Jak zwierzęta widzą świat? To zagadnienie, nad którym naukowcy głowią się od lat. Podczas gdy jedne widzą tylko czarno-biały obraz, inne są w stanie dostrzec całą paletę barw, nawet takich, których ludzkie oko nie rejestruje, a nawet światło ultrafioletowe. Zwierzęce oko nie tylko inaczej widzi, ale może być umieszczone w innym miejscu niż głowa. Co więcej, oczy u zwierząt są wykorzystywane na różne sposoby – pomagają regulować rytm dobowy, lokalizować wroga, unikać przeszkód, wybierać partnera. Jak widzą zwierzęta? Poznaj kilka ciekawostek o zwierzęcym wzroku.
Jak widzą koty i psy?
Najpopularniejsze czworonogi, czyli psy i koty, dostrzegają kolory, jednak ich zakres jest znacznie mniejszy niż w przypadku człowieka. Ma to związek z mniejszą ilością czopków na siatkówce. Zarówno psy, jak i koty nie dostrzegają koloru czerwonego. Dosyć dobrze natomiast widzą fioletowy, zielony, niebieski i żółty. Koty mają dodatkowo zdolność widzenia promieni UV. Pole widzenia tych zwierząt jest szersze niż nasze. Człowiek ma możliwość widzenia pod kątem 180 stopni, kot już 200, a pies widzi na szerokość nawet 240 stopni!
Naukowcy badający wzrok psów i kotów odkryli również, jak widzą zwierzęta od wieków będące przyjaciółmi człowieka. Okazuje się, że psy i koty widzą dość niewyraźnie, mają ograniczoną zdolność akomodacji. Zwierzęta te nie widzą wyraźnie z bliska – u psów wzrok wyostrza się od 35 do 50 cm, u kotów od 25 cm. Ciekawostką może być fakt, że lepiej zauważają obiekty będące w ruchu niż nieruchome.
Jak widzą ptaki?
Ptaki natomiast mają bardzo wyostrzony wzrok. Szczególnie gatunki drapieżne są w stanie dostrzec swoje ofiary z bardzo dużej odległości. Ptaki mają więcej czopków na siatkówce niż ludzie. Są w stanie dostrzec światło ultrafiletowe. Zakłada się także, że postrzegają świat w większym kontraście niż my. Wzrok ma dla nich ogromne znaczenie i jest jednym z najlepiej rozwiniętych zmysłów. Pozwala ptakom dostrzegać pokarm z dużej odległości, ale także unikać niebezpieczeństw.
Ptasie oczy przystosowane są do widzenia dalekiego, dodatkowo pomagają w przemieszczaniu się w gąszczu przeszkód – drzew, budynków itp. Położenie oczu po bokach głowy zwiększa kąt widzenia niektórych gatunków (może dochodzić nawet do 300 stopni). Ptaki drapieżne mają oczy bardziej wysunięte do przodu, co poprawia głębię widzianego obrazu. Ptasie oko posiada dwa punkty ostrego widzenia, co sprawia, że mogą w tym samym czasie widzieć trzy ostre obrazy.
Jak widzą owady?
A jak to jest w przypadku owadów? Przeprowadzono kilka badań na pszczołach, które udowodniły, że nie są one w stanie dostrzec czerwonego koloru, jednak mają zdolność postrzegania barwy pomarańczowej i żółtej. Widzą także kolor fioletowy, niebieski i zielony. Dodatkowo mają zdolność postrzegania widma UV.
Oczy owadów są zbudowane zupełnie inaczej niż u ssaków czy ptaków. Są one złożone z tysięcy omatidiów, nazywanych oczkami prostymi lub fasetkami. Każde z nich ma swoją własną soczewkę, która pozostaje nieruchoma i nie może regulować ostrości obrazu. Zamiast tego poruszają się receptory – odpowiadają one właśnie za ostrość widzenia.
Owady widzą obraz mozaikowy, oko doskonale rozróżnia ruch, jednak nie widzi wyraźnie kształtów. Wiele owadów ma również zdolność rozróżniania polaryzacji światła, co pozwala im zorientować się, kiedy niebo jest zachmurzone. Obraz widziany przez owady ma także wysoką rozdzielczość.
Jak widzą zwierzęta różnych gatunków?
Zwierzęta mogą spojrzeć na świat inaczej niż ludzie, bo też ich oko zbudowane jest w odmienny sposób. Dzięki badaniom prowadzonym przez naukowców coraz więcej wiemy na temat budowy oczu zwierząt. To, jak widzą zwierzęta, zależy od funkcji, jakie są im potrzebne i jak ewoluował ich narząd wzroku.
Skorupiaki mają tzw. oczy naupliusowe, zbudowane z omatidiów. Dla pająków wzrok nie ma dużego znaczenia, pozwala odróżnić dzień od nocy. I one odbierają obrazy mozaikowe, mają oczy apozycyjne, co oznacza, że widzą ciemniejszy, ale bardziej wyrazisty obraz niż skorupiaki.
Jeszcze inaczej zbudowane jest oko głowonogów. Może to być tzw. oko prymitywne, w którym brak ciała szklistego i soczewki, a zamiast niego jest otwór pokryty nabłonkiem walcowatym z pręcikami. Drugi typ oka występujący u głowonogów posiada soczewkę, rogówkę i tęczówkę. Zwierzęta te mają zdolność akomodacji oka poprzez przesuwanie soczewki. Wzrok ośmiornic jest bardzo wyspecjalizowany, mają one zdolność widzenia światła spolaryzowanego.
Z kolei niektóre węże mają możliwość widzenia promieniowania cieplnego. Gady prawdopodobnie świat widzą w szarych barwach, jednak wykrywają podczerwień.
Wiele osób zastanawia się, jak widzą nietoperze. Ich oczy są małe, raczej nieprzydatne, ponieważ ssaki te „widzą” dzięki echolokacji.
Jak widzi człowiek?
Wiesz już, jak widzą zwierzęta i jak bardzo zróżnicowane mogą być funkcje ich wzroku. Ludzie postrzegają świat głównie za pomocą zmysłu wzroku, jednak tak naprawdę umożliwia nam to mózg. Oczy ludzkie jedynie odbierają bodźce świetlne. Wzrok rejestruje przede wszystkim kolory, co możliwe jest dzięki światłoczułym receptorom – czopkom i pręcikom. Te pierwsze pozwalają wiedzieć kolor czerwony, zielony i niebieski oraz barwy znajdujące się w ich spectrum. Pręciki odpowiadają za widzenie czerni, szarości i bieli.
Czy dobrze byłoby postrzegać świat tak, jak widzą zwierzęta? Zastanów się, do jakich funkcji różne gatunki wyspecjalizowały ten zmysł. Używają wzroku, by złapać zdobycz, śledzić ruch drapieżnika, omijać przeszkody czy rozpoznać dojrzałe pożywienie. Niektóre zwierzęta widzą w półmroku i ciemności, inne dostrzegają ultrafiolet. Być może niebawem będziemy jeszcze więcej wiedzieć na temat, jak widzą zwierzęta.
Subskrybuj
