W Polsce występuje wiele chorób odkleszczowych, którymi możemy zarazić się zarówno my, jak i nasze zwierzęta domowe. Jedną z nich jest anaplazmoza, która, mimo że rzadko stwierdzana może przydarzyć się każdemu z nas. Poznaj jej objawy, by w razie infekcji móc szybko zareagować oraz zwiększyć szansę na wyleczenie siebie i swojego pupila.
Anaplazmoza – choroba przenoszona przez kleszcze
Anaplazmoza, znana też jako ludzka anaplazmoza granulocytarna, to choroba zakaźna wywołana przez bakterie gram-ujemne z rodzaju Anaplasma phagocytophilum przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Wspólny rezerwuar i wektor powoduje, że schorzenie występuje w tych samych regionach co babeszjoza, borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu. Zagrożone są obszary Ameryki Północnej (w szczególności na północno-środkowych, północno-wschodnich terytoriach Stanów Zjednoczonych oraz w północnej Kalifornii), Azji, a także Europy.
Po raz pierwszy anaplazmozę granulocytarną zidentyfikowano na początku lat 90 w USA. W Polsce odnotowuje się kilka przypadków zachorowań rocznie, ale prawdopodobnie jest to spowodowane słabym dostępem do diagnostyki laboratoryjnej w naszym kraju.
Jak dochodzi do zakażenia anaplazmozą?
Początkiem choroby jest ukąszenie przez zainfekowanego kleszcza. Następne po przedostaniu się do wnętrza organizmu Anaplasma phagocytophilum rozprzestrzenia się drogą naczyń krwionośnych i chłonnych, atakując krwinki białe, komórki układu krwiotwórczego i siateczkowo-śródbłonkowego. W wielu narządach zaczynają pojawiać się okołonaczyniowe nacieki limfocytarne. Zainfekowane komórki rozpadają się, w efekcie czego dochodzi do uwolnienia drobnoustrojów do krwi i wtórnego rozsiania zakażenia.
Co ciekawe głównym rezerwuarem anaplazmozy są gryzonie i dzikie zwierzęta, natomiast zwierzęta gospodarskie, towarzyszące i ludzie ulegają zakażeniom „przypadkowo”. Okres wylęgania choroby przeważnie wynosi od 5 do 21 dni.
Anaplazmoza – objawy kliniczne
W większości przypadków choroba ma przebieg bezobjawowy lub łagodny i samoograniczający, co znaczy, że objawy anaplazmozy ustępują najczęściej samoistnie w ciągu kilku dni. Przeważnie mamy do czynienia z nieswoistymi objawami takimi jak:
- gorączka powyżej 39°C;
- osłabienie i zmęczenie;
- brak apetytu;
- dreszcze;
- bóle mięśniowe;
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe – wymioty, nudności, biegunka i bóle brzucha, którym często towarzyszy powiększenie wątroby i śledziony.
W przypadku zainfekowania układu oddechowego pojawia się również kaszel.
Anaplazmoza u psa – objawy i przebieg choroby
Przebieg anaplazmozy u psa jest podobny do przebiegu infekcji u ludzi. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle w ciągu tygodnia lub dwóch od ukąszenia przez zainfekowanego kleszcza. Wyróżnia się wśród nich gorączkę, apatię oraz bóle mięśni i stawów. Mogą się zdarzyć również wymioty, biegunka, kaszel, ciężki oddech, a nawet objawy neurologiczne. Anaplazmoza u psa jest w wielu przypadkach wyleczalna, ale pacjent wymaga jak najszybszej wizyty u lekarza w celu wdrożenia leczenia.
Diagnostyka, czyli poszukiwanie bakterii
Podstawą do postawienia diagnozy jest wywiad lekarski oraz komplet badań laboratoryjnych. Zwykle zaczyna się od wykonania morfologii. Na wczesnym etapie choroby stwierdza się w niej leukopenię, limfopenię, trombocytopenię oraz zwiększony odsetek granulocytów krwi obwodowej. W przypadku ciężkiego przebiegu i ostrej fazy zakażenia wykonuje się preparat rozmazu krwi obwodowej lub szpiku kostnego barwiony metodą Wrighta lub Giemsy. Wykrycie w nim moruli jest dowodem na obecność zakażenia Anaplasma Phagocytophilum.
Innymi wykonywanymi badaniami są testy PCR i Elisa oraz immunofluorescencja pośrednia, przy pomocy której można wykryć obecność swoistych przeciwciał anaplazmozy. Podczas diagnozowania trzeba mieć na uwadze, że u pacjentów cierpiących na inne zakażenia możliwe jest uzyskanie fałszywie dodatnich wyników badań serologicznych.
Leczenie anaplazmozy i powikłania
Kuracja anaplazmozy polega na wdrożeniu antybiotykoterapii (zwykle przy pomocy doksycykliny) oraz leczeniu objawowym, którego zadaniem jest obniżenie gorączki lub zmniejszenie bólu. Ciężki przebieg choroby występuje zwykle u pacjentów z niedoborami odporności. Mogą pojawić się podczas niego powikłania takie jak:
- nerwobóle;
- neuropatia obwodowa;
- porażenie nerwu twarzowego;
- zapalenia mięśnia sercowego;
- niewydolność nerek;
- krwawienia wewnętrzne.
Przede wszystkim musisz zabezpieczać siebie i swoje zwierzęta przed ukąszeniami kleszczy. Zasłaniaj całe ciało, używaj środków odstraszających owady oraz dokładnie oglądaj siebie i psa po każdym spacerze, a nie tylko tym w lesie. W ten sposób ryzyko zachorowania na anaplazmozę będzie mniejsze.