Kondor wielki występuje na terenach Andów i przylegających do nich terenów wybrzeża oceanicznego. Wśród ptaków ma jedną z największych rozpiętości skrzydeł, jednak rzadko nimi macha poza startem. Dzięki temu często pokonuje duże odległości bez trzepotania skrzydłami i zużywania dużej ilości energii. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!
Kondor wielki – poznaj podstawowe informacje
? Masa ciała | od 7,7 do 15 kg |
? Rozmiary | długość ciała do 100 do 130 cm; rozpiętość skrzydeł od 2,7 do 3,2 m |
❤️ Długość życia | do 50 lat na wolności, do 100 lat w niewoli |
⭐️ Tryb życia | przeważnie samotniczy |
? Pożywienie | padlina, jaja nadmorskich ptaków |
? Szybkość | do 90 km/h |
Kondor – systematyka
Do rodziny kondorowatych (Cathartidae) należą m.in.:
- sępnik czarny (Coragyps atratus);
- kondor królewski (Sarcoramphus papa);
- kondor kalifornijski (Gymnogyps californianus);
- kondor wielki, zwany też kondorem olbrzymim (Vultur gryphus).
Kondor – opis wyglądu
Upierzenie kondora wielkiego jest czarne, a jego pokrywy skrzydłowe białe. Na granicy upierzenia klatki piersiowej i szyi pióra tworzą efektowną kryzę. Głowa i szyja nie są pokryte piórami, a naga skóra ma kolor bladoróżowy. Samiec i samica są podobnej wielkości, choć dymorfizm płciowy jest wyraźnie zaznaczony. Samca można poznać dzięki temu, że ma na czubku głowy mięsisty grzebień. Natomiast samice mają intensywnie czerwone oczy, a samce – nie.
Tryb życia i występowanie tych ptaków
Kondory prowadzą dzienny tryb życia. Przez większość czasu szybują i szukają pokarmu. Lubią przesiadywać na wysokich półkach skalnych. Ogromne skrzydła pozwalają im wzbić się na wysokość około 7 km.
Kondory wielkie zamieszkują Amerykę Południową i Północną. Zasiedlają Andy od Wenezueli po przylądek Horn. Można je spotkać w wysokich partiach gór, terenach skalistych i suchych, które są trudno dostępne dla innych zwierząt i ludzi.
Grupa osobnicza i rozmnażanie kondorów
Kondory żyją zazwyczaj samotniczo, ale mogą też tworzyć stada składające się z kilkunastu osobników dorosłych i młodych. Kondory rzadko przystępują do godów. Samica zazwyczaj składa jedno lub dwa jaja raz na dwa lata. Oboje rodziców cały czas czuwa nad jajkami. Inkubacja trwa około 54 do 58 dni. Młode uczą się latać w wieku około 6 miesięcy. Warto dodać, że kondory opuszczają rodziców wtedy, gdy wyklują się nowe młode (zazwyczaj następuje to po 2 latach). Kondor osiąga dojrzałość płciową w wieku 5–6 lat. Dopiero wtedy zaczyna się rozmnażać.
Czym się żywi kondor?
Kondor wielki jest przede wszystkim padlinożercą. Zdarza mu się także polować na małe ssaki i ptaki. Lubi jaja kormoranów, dlatego głównie dla tych ptaków morskich jest on bardzo dużym zagrożeniem. Plądruje ich gniazda w poszukiwaniu jaj i piskląt, które są uzupełnieniem jego menu. Ptak ten potrafi długo latać nad umierającymi zwierzętami. Często żeruje na dużych, padłych ssakach, np. krowach.
Status ochrony kondora
Kondor wielki ma status gatunku narażonego na wyginięcie. Głównie jest to spowodowane działalnością człowieka. Jest uważany za osobnika o statusie krytycznie zagrożonego przez IUCN (Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody). IUCN szacuje liczbę gatunku na około 8000–9000 ptaków na całym świecie, a ich populacja stale maleje. W 1991 roku powstał Andyjski Projekt Ochrony Kondora. Natomiast od 1997 roku kondory są śledzone z pomocą miniaturowych nadajników. Ułatwia to opracowanie programów ochrony tego ptaka.
Programy prowadzone przez rządy i organizacje non-profit służą do monitorowania liczebności populacji tych drapieżników i pomagania im się rozmnażać. Na przykład Stany Zjednoczone mają program, który skupia się na odtwarzaniu populacji ptaka poprzez hodowlę in situ (w miejscu występowania) i translokację ptaków. Wiadomo też, że hodowla in vitro była stosowana do przywrócenia populacji tych ptaków – chociaż jest to metoda bardzo droga i trudna pod względem technicznym.
Postęp cywilizacyjny źle wpływał na ten gatunek. W okolicach Chile i Argentyny żyje prawdopodobnie zaledwie 400 osobników tego ptaka.
Chore i ranne ptaki są leczone przez weterynarzy. Z kolei osierocone młode są wychowywane w gniazdach, w których znajdują się kukły imitujące dorosłe osobniki.
Warto dodać, że ZOO w Krakowie bierze udział w programie reintrodukcji odchowanych u siebie kondorów wielkich.
Ciekawostki o kondorach
- Kondor jest istotnym elementem w kulturze i mitologii ludów z regionu Andów, które polowały na te ptaki, by pozyskiwać ich organy i kości do różnych praktyk. W mitologiach jest wiele wzmianek na temat tego ptaka. Często kojarzył się on z rozpadem i śmiercią.
- Kondor jest narodowym ptakiem Kolumbii, Ekwadoru, Argentyny, Boliwii, Chile i Peru.
- Ogromna rozpiętość jego skrzydeł sprawia, że rzadko nimi macha. Dzięki temu może przez długi czas kołować nad padliną bez żadnego machnięcia skrzydłami.
- Poprzez defekowanie na swoje nogi, kondory samoistnie ochładzają swój organizm.
- Gniazda kondorów można przeważnie znaleźć wysoko w górach, nawet na wysokości 5000 metrów n.p.m.
- Kondor potrafi przebyć ponad 200 km w poszukiwaniu pożywienia. W trakcie 10-godzinnego lotu ptak traci 5% masy ciała. Jest często widziany w tych samych miejscach, co sępy.
Kondor jest uznawany za jednego z największych ptaków drapieżnych na świecie. Jest on przede wszystkim padlinożercą. Zamieszkuje zazwyczaj najwyższe partie gór. Jest obecny w godle Kolumbii, Ekwadoru i Peru. Jest symbolem wolności i niezależności. Prześladowania ze strony rolników wynikające z obarczania kondorów winą za ataki na zwierzęta gospodarskie spowodowały zmniejszenie populacji tego interesującego ptaka.