Kastracja psa – wszystko, co warto wiedzieć

Kastracja psa – na czym polega? 

Kastracja jest zabiegiem chirurgicznym, który lekarz weterynarii przeprowadza pod znieczuleniem ogólnym, czyli w pełnej narkozie. Podobnie jak w przypadku kotów, pewne wątpliwości budzi kwestia nazewnictwa. Zabieg psów nazywany jest bowiem kastracją, a suk – sterylizacją. Tymczasem obydwie płcie mogą być poddane każdemu z tych zabiegów.

Chociaż zarówno kastracja, jak i sterylizacja mają na celu przeciwdziałanie rozmnażaniu się psów, w istocie polegają na czymś zupełnie innym. Sterylizacja jest podwiązaniem nasieniowodów lub jajowodów. Eliminuje więc zdolność prokreacyjną, jednak nie zapobiega nowotworom narządów rodnych ani cieczkom u suk. Kastracja psów obydwu płci polega tymczasem na chirurgicznym usunięciu jąder lub jajników i macicy. To nieco bardziej inwazyjny zabieg, który, wykonywany przez doświadczonego lekarza weterynarii, jest jednak bardzo bezpieczny. 

Kiedy najlepiej wykastrować psa? 

Wielu opiekunów psów zastanawia się, kiedy jest najlepszy moment na wykonanie zabiegu kastracji. W przeciwieństwie do kotów, u których coraz popularniejsza jest wczesna kastracja, w przypadku psów należy odczekać do osiągnięcia przez nie dojrzałości płciowej. Tyczy się to tak samo psów, jak i suczek.

Kiedy psy osiągają dojrzałość płciową? W tym wypadku wiek to zdecydowanie nie wszystko. Wiele zależy również od wagi psa, jego wielkości, a nawet od rasy. Warto zwrócić uwagę na to, że psy większych ras dojrzewają dłużej. O dojrzałości płciowej zazwyczaj można mówić w okresie od siódmego do dwunastego miesiąca życia. Psy ras olbrzymich mogą jednak dojrzewać nawet około drugiego roku życia. 

Czy kastracja starego psa w ogóle wchodzi w grę? W przypadku psów dorosłych czy nawet starych to nie wiek ma kluczowe znaczenie, a stan zdrowia zwierzęcia. To właśnie problemy zdrowotne zwiększają prawdopodobieństwo ewentualnych powikłań w czasie i po zabiegu. Jednym słowem, zmniejszają jego bezpieczeństwo. Właśnie dlatego przed kastracją (podobnie zresztą jak przed każdym zabiegiem chirurgicznym, szczególnie w znieczuleniu ogólnym) należy wykonać wszystkie potrzebne badania przesiewowe. 

Czy zabieg kastracji psa jest bezpieczny?

Kastracja jest zabiegiem chirurgicznym, który przeprowadza się w pełnej narkozie. Obciążona jest dokładnie takim samym ryzykiem, jak każdy tego typu zabieg. Zasadniczo może być przeprowadzona niemal w każdej lecznicy weterynaryjnej, jednak najlepiej wybierać taką, w której operacje wykonuje weterynarz ze specjalizacją w chirurgii. 

Kastracja psa – jakie badania trzeba przeprowadzić? 

Przed każdą kastracją należy przeprowadzić badania diagnostyczne. Zazwyczaj jest to kontrola parametrów wątrobowych i nerkowych oraz morfologia. W przypadku starych psów wskazane jest także przeprowadzenie badania echokardiograficznego, czyli echa serca. Jeżeli wyniki będą prawidłowe, nie ma żadnych przeciwwskazań do zabiegu. 

Jak przebiega kastracja psa? 

Kastracja samca jest zdecydowanie mniej inwazyjnym zabiegiem niż kastracja suczki. Pod narkozą lekarz przeprowadza niewielkie nacięcie moszny w celu usunięcia jąder. W przypadku suk usuwana jest cała macica razem z jajnikami. Dokonuje się więc histerektomii, do której potrzebne jest otwarcie jamy brzusznej. 

Rekonwalescencja po zabiegu kastracji

Okres dochodzenia do siebie po kastracji może być bardzo indywidualny i zależy od osobniczych cech każdego psa. Przez kilka godzin po wybudzeniu się z narkozy pies jest oszołomiony i przez pierwszy dzień może wydawać ci się trochę ospały. 

Dopóki szwy nie zostaną zdjęte, warto zwracać uwagę na to, aby pies nie męczył się fizycznie. Ogranicz w tym czasie intensywne zabawy, które wymagają na przykład biegania za piłką czy skakania. Jeszcze dwa tygodnie po zdjęciu szwów dobrze jest unikać prowokowania gwałtownych ruchów. Unikanie forsownych spacerów i intensywnych zabaw powinno wystarczyć. 

Bardzo istotne jest pilnowanie, by pies nie wylizywał szwów. Może to doprowadzić do ich rozpulchniania, a nawet do rozchodzenia się rany. W przypadku samców konieczny może okazać się kołnierz, u samic natomiast najczęściej korzysta się ze specjalnych kubraczków, które wiązane są na plecach. 

Kastracja psa – za i przeciw

Kastracja psów (zarówno samic, jak i samców) z jednej strony jest zalecana, z drugiej – budzi kontrowersje. Przeciwnicy tego zabiegu zwracają uwagę na długofalowe konsekwencje zdrowotne, zwolennicy zaś twierdzą, że są one tak rzadkie, że odradzanie kastracji jest bezsensowne, a nawet niemoralne. 

O kastracji dyskutuje się przede wszystkim w kontekście zapobiegania bezdomności zwierząt. Nawet w przypadku psów domowych uniknięcie wpadki podczas cieczki może być trudne, szczególnie u suczek, które zamieszkują domy z ogrodem. Niewykastrowane psy z kolei mogą mieć skłonności do ucieczek, podczas których zapładniają losowo wybrane suki. 

Nie bez znaczenia jest także fakt, że brak kastracji i regularne cieczki w większości przypadków doprowadzają do zachorowania suki na ropomacicze. Brak kastracji zwiększa także ryzyko raka sutka oraz guzów narządów rodnych. Można więc z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że jest to zabieg wart przeprowadzenia u psów nieprzeznaczonych do hodowli. Jeżeli stan zdrowia zwierzaka na to pozwala, warto go rozważyć. 

Zalety kastracji psa

• Regulowanie kwestii bezdomności
• Brak ciąży urojonej u suk
• Brak cieczki
• Ograniczenie popędu seksualnego samców i potencjalnych zachowań agresywnych
• Redukcja instynktów terytorialnych
• Zapobieganie chorobom nowotworowym i ropomaciczu 
• Ograniczenie ucieczek u psów

Wady kastracji psa

• Ewentualne powikłania pooperacyjne
• Większe ryzyko nowotworów prostaty 
• Problemy z nietrzymaniem moczu
• Spowolnienie metabolizmu i ryzyko otyłości 
• Ryzyko schorzeń układu kostnego

Kastracja psa – cena 

Przed podjęciem decyzji o kastrowaniu psa opiekunowie często zastanawiają się nad kwestiami finansowymi. Odpowiedź na pytanie, ile kosztuje kastracja psa, nie jest łatwa, ponieważ na koszty wpływają różne kwestie. Wiele zależy od wagi zwierzaka oraz od wielkości miasta, w jakim znajduje się lecznica. Istotna jest także płeć. Wykastrowanie suki to zazwyczaj większy koszt niż kastracja psa. 

Koszt kastracji w średnim mieście wynosi od 250 do nawet 500 złotych. Pamiętaj jednak, że do kwoty zabiegu warto doliczyć koszty badań wykonywanych przed nim oraz wizyt kontrolnych i zdejmowania szwów. 

Zachowanie psa po kastracji

Wielu opiekunów zastanawia się, czy wykastrowany pies zachowuje się tak samo jak przed zabiegiem. Istnieje kilka mitów związanych z tym, jak zmieniają się charaktery psów po pozbawieniu ich organów płciowych. 

Bardzo często zakłada się, że w przypadku psów kastracja jest idealnym rozwiązaniem na problemy z agresją. Sytuacja jest jednak o wiele bardziej złożona. Przyczyny agresji u psa są bardzo różne. Jeżeli wynika ona z nadmiaru testosteronu, kastracja faktycznie może pomóc. Jeżeli agresywne zachowania wynikają jednak z innych czynników – na przykład z lęku lub innych problemów behawioralnych – pies po kastracji raczej się nie zmieni. 

Co więcej – badania wykazały, że u psów lękliwych kastracja może wzmagać problemy, a nie je likwidować (1). Behawioryści zalecają więc wstrzymywanie się z zabiegiem u psów, które wymagają pracy nad pewnością siebie. 

Kastracja zdecydowanie może jednak powstrzymywać psy przed uciekaniem. Jeżeli twój psiak ma tendencję do wymykania się „na randki”, możesz mieć jako taką pewność, że te zachowania ustaną. Psy mogą stać się nieco bardziej ospałe i mniej skłonne do ruchu, co w połączeniu z wolniejszym metabolizmem często prowadzi do otyłości. Ważna jest więc dobra dieta i aktywizacja do zabaw oraz spacerów. 

Czy warto kastrować psa?

W przypadku psów niehodowlanych, zdrowych i dojrzałych płciowo, które nie wykazują problemów z lękliwością, kastracja jest zabiegiem wysoce pożądanym. Przede wszystkim redukuje ona znacznie psią bezdomność, która jest współcześnie bardzo dużym problemem. 

Zalety zabiegu kastracji są bardzo przekonujące. Jest to operacja, która zapobiega ropomaciczu – chorobie, która zagraża życiu suki. Zwykle w momencie zachorowania i tak musi dojść do usunięcia macicy, a wówczas – ze względu na kondycję organizmu – zabieg jest dużo bardziej ryzykowny. Kastracja ogranicza także ryzyko zachorowania na raka sutka. 

W przypadku psów zabieg kastracji wpływa na ograniczenie zachowań seksualnych. Redukuje ucieczki, zmniejsza terytorialność i agresję na tle hormonalnym. 

Kastracja psa – jak zredukować ryzyko?

Wiele osób zwraca uwagę na problemy zdrowotne, które długofalowo mogą pojawiać się na skutek kastracji. Aby im zapobiegać, warto przede wszystkim dokonać zabiegu w odpowiednim wieku. Kastracja psa już dojrzałego płciowo znacznie ogranicza późniejsze ryzyko. 

Zmniejszenie prawdopodobieństwa powikłań w trakcie zabiegu jest możliwe dzięki wykonaniu wszystkich potrzebnych badań. Warto także zgłosić się do doświadczonego lekarza weterynarii – najlepiej takiego, który posiada specjalizację w chirurgii. Chociaż kastracja psów jest nieco bardziej kontrowersyjnym tematem niż kastracja kotów, zdecydowanie warto wziąć ją pod uwagę. Jeżeli nie masz planów hodowlanych w stosunku do swojego psa, to niezależnie od jego płci rozważ kastrację. Pomożesz w ten sposób ograniczać bezdomność, a jednocześnie zadbasz o bezpieczeństwo swojego zwierzaka.

(1) Deborah L. Duffy and James A. Serpell (2006, November). Non-reproductive effects of spaying and neutering on behavior in dogs. Proceedings of the Third International Symposium on Non-Surgical Contraceptive Methods for Pet Population Control. Alexandria, Virginia.

Najczęściej zadawane pytania

Czy pies po kastracji obsikuje?

Wiele psów po kastracji obsikuje teren, bo jest to zachowanie nie tylko dyktowane hormonami. Psy znaczą, aby porozumiewać się między sobą. Dodatkowo w wielu przypadkach jest to wyuczony nawyk.

Czy można wykastrować 2-letniego psa?

Jak najbardziej. Nie ma przeciwwskazań do kastracji w takim wieku. Co więcej, młodszy pies lepiej zniesie zabieg niż starszy.

Czy pies po kastracji może chodzić po schodach?

Jeśli są to jeden czy dwa schodki, nie stanowi to większego problemu. Jeżeli jednak schody są wysokie albo jest ich dużo, lepiej przez okres, kiedy zwierzę nadal ma szwy, po prostu je wnosić.

Kiedy można wyjść z psem po kastracji?

Jak tylko pies poczuje się na tyle dobrze, że nie dokuczają mu zawroty głowy czy osłabienie spowodowane narkozą. W przeciwieństwie do kota pies potrzebuje spacerów również po to, aby załatwić swoje potrzeby. Niech na początku będą to zawsze spacery na smyczy, w spokojnym tempie, bez kontaktu z innymi psami.