Szczególne znaczenie kulturowe ma w Polsce orzeł bielik. Jest też znacznie bardziej rozpowszechniony niż orzeł przedni. Obszar występowania orła przedniego jest dosyć ograniczony w naszym kraju. Wymaga czynnej ochrony ze strony człowieka. Co to oznacza?
Orzeł przedni – podstawowe informacje
? Masa ciała | od 2,8 do 6,7 kg |
? Rozmiary | rozpiętość skrzydeł od 190 do 225 cm; długość ciała od 80 do 90 cm |
❤️ Długość życia | ok. 20 lat |
⭐️ Tryb życia | dzienny |
? Pożywienie | mięso małej i średniej zwierzyny |
? Szybkość | do 320 km/h |
Systematyka orła przedniego
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 2 Systematyka orła przedniego](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/systematyka-orla-przedniego.jpg)
Orły (Aquila) to rodzaj ptaków zaliczony do rodziny jastrzębiowatych. Należą do niego m.in. takie gatunki, jak:
- orzeł przedni;
- orzeł cesarski;
- orzeł czarny;
- orzeł iberyjski.
Trzy pierwsze wymienione można spotkać w Polsce. Są to duże, silne ptaki drapieżne, które nie zawahają się zapolować nawet na zwierzę wielkości sarny. Używane były w sokolnictwie na całym świecie. Łacińska nazwa rodzaju – Aquila – oznacza orła. Pochodzić może od słowa aquilos, czyli „ciemnego koloru”. Orzeł przedni funkcjonuje w nauce pod nazwą Aquila chrysaetos. Bywa czasem nazywany zysem. Doskonale znany Polakom bielik nie należy natomiast do rodzaju Aquila, lecz do Haliaeetus.
Od Redakcji
Chyba każdy Polak, który myśli o orle, od razu przed oczami ma Orła Białego. Warto jednak wiedzieć, że pomimo tego, jakie informacje można znaleźć w sieci, taki gatunek zwyczajnie nie istnieje. Bielik z kolei nie zalicza się w ogóle do orłów. Orzeł zawarty w godle jest więc po prostu graficznym przedstawieniem idei ptaka tego rodzaju.
Orzeł przedni – wygląd
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 3 Orzeł przedni – wygląd](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-wyglad.jpg)
Jeden z największych ptaków drapieżnych w Polsce. Rozpiętość skrzydeł może wynosić nawet 225 cm. Samce są mniejsze od samic, osiągają wagę od 2,8 do 4,5 kg. Samice od 3,5 do 6,8 kg. Upierzenie identyczne u obu płci – ciemnobrązowe, przetkane tu i ówdzie jaśniejszymi piórami. Spód ciała, głowa i kark są nieco jaśniejsze. Nogi są silnie umięśnione, żółte, zakończone czarnymi, bardzo ostrymi szponami. Dziób żółto-czarny. Młody orzeł przedni ma ciemniejsze ubarwienie od dorosłego. Na skrzydłach i ogonie ma duże, białe plamy. Dopiero w 5. roku życia zyskuje wygląd dorosłego osobnika.
Tryb życia orła przedniego
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 4 Tryb życia orła przedniego](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/tryb-zycia-orla-przedniego.jpg)
Aktywny za dnia, większą część nocy przesypia. Orzeł przedni prowadzi spokojny tryb życia i dużo odpoczywa. Nawet w ciągu dnia większość czasu może spędzić w swoim gnieździe, wcale nie śpiąc. Szybuje po niebie głównie po to, by wypatrywać zwierzyny lub padliny. Krążąc, orzeł podnosi w charakterystyczny sposób skrzydła, lekko ku górze. Preferuje otwarte i półotwarte przestrzenie. Orzeł przedni bardzo dobrze czuje się wysoko w górach, gdzie na półkach skalnych buduje gniazda. Chętnie zamieszkuje okolice rozległych, starych lasów i mokradeł oraz bagien. Trzyma się z daleka od osiedli ludzkich.
Występowanie orła przedniego
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 5 Występowanie orła przedniego](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/wystepowanie-orla-przedniego.jpg)
Obszar występowania obejmuje niemal całą półkulę północną. Orzeł ten szeroko rozpowszechniony jest w północnej i centralnej Azji, Ameryce Północnej, południowej i wschodniej Europie. Można spotkać go w północnej Afryce, a także na terenie takich krajów, jak Mali, Niger czy Etiopia. Nie wszędzie gniazduje i występuje przez cały rok. Tryb życia może być osiadły lub koczowniczy – odbywa wędrówki. W Polsce jest około 40 par orła przedniego. Zasiedla głównie Karpaty – Tatry, Bieszczady, Pieniny, Beskid. Pojedyncze pary zaobserwowano także na Pomorzu i na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego.
Orzeł przedni – grupa osobnicza i rozmnażanie
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 6 orzel przedni grupa osobnicza i rozmnazanie](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-grupa-osobnicza-i-rozmnazanie.jpg)
Można powiedzieć, że nie jest typem hulaki. Orzeł przedni tworzy monogamiczne pary. Samiec i samica często pozostają sobie wierne aż do śmierci. Znalazłszy parę, zajmują teren lęgowy. Odbywają wtedy loty godowe. W ciągu roku wyprowadzają jeden lęg. Dzieje się to na wiosnę, w marcu i kwietniu. W dużym, mierzącym ponad metr średnicy gnieździe samica składa dwa jaja. Będzie je wysiadywać przez 42–45 dni. Samiec rzadko ją zastępuje w tym czasie. Jedzenia też nie przynosi – musi zadbać o siebie sama. Na ogół tylko jedno z piskląt przeżywa. Po 70 dniach od wyklucia młody orzeł jest samodzielny.
Orzeł przedni – pożywienie
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 7 Orzeł przedni – pożywienie](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-pozywienie.jpg)
Ten najsilniejszy polski orzeł zdolny jest powalić dużą zwierzynę, jak wilk, dorosła kozica czy sarna. Nie jest to jednak normą w naturze – polowanie takie kosztuje ptaka wiele energii i jest zwykle nieopłacalne, a często niebezpieczne. Ofiarami orła przedniego są przede wszystkim takie zwierzęta, jak zające, świstaki, gryzonie czy inne ptaki. Zdarzają się polowania na ryby, lisy i młode kozice. Orzeł często porywa młodą kozicę i zrzuca z wysoka, by ją zabić. Dopiero wtedy przystępuje do posiłku. Ataki na inwentarz domowy to mit, choć chętnie żywi się padliną np. owiec. Nie atakuje człowieka, również dzieci.
Status ochrony orła przedniego
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 8 Status ochrony orła przedniego](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/status-ochrony-orla-przedniego.jpg)
Liczebność światowej populacji tego drapieżnego ptaka szacowana jest na około 200 tysięcy osobników i jest stabilna. IUNC uznaje go za gatunek najmniejszej troski (LC). W Polsce orzeł ten objęty jest ścisłą ochroną i wymaga ochrony czynnej. W promieniu do 200 metrów od gniazda orłów obowiązuje strefa ochronna, a w okresie lęgów – do 500 metrów.
Orzeł przedni – galeria zdjęć
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 9 orzeł przedni siedzi na tle drzew](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-ptak-siedzi-na-tle-drzew.jpg)
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 10 orzeł przedni stoi na trawniku](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-ptak-stoi-na-trawniku.jpg)
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 11 orzeł przedni siedzi na gałęzi](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-siedzi-na-galezi.jpg)
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 12 orzeł przedni w locie](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/orzel-przedni-w-locie.jpg)
Ciekawostki na temat orła przedniego
- Silniejsze i większe pisklę od samego początku dąży do eliminacji młodszego rodzeństwa. Odbiera mu pokarm lub wręcz wypycha z gniazda.
- Orzeł przedni bywa wykorzystywany w sokolnictwie do polowań na większą zwierzynę, np. dorosłe sarny.
- W Mongolii tradycją jest polowanie z użyciem orłów na wilki. Ptaki polują wówczas w parach, ich rolą jest powalenie i przytrzymanie wilka do przyjazdu sokolnika.
![Orzeł przedni – król polskich ptaków drapieżnych 13 Ciekawostki na temat orła przedniego](https://zwierzaki.pl/wp-content/uploads/2023/01/ciekawostki-na-temat-orla-przedniego.jpg)
Choć na świecie sobie radzi, w Polsce orzeł przedni nie ma lekko. Z pewnością nie ułatwiają mu spokojnego życia tłumy turystów na górskich szlakach. Szanujmy orła, by go nie stracić – 40 par to nie jest dużo.