Jadowity wąż zdecydowanie nie jest tym, co większości ludzi kojarzy się w polską łąką czy szlakiem. Tymczasem podczas spaceru możesz spotkać 4 gatunki dzikożyjących beznogich gadów. Przygotowaliśmy szczegółowy opis każdego z nich. Być może któregoś spotkasz na swoim spacerze po lesie lub podczas wędrówki górskim szlakiem. Węże w Polsce wcale nie są takie rzadkie!
Węże jadowite w Polsce
Żmija zygzakowata
Jedyny jadowity wąż w Polsce to żmija zygzakowata (Vipera berus). Gatunek ten występuje w całej Europie Środkowej i Wschodniej, a także w azjatyckiej części Rosji. W Polsce można ją spotkać niemal wszędzie.
Żmija zygzakowata najchętniej chowa się:
- w gęstych i wysokich trawach;
- w szczelinach skał;
- w wykopanych norkach;
- na polnych drogach;
- na torfowiskach;
- na kamieniach (najczęściej nasłonecznionych).
Jak wygląda żmija zygzakowata?
A jak wygląda żmija zygzakowata? W Polsce zamieszkuje kilka jej rodzajów. Węże mogą mieć rudy lub szary kolor, jednak wszystkie mają bardzo charakterystyczny czarny zygzak, od którego też pochodzi nazwa tego gatunku. Charakterystyczna jest także trójkątna głowa oraz wąskie źrenice.
Czy żmija zygzakowata jest niebezpieczna?
Ponieważ mamy do czynienia z jedynym występującym w Polsce jadowitym wężem, wiele osób zastanawia się, czy żmije są niebezpieczne.
Przede wszystkim ugryzienia tych węży nie są szczególnie rzadkie. Wynika to przede wszystkim z faktu, że zasięg występowania żmii jest bardzo szeroki.
Warto jednak pamiętać, że żmije zygzakowate nie są z natury agresywne. Atakują tylko wtedy, kiedy czują się zagrożone. Najczęściej dzieje się to wtedy, kiedy nieświadomy spacerowicz czy turysta niechcący na nie nadepnie. Przed atakiem wąż zawsze ostrzegawczo syczy.
Żmija zygzakowata nie stosuje tak zwanych suchych ugryzień. Oznacza to, że za każdym razem wpuszcza w ranę jad. Toksyna nie stanowi zagrożenia dla życia większości zdrowych dorosłych ludzi. Może jednak być bardzo niebezpieczna dla dzieci, osób starszych, a także dla psów. Po ugryzieniu zaleca się kontakt z numerem alarmowym (112) lub z GOPR albo TOPR.
Pamiętaj, że żmija jest w naszym kraju gatunkiem chronionym. Nie można jej ranić ani zabijać, chyba że w grę wchodzi samoobrona.
Niejadowite węże w Polsce
Zaskroniec
Zaskroniec to czarny wąż, którego wcale nie tak trudno spotkać na spacerze. Jest to najczęściej występujący wąż w Polsce, z którym być może nieraz już się zetknąłeś. W przeciwieństwie do żmii zygzakowatej nie jest jadowity, jednak może imponować wielkością. Największe samice mogą mieć nawet 1,5 metra długości!
Jak wygląda zaskroniec? Ten gad ma bardzo charakterystyczne dwie żółte plamy po przeciwległych stronach głowy. Czarne pasy są rozlokowane poprzecznie na oliwkowym ciele. Ich podbrzusze jest dosyć jasne.
Zaskrońca najczęściej można spotkać na terenach podmokłych – w okolicach rzek i jezior. Często pojawia się także na bagnach. Jeżeli mieszkasz niedaleko lasu, szczególnie w okolicach zbiorników wodnych, istnieje możliwość, że ten czarny wąż często znajduje się w pobliżu.
Zaskrońce nie są niebezpieczne. Mogą ostrzegająco syczeć, kiedy czują się zagrożone. Brak jadu sprawia, że nie zrobią ci krzywdy.
Gniewosz plamisty
Gniewosz plamisty to kolejny wąż żyjący w Polsce. Przedstawiciele tego gatunku nie należą do szczególnie dużych gadów. Średnia długość wynosi od 60 do 80 centymetrów.
Cechą charakterystyczną gniewoszy jest znajdujący się na głowie brązowy wzorek w kształcie litery „V”. Na ciele tego węża znajdują się ciemne brązowe plamki, które mogą upodabniać go do żmii zygzakowatej. W przeciwieństwie do niej gniewosz jest raczej jednobarwny. Wszystkie elementy jego ciała są szare lub brązowe w różnych odcieniach.
Gniewosza plamistego możesz spotkać w gęstych trawach i zaroślach. Chętnie wyleguje się także na kamieniach, aby zażyć słonecznej kąpieli.
Wąż Eskulapa
Zdecydowanie największym gadem spośród wszystkich tutaj wymienianych jest wąż Eskulapa. Średnia długość tego zwierzęcia może dochodzić nawet do 2 metrów! Węże te mają jednolite ubarwienie, zazwyczaj brązowe, a ich głowa zlewa się z resztą ciała.
Prawdopodobieństwo tego, że natkniesz się na węża Eskulapa, jest bardzo niewielkie. To gatunek rzadki, w naszym kraju spotykany niemal wyłącznie w Bieszczadach. Badacze zakładają, że w Polsce żyje zaledwie około 100 osobników.
Węże Eskulapa najchętniej spędzają czas w lasach lub na łąkach. Nie są jadowite, dlatego spotkanie z nimi nie jest niebezpieczne.
Co ciekawe, węże Eskulapa bywają mylone z zaskrońcami. Wszystkiemu winne są jasne plamki po dwóch stronach głowy. W przypadku tego drugiego plamki mają jednak czarną obwódkę.
Wąż Eskulapa jest gatunkiem, którego możemy codziennie oglądać na symbolach aptek, szpitali i innych placówek medycznych.
Czy polskie węże można trzymać w terrarium?
Wszystkie wymienione wyżej gatunki węży są pod ochroną. Z tego powodu nie można żadnego z nich schwytać i umieścić w terrarium. Jeżeli marzy ci się wąż hodowlany, wybierz raczej tego, którego można kupić u hodowcy – na przykład pytona zielonego.
Węże w Polsce – podsumowanie
Węże w naszym kraju nie są szczególnie popularnymi zwierzętami. W naturalnym środowisku można spotkać wyłącznie 4 gatunki, przy czym jeden z nich jest niezwykle rzadki. Jedynym jadowitym wężem w Polsce jest żmija zygzakowata, która nie atakuje, jeżeli nie czuje się zagrożona. Polskich węży nie trzeba więc się bać. Pamiętaj jednak, że wszystkie cztery gatunki są pod ochroną.
Źródło zdjęcia: Christian Fischer, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Subskrybuj
