Rodzina pythonidae to dusiciele o długim, umięśnionym ciele. Największe z osobników mogą mieć nawet po kilka metrów długości. Jakie są najpopularniejsze z nich i gdzie występują?
Pyton – opis i gatunki
Rodzina pytonów liczy około 40 gatunków zgrupowanych w ośmiu rodzajach, kolejno:
- Antaresia;
- Aspidites;
- Botrochilus;
- Liasis;
- Malayopython;
- Morelia;
- Python;
- Simalia.
Do ich cech wspólnych należą receptory wrażliwe na podczerwień, dzięki którym węże wykrywają promieniowanie cieplne oraz jajorodność. Pytony zamieszkują Afrykę, Azję i Australię. Często są spotykane jako zwierzęta w zoo oraz hodowane w domowych terrariach. Należą do zbioru dusicieli, co potwierdza sposób uśmiercania ofiary – węże czekają, aż zbliży się zdobycz, po czym błyskawicznie atakują, owijając się wokół. Wskazują na to również typowo dusicielskie szczęki z elastycznymi kośćmi łączonymi ścięgnami. To dzięki nim duży dusiciel może pożreć ofiarę w całości.
Węże należą do zwierząt nocnych, doskonale pływających i nurkujących. Ich średni wiek może wynosić nawet do 30 lat życia. Są zwierzętami zmiennocieplnymi, co znaczy, że temperatura ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia. Będą więc spotykane zarówno w chłodnych jak i mocno nasłonecznionych miejscach.
Czy wszystkie pytony są niebezpieczne?
Węże tego rodzaju raczej nie atakują ludzi, bardzo łatwo je jednak sprowokować. Głównym powodem, dla którego pytony uznawane są za groźne, jest ich rozmiar – węże takie jak pyton siatkowy mogą osiągnąć nawet do 10 metrów długości. W bardzo rzadkich przypadkach są więc w stanie połknąć i zjeść człowieka w całości.
Pytony nie należą do zwierząt jadowitych. Za najbardziej agresywne uznawane są samice chroniące dostępu do jaj. Atakujący dusiciel oplata się wokół ofiary, zaciskając zwoje i dusząc za pomocą siły nacisku. Ofiara jest kolejno połykana w całości i trawiona, w zależności od jej rozmiaru, nawet przez kilka tygodni.
Rozmnażanie
Pytony należą do zwierząt jajorodnych, czyli produkujących i składających jaja, w których rozwijają się embriony. Jaja składane są przez samice, które ogrzewają je poprzez drżenie mięśni i wysiadują je aż do wyklucia się młodych. Okres godowy i rozrodowy zależny jest od gatunku, zawsze trwa przynajmniej kilka miesięcy. Większość z samic składa około sześciu jaj. Czas inkubacji trwa około dwóch miesięcy, a świeżo wyklute osobniki mają około 35 cm. Za samodzielne uznawane są po przejściu pierwszej wylinki – wtedy mogą rozpocząć polowanie.
Najciekawsze gatunki
Każdy z gatunków pytonów ma inne ubarwienie, wzory na ciele oraz długość, do której może dorosnąć. Poniżej prezentujemy wybrane węże z rodziny pytonów.
Pyton tygrysi
Pyton tygrysi (Python molorus) to jeden z największych węży na świecie, uznawany za gatunek inwazyjny oraz gatunek bliski zagrożenia. Dzieli się kolejno na dwa podgatunki, czyli pytona tygrysiego jasnoskórego oraz pytona tygrysiego ciemnoskórego (zwanego też pytonem birmańskim). Wąż występuje na terenach Pakistanu, Indii, Nepalu, Cejlonu, Malezji, Indonezji, Laosu, Birmy oraz na południu Chin. Ma kolor białawy lub żółtawy, wzbogacony plamkami w odcieniach beżu i brązu. Wzory plamek są zależne od siedliska.
Dorosły osobnik może osiągnąć nawet do 8 metrów, przy czym osobniki hodowane w niewoli rzadko przekraczają 5 metrów. Ze względu na wielkość i masywność, wąż może stanowić zagrożenie dla życia człowieka. Pyton tygrysi żywi się przede wszystkim myszami, szczurami, królikami, ptakami oraz na wolności mniejszymi ssakami parzystokopytnymi. W warunkach terrarystycznych potrafi dożyć do około 25 lat. Gatunek jest chroniony międzynarodową konwencją CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora).
Pyton siatkowy
Pyton siatkowy (Python reticulatus lub Malayopython reticulatus) ma największy zasięg występowania ze wszystkich znanych węży z rodzaju pythonidae. Osobniki zamieszkują głównie południowo-wschodnią Azję, czyli półwysep Malajski, Borneo, Jawę, Sumatrę, Timor, Ceram, Wietnam, Laos, Tajlandię, Kambodżę, Papuę Nową Gwineę oraz Filipiny.
Węże są przystosowane do życia w środowisku człowieka i często za miejsce bytowania wybierają obszary rolnicze i miasta. Żywią się myszami, ptakami, kotami oraz ssakami parzystokopytnymi. Są uznawane za najdłuższe z węży i mogą dorosnąć nawet do 10 metrów na wolności. Największy znany osobnik był zarejestrowany w 1912 roku na wyspie Celebes – osiągnął 9,76 metrów długości oraz aż 160 kg wagi. Ze względu na ogromne gabaryty, węże uznawane są za bardzo niebezpieczne – znane są przypadki połknięcia i pożarcia człowieka.
Pyton zielony
Pyton zielony (Morelia viridis) zamieszkuje Nową Gwineę, Indonezję, półwysep York oraz Australię. Głównie osiedla się na drzewach i krzewach lasów deszczowych. Wąż jest bardzo popularny pośród doświadczonych terrarystów. Jego cechą charakterystyczną jest jasnozielone ubarwienie z białymi zygzakami lub plamkami. Zdarza się, że osobniki w warunkach niewoli zmieniają odcień na czerwony. Większe z pytonów zielonych osiągają do 2 metrów długości, masa jest za to uzależniona od pożywienia.
Pyton malutki
Pyton malutki (Antaresia perthensis) to najmniejszy gatunek z rzędu pythonidae, bardzo popularny w warunkach hodowlanych. Dorosłe osobniki mierzą około 50 cm długości przy wadze 200–220 gramów. Są głównie spotykane na północno-zachodnim terytorium Australii i jej wyspach przybrzeżnych. Ubarwienie jest ciemne, przypominające kolor czerwonawej gleby. Plamy zanikają z wiekiem, starsze osobniki są zupełnie jednolite. Te najmniejsze z pytonów żywią się myszami, szczurami, pisklętami i żabami.
Pyton królewski
Pyton królewski (Python regius) to bardzo popularny osobnik w hodowli terrarystycznej i zoologicznej. W stanie dzikim zamieszkuje lasy deszczowe i sawanny środkowej i zachodniej Afryki, czyli Senegal, Sierra Leone, Ghanę, Nigerię, Benin, Ugandę i Sudan. Jest ciemnobrązowy bądź czarny, z żółtymi plamami na ciele. Jego waga i długość oscyluje w granicach od 2 do 5 kg i 120–180 cm.
Do hodowli domowej najczęściej wybierane są gatunki takie jak pyton królewski, pyton ametystowy i pyton malutki. Jeśli interesuje cię hodowla tych węży w domu, musisz pamiętać o zapewnieniu im odpowiedniej przestrzeni do wzrostu oraz warunków zbliżonych do naturalnych. Tak jak inne zwierzęta egzotyczne, pytony hodowane w domu muszą być zgłoszone rejestrowo.
Subskrybuj
