oraz specjalne ogrzewacze. Dzięki nim zwierzętom będzie zwyczajnie cieplej.

Dary dla zwierząt z Ukrainy – co jeszcze przygotować?

Dwie powyższe kwestie są najistotniejsze i zwykle ich potrzeba najbardziej. Pozwalają zabezpieczyć podstawową potrzebę zwierząt, czyli zaspokoić głód. Dają też możliwość bezpiecznego przetransportowania zwierzęcych uchodźców przez granicę. Co jeszcze warto podarować zwierzętom z Ukrainy? Są to:

• koce w dużych ilościach, a także materace czy posłania;
• preparaty przeciwko kleszczom i pasożytom;
• smycze i obroże;
• żwirki dla kotów, najlepiej drewniane, aby mogły służyć też za ściółki dla królików czy gryzoni;
• witaminy, najlepiej w proszku;
• preparaty na stawy;
• środki pielęgnacyjne – szampony, odżywki;
• miski plastikowe;
• przysmaki naturalne.

Niektóre organizacje zbierają również nieprzeterminowane leki. Pamiętaj jednak, aby przekazywać je na konkretnych zbiórkach, gdzie rzeczywiście się przydadzą.

Pomoc zwierzętom z Ukrainy jest bardzo ważna, ale powinna być dobrze zorganizowana. Zanim przekażesz dary, sprawdź, co najbardziej się przyda. W ten sposób masz pewność, że podarowane przez ciebie rzeczy faktycznie odpowiedzą potrzeby zwierząt i osób, które udzielają im pomocy.

Dom tymczasowy jest miejscem, w którym – zgodnie z nazwą – pies przebywa przez jakiś czas. Zazwyczaj datą graniczną jest przeniesienie do innego miejsca, zwykle domu stałego. Do prowadzenia domu tymczasowego musisz się dobrze przygotować. To zadanie wymagające nie tylko nakładu finansów i czasu, ale również wiedzy i odporności psychicznej.

Pamiętaj o formalnościach

W tym przypadku jest to bardzo istotne. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uprościło procedury wjazdu zwierząt do Polski. Obecnie nie trzeba żadnych dokumentów, nawet potwierdzenia szczepienia czy chipu. Konieczne jest natomiast wypełnienie oświadczenia na granicy. Tam podawany jest docelowy adres, pod którym będzie przebywać zwierzę. Wszystkie procedury – chipowanie, szczepienie – wykonywane są na koszt budżetu państwa, dlatego warto o to zadbać.

Nie pozwalaj na to, aby pies dotarł do ciebie nielegalnie. Psy z Ukrainy, które zostały w ten sposób przewiezione, będą zabierane do schronisk. W skrajnych przypadkach mogą być również usypiane, dlatego ważne jest, aby nie zaniedbać formalności.

Izolacja – podstawowa kwestia

Jeśli pies jest zachipowany i zaszczepiony przeciwko wściekliźnie w ciągu ostatnich 12 miesięcy, wymóg izolacji go nie obejmuje. Jeśli jest jednak inaczej albo nie da się udowodnić faktu szczepienia, zwierzę zostaje poddane kwarantannie. Może ją odbywać w miejscu tymczasowego albo docelowego pobytu, czyli również w twoim domu tymczasowym. Możesz z nim wychodzić na spacery, jednak przez 30 dni pies nie powinien opuszczać Polski. Zadbaj o to, aby raczej nie miał kontaktu z innymi psami, zwłaszcza jeśli wcześniej był bezdomny czy ma problemy w kontaktach ze zwierzętami.

Przygotuj sprzęt i karmę

Czego potrzebujesz, jeśli chcesz prowadzić dom tymczasowy dla psa z Ukrainy? Przydadzą ci się:

• dobrej jakości karma sucha i mokra – nie wiesz, w jakim stanie przyjedzie pies, dlatego zrób mały zapas obu produktów; bardzo ważne jest to, aby nie była to karma z marketu, tylko dobrej jakości pożywienie;
• obroża, szelki i smycz – w nowym miejscu zwierzę, zwłaszcza takie, które wykazuje objawy związane z przejściem traumy, warto zabezpieczyć podwójnie. Wybierz długą smycz przepinaną, która z dwóch stron ma karabińczyki, i przypnij ją zarówno do obroży, jak i szelek;
• adresówka – wypisz na niej swój numer telefonu i, opcjonalnie, adres;
• preparaty przeciwko kleszczom – zabezpiecz psa przed ugryzieniami pajęczaków, często skutkującymi chorobami;
• legowisko, opcjonalnie klatka kennelowa – jako bezpieczne schronienie dla psa;
• gryzaki, smakołyki – najlepiej naturalne;
• zabawki do wylizywania – możesz je wypełnić mokrą karmą; wylizywanie instynktownie wycisza psa, dlatego będzie on w stanie łatwiej przystosować się do nowych warunków.

Pamiętaj, że niektóre rzeczy – np. witaminy, środki do pielęgnacji – musisz kupić nieco później, gdy już zobaczysz i poznasz czworonoga.

Pamiętaj o nakładach finansowych

Opieka nad psem – nawet tymczasowa – wymaga nakładów finansowych. Choć podstawowe aspekty jak chipowanie czy szczepienie opłaca budżet państwa, to jednak pozostają jeszcze inne kwestie. Pies może być w złym stanie, wymagać opatrzenia ran, czy wizyty u groomera z uwagi na kiepski stan sierści. Niekiedy konieczna jest też inwestycja w usługi behawiorysty. Część tych rzeczy oferowana jest nieco taniej, gdy zarejestrujesz się jako dom tymczasowy w organizacji lub skontaktujesz z lokalnymi punktami oferującymi zniżki dla psów z Ukrainy.

Dom tymczasowy dla psa z Ukrainy – zastanów się, czy podołasz

Nie ma nic gorszego dla psa, który przyjechał z daleka i przeżył traumę, niż szybka zmiana domu. Zanim zaoferujesz dom tymczasowy dla psa z Ukrainy, zastanów się, czy podołasz temu zadaniu. Mowa nie tylko o kwestiach finansowych czy związanych z zaangażowaniem czasu i sił. Bardzo ważne jest to, abyś miał odpowiednią wiedzę na temat zachowania zwierząt, zwłaszcza takich, które mogły przejść traumę i stresujące wydarzenia, np. ostrzał czy bombardowanie.

Przygotuj się na potencjalne problemy z czworonogiem

Pamiętaj, że w Ukrainie nie ma systemowych rozwiązań związanych z opieką nad bezdomnymi psami. W związku z tym wiele zwierząt nie jest objętych nadzorem specjalistów. Pies, który do ciebie przyjedzie, może bać się ludzi, reagować na nich agresją – również na tle lękowym – bronić zasobów, nie umieć chodzić na smyczy. Na wszystkie te opcje musisz być odpowiednio przygotowany.

Jeśli chcesz zostać domem tymczasowym dla psa z Ukrainy, musisz poczynić pewne przygotowania. Najpierw jednak zastanów się, czy dasz radę psychicznie poradzić sobie z opieką nad psem, który może mieć różne problemy behawioralne. Jeśli nie jesteś tego pewien, weź do domu tymczasowego psa, który już przebywa w schronisku czy fundacji w Polsce. W ten sposób zrobisz miejsce dla potrzebujących zwierząt z Ukrainy.

W całej Polsce organizowane są zbiórki finansowe na rzecz zwierząt. Wiele osób zdecydowało się zaoferować transport po Polsce, a jeszcze więcej – dom tymczasowy. Ważne jest jednak, aby pomoc była zrównoważona, co pozwoli uratować jak najwięcej zwierząt. Sprawdź, co możesz zrobić w skali lokalnej!

Zaoferuj psu dom tymczasowy

Niekoniecznie jednak mowa o ukraińskim psie. Pamiętaj, że zwierzęta przywiezione z obszarów objętych działaniami wojennymi mogą być straumatyzowane. To sprawia, że opieka nad nimi wymaga wkładu finansowego, zaangażowania i czasu, ale również odpowiedniej wiedzy. Wiele schronisk i fundacji w Polsce zaoferowało miejsca dla psów przywiezionych z Ukrainy. Możesz im pomóc, przygarniając tymczasowo lub na stałe polskiego psa, który jest już w schronisku. W ten sposób placówki będą o wiele mniej obciążone.

Przygotuj nocleg dla rodziny ze zwierzętami

Część zwierząt, które przekraczają granicę polsko-ukraińską, towarzyszy właścicielom. Takie rodziny również szukają miejsca, w którym mogą się zatrzymać. Jednak obecność zwierzaka sprawia, że dostępnych jest dla nich o wiele mniej ofert. Jeśli masz ku temu warunki lokalowe, zaoferuj przestrzeń rodzinie ze zwierzęciem – psem, kotem, a niekiedy fretką czy królikiem. W ten sposób pomożesz kompleksowo i sprawisz, że uchodźcy wojenni nie będą musieli przeżywać koszmaru rozstania z ukochanym zwierzęciem. Ono również będzie zachwycone możliwością przebywania w towarzystwie znanych sobie ludzi.

Nawiąż kontakt z miejscami przyjmującymi uchodźców

Zamiast działać na oślep skontaktuj się z lokalnymi punktami, w których przebywają uchodźcy. Dowiedz się, jakie są aktualne potrzeby. Zazwyczaj są nimi dary (np. karmy dla zwierząt czy preparaty pielęgnacyjne) oraz usługi. Rodziny ze zwierzętami mogą potrzebować lekarza weterynarii, behawiorysty czy groomera.

Zaoferuj swoje usługi jako specjalista

Aby pomóc zwierzętom z Ukrainy, nie musisz od razu przelewać pieniędzy. Jeśli jesteś specjalistą, np. behawiorystą, lekarzem weterynarii, technikiem weterynaryjnym czy groomerem – zaoferuj swoje usługi. Wiele zwierząt po traumach czy kilkudniowej wędrówce potrzebuje pomocy fachowców. Takie wsparcie może okazać się cenniejsze niż pieniądze przelane na kolejną zbiórkę. Jest to też pomoc mierzalna – wiesz, komu i jak pomagasz.

Stwórz sieć pomocy

Jesteś wolontariuszem lub opiekunem zwierząt? Masz kontakty w branży zoologicznej? Przygotuj sieć wsparcia, aby potrzebujące zwierzęta z Ukrainy mogły otrzymać pomoc. Możesz na przykład zebrać bazę domów tymczasowych i specjalistów, którzy oferują wsparcie. Stworzenie pliku z takimi kontaktami umożliwi szybki dostęp do osób, których akurat potrzeba w danej sytuacji.

Wesprzyj lokalne organizacje i schroniska

Nawet jeśli nie możesz zaoferować domu tymczasowego, nadal jesteś w stanie wesprzeć organizacje i schroniska jako wolontariusz. Skontaktuj się z placówkami i fundacjami czy stowarzyszeniami w okolicy. Mogą potrzebować pomocy przy wyprowadzaniu zwierząt i ich rejestracji, ale też wsparcia podczas porządkowania darów.

Przygotuj dary, ale z głową!

W przypadku żywienia zwierząt nigdy nie liczy się ilość. Ważniejsza jest jakość. Pamiętaj, że złej jakości karma może spowodować na przykład biegunki czy nieżyty jelit, przez które zwierzę dodatkowo będzie wymagać leczenia weterynaryjnego. Postaw na dobrej jakości karmę kosztem tej z marketu. Zapytaj lokalnie, czego potrzeba – może karma jest zapewniona, za to nie ma preparatów przeciwko kleszczom albo akcesoriów spacerowych? Taka pomoc zawsze będzie cenniejsza.

Wspieraj lokalne zbiórki

Zanim przekażesz jakiekolwiek finanse, upewnij się, na co zostaną spożytkowane. Potwierdź wiarygodność zbiórek i organizacji, które je przygotowują. Sprawdź, na co zostaną przekazane środki. Jeśli masz cień wątpliwości, wesprzyj organizację lokalną, którą znasz i której działanie jesteś w stanie monitorować.

Zwierzęta z Ukrainy potrzebują pomocy, ale ważne, aby była ona dobrze zorganizowana. Postaraj się działać lokalnie, aby uzupełniać pomoc ogólnopolską. W ten sposób na pewno wesprzesz zarówno zwierzęta z Ukrainy, jak i uchodźców czy organizacje, które im pomagają.