Owczarki staroniemieckie to jedne z niewielu psów, na których kształtowanie bezpośrednio miała wpływ polityka – zarówno ta wielka, globalna, jak i polityka na poziomie światowych związków kynologicznych. Bardzo często porównywane do owczarków niemieckich w istocie stanowią one tę samą rasę, a jedynie odrębny typ.

Nacisk, jaki hodowcy stawiali przez lata na zachowanie genów starych linii, pochodzących jeszcze sprzed wojny, poskutkował doskonałym wyglądem i dużą odpornością tych psów. 

Podstawowe informacje

Rozmiarwysokość w kłębie: suki od 55 do 60 cm, psy od 60 do 65 cm;
masa ciała: suki od 22 do 32 kg, psy od 30 do 45 kg
Szatasierść: długa, prosta, z gęstym podszerstkiem;
maść: czarne podpalane, czarne z rudym, brązowym, czerwonym, płowym lub jasnoszarym podpalaniem, czaprakowate wilczaste, żelaziste, od jasnoszarego do ciemnoszarego, czerwonożółte, czerwonobrązowe z siodłem, czaprakowate, wilczaste, ciemno-wilczaste, czarne z podpalanymi łapami oraz czarne, jednolite lub z regularnymi czerwonobrązowymi do białoszarych oznakami
Długość życiaok. 13 lat
Charakterżywiołowy, energiczny, inteligentny, posłuszny i lojalny; szybko i chętnie się uczy, współpracuje; wymaga dużej ilości ruchu i zajęcia

Staroniemieckie owczarki – wygląd

Owczarki staroniemieckie to psy stosunkowo ciężkie i masywne nawet w stosunku do tradycyjnych owczarków niemieckich. Wysokość w kłębie u suk wynosi od 57 do 62 centymetrów, natomiast u psa może dochodzić nawet do 68 centymetrów. Psy te ważą od 30 do nawet 50 kilogramów. 

owczarek staroniemiecki leży w parku

Staroniemieckie owczarki mają mocną budowę, są umięśnione, a długość ich ciała powinna przekraczać wysokość w kłębie. Głowa jest proporcjonalna, uszy stojące średniej wielkości, a oczy nieco ukośne, chociaż nie wypukłe. Tułów jest w miarę prosty, a tył (w przeciwieństwie do owczarków niemieckich) nie opada. 

Sierść

Szata owczarków staroniemieckich charakteryzuje się gęstym włosiem, którego długość nie może wynosić mniej niż dziesięć centymetrów. Podszerstek jest bardzo obfity i we wszystkich przypadkach lekko zabarwiony na szaro.

Psy te wyróżniają się wieloma wariantami kolorystycznymi. Najczęściej spotykany jest kolor czarny, jednak dopuszczalny jest także owczarek staroniemiecki srebrny, wilczasty, brązowy czy żółty. 

Owczarek staroniemiecki – charakter

Owczarki staroniemieckie to psy wyjątkowo wszechstronne, które doskonale sprawdzą się zarówno jako towarzysze rodziny, jak i jako psy użytkowe. 

Psy w tym typie wyróżniają się bardzo zrównoważonym charakterem. Z natury są wierne i bardzo przyjazne. Mocno przywiązują się do przewodnika, dlatego bardzo dobrze reagują na szkolenie. Owczarek staroniemiecki cechuje się dużą odwagą, jest waleczny i bardzo silny, dlatego często zatrudniany jest w służbach mundurowych.

Treningi i szkolenia

Należy jednak zaznaczyć, że agresja nie jest cechą pożądaną u tych psów. Jej przejawy, zarówno w stosunku do ludzi, jak i innych zwierząt, uznawane są za wadę i powinny być przepracowywane na treningach i szkoleniach. 

owczarek staroniemiecki na górce

Pierwsze hodowle tych psów w dawnym NRD dopuszczały do rozrodu jedynie osobniki, które przeszły bardzo ostrą selekcję pod względem charakteru. Właśnie dlatego owczarki staroniemieckie uchodzą za bardziej zrównoważone i mniej podatne na cechy takie jak nadpobudliwość, które bywają zmorą standardowych owczarków niemieckich. 

Czarne owczarki staroniemieckie – zdrowie

Owczarek staroniemiecki pochodzi od psów w tak zwanym „starym typie”, które hodowane były w Niemczech jeszcze przed II wojną światową. Właśnie dlatego ten typ uniknął niektórych chorób i zwyrodnień, jakie przez lata stały się bolączką standardowych owczarków niemieckich. 

Na jakie choroby jest narażony?

Owczarki staroniemieckie uznawane były za psy pracujące, które musiały być całkowicie zdrowe. Kształtując ten typ rasy unikano więc opadającego tyłu, który u standardowych owczarków niemieckich powinien według wzorca opadać przynajmniej pod kątem dwudziestu stopni. Tym samym owczarek staroniemiecki nie jest do tego stopnia narażony na dysplazję stawów biodrowych.

Ten typ rasy ma jednak pewne skłonności do skrętu jelit, dlatego codziennie karmienie dobrze jest rozdzielić na dwie porcje. 

owczarek staroniemiecki leży na trawie

Jeżeli zdecydujesz się na owczarka niemieckiego w starym typie, który pochodzi z dobrej hodowli, możesz mieć dosyć dużą pewność, że zyskasz psa zdrowego, który w gabinecie lekarza weterynarii gościł będzie wyłącznie na szczepieniach i kontrolach.                                                                                                                                                                                

Owczarki staroniemieckie – pielęgnacja 

Owczarek staroniemiecki nie należy do psów trudnych w pielęgnacji, jednak przynajmniej dwa razy do roku przypada okres jego intensywnego linienia.

Wyczesywanie i obcinanie pazurów

Powinieneś więc przygotować się w tym czasie na codzienne wyczesywanie. Pozwoli to na zapobieganie skołtunienia się wypadającego podszerstka. Nie potrzeba do tego specjalnych akcesoriów. Zwykła druciana szczotka z kultowymi zakończeniami powinna w stu procentach zdać egzamin.

Psy w tym typie rasy mogą także potrzebować regularnego obcinania pazurów, jeżeli same ich sobie nie ścierają.

owczarek staroniemiecki biegnie po śniegu

Owczarek staroniemiecki – hodowla

Owczarki staroniemieckie uchodzą za typ pod wieloma względami zdrowszy, lepiej zbudowany i „lepszy” od standardowych owczarków niemieckich. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że ich hodowla nadal jest stosunkowo amatorska i nieuznawana przez Związek Kynologiczny w Polsce.

W związku z tym psy nie otrzymują rodowodu FCI, nie mogą uczestniczyć w wystawach organizowanych przez ZKwP, a przez wielu międzynarodowych hodowców nie są w ogóle uznawane za rasę.

Hodowle w Polsce

Czy to oznacza, że staroniemiecki owczarek jest psem nie do znalezienia? Oczywiście nie. W Polsce funkcjonuje kilka hodowli, w których możesz nabyć szczeniaka. Wzorzec został ustanowiony przez Polski Klub Psa Rasowego – Polski Związek Kynologiczny.

Organizacja ta nie należy do FCI, a w naszym kraju funkcjonuje dopiero od 2001 roku. Władze dbają jednak o to, aby w hodowlach rozmnażane były psy zgodne ze wzorcem – zdrowe i o odpowiednim charakterze. PKPR – PZK organizuje także swoje własne wystawy.

owczarek staroniemiecki szczeniak

Czy owczarek jest trudny w hodowli?

Owczarek staroniemiecki nie jest trudny w hodowli. Suki zazwyczaj nie mają problemów ani z donoszeniem ciąży, ani z porodem. Ponieważ szczeniaki powinny już od trzeciego tygodnia podlegać socjalizacji, warto zadbać o to, aby w wybranej przez ciebie hodowli miały one kontakt zarówno z ludźmi, jak i z innymi zwierzętami. 

Owczarek staroniemiecki – cena

W przypadku typu rasy owczarek staroniemiecki szczenięta kosztują standardowo około tysiąca euro. Warto jednak pamiętać o tym, że każda hodowla sama ustala ceny. W celu dokładnych ustaleń należy kontaktować się bezpośrednio z hodowcą.

Wiele osób decyduje się na sprowadzenie szczeniaków z zagranicy. Ceny są wówczas podobne lub nieco wyższe. Warto jednak pamiętać, że w takich wypadkach dochodzą także koszta transportu lub ewentualnego hotelu dla psa „na trasie”. 

Owczarek staroniemiecki wilczasty – historia rasy

Historia psów rasy owczarek staroniemiecki powiązana jest bezpośrednio z powojenną historią Niemiec. Kraj podzielony na dwa organizmy państwowe znacząco oddalił się od siebie na wielu polach. Także hodowla psów poszła w nieco różnych kierunkach. 

Owczarki niemieckie były chlubą narodu i jeszcze przed wojną bardzo dbano o ich określone cechy. Po budowie muru berlińskiego hodowcy z Niemieckiej Republiki Demokratycznej stracili kontakt z zachodnią stroną swojego narodu i rozpoczęli zabiegi kynologiczne poniekąd na własną rękę. 

Zabiegi kynologiczne na owczarkach

Hodowcy z NRD skupili się na eliminacji z linii osobników długowłosych. Agenci STASI konsekwentnie usypiali szczenięta o długim włosiu, jednak cenione przez wiele osób, przechowywane były w hodowlach prywatnych.

W rezultacie w momencie, kiedy owczarki niemieckie uznawane przez FCI kształtowane były w kierunku spadzistych zadów i ukątowanych tylnych kończyn, równolegle hodowano rasę zdrowszą, zbliżoną budową do przedwojennych owczarków i o dużo bardziej zrównoważonym charakterze. 

Czy długowłosy owczarek niemiecki jest uznawaną rasą?

Obecnie długowłose owczarki niemieckie uznawane są przez FCI jako psy zgodne ze wzorcem. Owczarki staroniemieckie nie zostały jednak uznane za oficjalną rasę i do dnia dzisiejszego hodowane są niemal wyłącznie amatorsko. 

Czarne owczarki staroniemieckie – dla kogo?

Staroniemieckie owczarki to psy bardzo cenione za swój zrównoważony charakter. W połączeniu z dużą dozą opiekuńczości, wierności i przywiązania do przewodnika świetnie sprawdzają się jako psy dla rodzin z dziećmi. 

Psy użytkowe

Bardzo często psy w tym typie rasy wykorzystuje się także do pracy. Jako psy użytkowe zatrudniane są w policji, straży granicznej, w wojsku i w służbach ochrony lotnisk. Wykorzystuje się je także do poszukiwania osób zaginionych – także ofiar lawin lub trzęsień ziemi. 

Socjalizacja szczeniąt owczarka

Owczarek staroniemiecki powinien być socjalizowany i szkolony już od wczesnego szczenięctwa. Okres socjalizacji rozpoczyna się w trzecim tygodniu życia, dlatego jeszcze w hodowli pieski powinny być zapoznawane z ludźmi, zwierzętami i różnego rodzaju sytuacjami społecznymi. Możesz więc spokojnie zdecydować się na tego psa, jeżeli masz świadomość konieczności jego wychowywania i szkolenia. 

Zdania co do tego, czy owczarki staroniemieckie nadają się dla początkujących właścicieli, są podzielone. Z reguły są one bardzo podatne na szkolenie, wymagają jednak konsekwencji i jasnego wyznaczania granic. 

Staroniemieckie owczarki – ciekawostki

  • Chociaż nieuznawane przez FCI jako odrębna rasa, są ciągle jednym z typów owczarków niemieckich.
  • W przeciwieństwie do tradycyjnych owczarków niemieckich za zgodne ze wzorcem uznawane jest wyłącznie pełne uzębienie tych psów.

Pomimo starań wielu hodowców owczarek staroniemiecki nadal nie jest uznawany przez FCI za odrębną rasę. Ma on jednak wielu miłośników, którzy doceniają dobre zdrowie, solidną budowę ciała oraz zrównoważony charakter tych psów.

Owczarek niemiecki a owczarek staroniemiecki

W przypadku tradycyjnych owczarków niemieckich bardzo często dyskutowana jest kwestia opadającego zadu, który może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym dysplazji stawów biodrowych. Tułów owczarka staroniemieckiego jest równy, w związku z tym te problemy nie występują. 

Popularność rasy

Często podnoszony jest argument, że psy w tym typie – nawiązujące bezpośrednio do starych standardów rasy – nie zostały zniszczone praktykami kynologicznymi ostatnich kilkudziesięciu lat. Właśnie dlatego mają bardzo wielu zwolenników i nawet mimo trudnej dostępności znajdują nowe domu wśród pasjonatów. Często spotykamy je także w służbie.

Archiwum: kwiecień 2023
Photo of author

Magdalena Dzik

Z wykształcenia dziennikarka i kulturoznawczyni. Pasjonuje się behawioryzmem zwierzęcym (szczególnie kotów i gryzoni) oraz zoodietetyką. Pasję tę bezustannie rozwija, pracując ze zwierzętami jako wolontariuszka i oferując im dom tymczasowy. Prywatnie opiekunka sześciu świnek morskich oraz pięciu kotów: Chilliego, Fedry, Fasoli, Atlasa i Heliosa.