W Polsce wszystkie gady i płazy są objęte ochroną. Nie mamy tutaj tak wielu gatunków, jak np. w Australii czy Stanach Zjednoczonych. Jaszczurka żyworodna jest wyjątkowa, bo wyróżnia ją dodatkowo sposób rozmnażania. Sprawdź, w jakich warunkach żyje, gdzie możesz ją spotkać i czy można hodować ją w domu.
Jaszczurka żyworodna – opis gatunku
Jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara) żyje w Europie i Azji, przede wszystkim na obszarach centralnych i północnych. W Polsce jest stosunkowo powszechna. Wiele z tych gadów można spotkać w górach, zwłaszcza Tatrach – zamieszkuje głównie górne partie. W odróżnieniu od wielu gadów, które cenią sobie nasłonecznione miejsca, jaszczurka żyworódka woli niższe temperatury. Chętnie przebywa w otoczeniu rozmaitych zbiorników wodnych. Od października do marca zimuje, najczęściej pod ziemią.
Jaszczurka żyworodna – wygląd
Wśród tego gatunku jaszczurki rzadko kiedy spotyka się przedstawicieli o długości ciała większej niż 16 cm długości. Jego cechą charakterystyczną jest gruby ogon, który stanowi nawet 50% całego ciała. Nogi są krótkie, słabiej umięśnione, choć jaszczurka jest bardzo zwinna i aktywna. Możesz odróżnić ją po tym, że porusza się charakterystycznymi skokami do przodu. Jej umaszczenie sprawia, że trudno zobaczyć ją w otoczeniu, w którym zazwyczaj mieszka.
Czym wyróżnia się ten gatunek?
Jaszczurka żyworodna ma kilka cech, którymi odróżnia się od pozostałych gatunków z tej rodziny. Jej głowa jest tępo zakończona, z wysoko położonymi nozdrzami (wyżej niż u jaszczurki zielonej) i tarczkami nozdrzowo-policzkowymi przebiegającymi tuż za nimi. Wokół oczu nie ma charakterystycznych tarczek brwiowych, czyli brakuje tam wyraźnego rysunku, który jest widoczny np. u zwinki.
Jaszczurka żyworódka – ubarwienie
To zwierzę znane jest również jako jaszczurka z pomarańczowym brzuchem, co jest tylko częściową prawdą – takie umaszczenie mają wyłącznie samce. U samic brzuch jest biały. Obie płcie mają brązowy, przechodzący w oliwkowy grzbiet z trzema rzędami ciemniejszych plam, poprzetykanych żółtymi liniami. Różnice w wybarwieniu są widoczne jednak tylko w okresie rozrodczym.
Niektóre jaszczurki żyworódki mają również czarną barwę. To tak zwana odmiana melanistyczna, która pojawia się u wielu gatunków. Najczęściej takie gady można spotkać na znacznych wysokościach, w środowisku górskim.
Jaszczurka żyworodna – rozmnażanie
To jedyny w Polsce gatunek jaszczurki jajożyworodnej. Oznacza to, że jaja najpierw rozwijają się w układzie rozrodczym samicy, a dopiero po kilku do kilkunastu tygodniach są wydawane na świat. Następnie krótko po wydaleniu przez samicę młode zaczynają się wykluwać. Są całkowicie samodzielne, co oznacza, że matka nie opiekuje się nimi. Młode jaszczurki żyworodne mierzą około 3-4 cm.
Co je mała jaszczurka?
Podstawowym pożywieniem tego gada są:
- różne owady;
- pająki;
- skorupiaki, np. stonogi;
- pozostałe bezkręgowce.
Chętnie zjada też dżdżownice i ślimaki bez skorup. Jest w stanie żywić się zarówno na lądzie, jak i w wodzie, gdzie chętnie przebywa, zwłaszcza w sytuacji zagrożenia. W razie potrzeby poluje też na muchy i duże koniki polne. Po złapaniu zdobyczy mocno nią potrząsa i dopiero wówczas połyka w całości.
Jaszczurka żyworodna – hodowla w domu. Czy jest możliwa?
Gady i płazy w Polsce podlegają ochronie – objęta jest nią również jaszczurka żyworodna. Hodowla amatorska okazuje się z tego powodu niemożliwa. Polskie prawo zakłada wysokie kary dla osób, które przetrzymują w niewoli gatunki dzikie, zwłaszcza chronione. Z tego powodu nie próbuj odłapywać jaszczurki ze środowiska i trzymać jej w domu. Nie wpłynie to pozytywnie na jej stan, może spowodować wiele chorób, a dodatkowo – jest nielegalne.
Co zrobić z jaszczurką żyworódką, gdy pojawi się w domu?
Jeśli z jakiegoś powodu jaszczurka żyworodna w domu się pojawi, na przykład znajdziesz ją w kiepskiej kondycji, zgłoś się do najbliższego zarejestrowanego punktu pomocy dzikim zwierzętom. Taki ośrodek spełnia wszystkie wymogi związane z przetrzymywaniem płazów i gadów oraz ma specjalistów, którzy mogą udzielić im pomocy.
Jaszczurka żyworodna – ciekawostki o gadzie
- Ten gatunek jaszczurki zamieszkuje bardzo specyficzny obszar – głównie podmokły, nieco chłodniejszy niż reszta przedstawicieli tej samej rodziny. To sprawia, że najczęstszym gatunkiem, z którym sąsiaduje, jest żmija zygzakowata.
- Jaszczurka żyworodna w obliczu zagrożenia zrzuca swój ogon. Następnie ta część ciała może odrosnąć, co jednak zajmuje dłuższy czas.
- Ten gatunek jaszczurki doskonale czuje się w zbiornikach wodnych – jest w stanie w nich polować, a także ukrywać się przez jakiś czas pod wodą. Wszystko dlatego, że jaszczurka żyworodna jest świetnym pływakiem. Szczególnie preferuje miejsca muliste, gdzie może zagrzebać się w dnie.
Wiesz już wszystko o jaszczurce żyworodnej. Ciekawostki, które poznałeś, mogą ci się przydać podczas rozróżniania od siebie gatunków polskich gadów. Jaszczurka żyworódka nie powinna być trzymana w domu. To gatunek rodzimy, dziki i chroniony, który najlepiej czuje się w swoim naturalnym środowisku.
Subskrybuj
