Gekon orzęsiony to mieszkaniec wilgotnych lasów odkryty na nowo pod koniec XX wieku. Słodki wygląd, wiele odmian barwnych i łatwa opieka zaskarbiły mu wielu fanów. Nie jest pupilem domowym tak powszechnym jak koty i psy. Można jednak z łatwością uzyskać już wiele rzetelnych informacji na jego temat, zaopatrzyć się w niezbędne akcesoria i stać się opiekunem tej pięknej jaszczurki.

Gekon orzęsiony – wymarły gad z rzęsami?

Correlophus ciliatus, czyli gekon orzęsiony, jest niewielką jaszczurką, która zyskuje ostatnio coraz większą popularność. Nazwa związana jest z małymi wypustkami, wyglądającymi jak rzęsy. Zaczynają się przy oczach gekona i biegną wzdłuż całego grzbietu.

Nie każdy wie, że uznawano go za gatunek wymarły! W 1994 roku spotkano go jednak na jednej z wysp Nowej Kaledonii. Później potwierdzono obecność na pozostałych. Do dzisiaj to jedyne miejsca występowania gekona orzęsionego w naturze. Zwierzaki okazały się wyjątkowo łatwe w hodowli i bardzo szybko rozpowszechniły się w USA jako domowi pupile.

Fascynujący zwierzak bez powiek i ogona

Jak każdy gekon zwierzak ten jest pozbawiony powiek. Do czyszczenia oczu używa swojego długiego języka. Wygląda to niesamowicie!

Gekony orzęsione mają długie spłaszczone na końcu ogony. Niestety ten gatunek jaszczurki nie posiada niesamowitej cechy regeneracji i stracony ogon nie odrasta. W konsekwencji większość gekonów orzęsionych spotykanych na wolności nie ma swojego chwytnego ogona.

Palce oraz ogon zwierzaka od spodu pokryte są lamelami. Są to tzw. szczecinki skórne. Dzięki tym wyrostkom gekon z łatwością chodzi nie tylko po chropowatych powierzchniach, ale nawet wspina się po szkle!

Wielkość i długość życia

Gekony orzęsione nie są dużymi gadami. Dorosłe osobniki osiągają maksymalnie 22 cm razem z ogonem. Tylko połowa z tego to długość ciała! W naturalnych warunkach większość gekonów żyje bez ogonów, więc to całkiem małe zwierzątko o długości ciała około 10–11 cm. Są też lekkie. Mogą ważyć raptem 65 g.

Świeżo wyklute gekonki są wyjątkowo słodkimi stworzonkami. Mierzą 7,5 cm i ważą zaledwie 1,5 grama!

Jeśli zapewnisz swojemu gekonowi prawidłowe warunki zamieszkania, może żyć nawet więcej niż 15 lat.

Różnorodny jak gekon orzęsiony!

Istnieje ogromna ilość odmian gekona orzęsionego. Występuje u niego naturalny polimorfizm, zatem różnorodność nie jest wyhodowana sztucznie, tylko w dużej części stworzyła ją natura!

Przykłady różnych odmian barwnych gekona:

  • flame, inaczej nazywany fire – mają jasno ubarwione głowy i grzbiet, z ciemnymi dodatkami przy kolcach;
  • harlequin – podobny do opcji flame, ale jasne przebarwienia występują też na bokach i na kończynach;
  • tiger – na ciele ma poprzeczne pasy;
  • full pinstripe – ma kolce białe lub bardzo jasne tworzące wyraźną linię wzdłuż boków ciała.

Correlophus ciliatus – zachowanie

Gekony orzęsione prowadzą nocny tryb życia. W dzień lubią spać w różnych kryjówkach, w rozmaitych śmiesznych pozycjach.

Kolorowe jaszczurki nie są nadmiernie aktywne. Chętnie spacerują po terrarium, ale raczej nie robią przemeblowania i nie budzą domowników hałasem.

Gekony to towarzyskie zwierzaki. Młode osobniki potrafią być odrobinę nieufne, ale z czasem przyzwyczajają się do ludzi. Obserwowanie gekonów jest dzięki temu niezwykle łatwe. Co więcej, one również z ciekawością obserwują domowników.

W celu ułatwienia podglądania nocnego życia gada, warto zaopatrzyć terrarium w czerwone światło.

Oswajanie nieufnego młodzieńca

Chcąc przyzwyczaić jaszczurkę do swojej obecności i dotyku, zacznij od tego, by dopasować się do jej rytmu dnia. Nie przeszkadzaj gekonowi orzęsionemu w trakcie dziennych drzemek! Nie chodzi tylko o sprzątanie w klatce, ale także inne głośne hałasy dnia codziennego.

Karm gekona jak najczęściej z ręki, podawaj także smakołyki. Bierz go na ręce tylko na krótkie chwile i pamiętaj, że maluchy łatwo uszkodzić.

Jeśli chcesz dołączyć do już posiadanych gekonów nowego osobnika, pamiętaj o zachowaniu co najmniej 14-dniowej kwarantanny.

Najważniejszy zakup dla gekona

Na wolności gekony orzęsione zamieszkują lasy deszczowe. Należy o tym pamiętać przygotowując miejsce do zamieszkania dla Correlophus ciliatus.

Sprzedawcy w sklepach zalecają, by minimalne wymiary terrarium wynosiły 40x40x50 cm, ale miłośnicy gadów słusznie odwołują się do nadrzewnego trybu życia tych gekonów.

Najlepiej gdy pomieszczenie dla gekona orzęsionego jest wyższe. Można z łatwością umieścić tam wtedy żywe lub sztuczne rośliny i gałęzie, po których zwierzak uwielbia się wspinać. Odpowiednie terrarium szklane z dedykowanym podłożem może nie być dostępne w małych sklepach zoologicznych.

Podstawowe warunki, jakie musisz zapewnić

Urządzając i opiekując się terrarium, również musisz kierować się naturalnymi warunkami życia gekona orzęsionego.

Jeśli masz ciepłe mieszkanie, w którym temperatura waha się w granicach 22–25 stopni, nie potrzebujesz żadnego ogrzewania. Gekon potrzebuje latem 14 godzin światła dziennie. Wystarczy doświetlanie zwykłą żarówką.

Będziesz musiał dbać przede wszystkim o wilgotność. Musisz ją utrzymywać stale na bardzo wysokim poziomie nawet do 90%. Nie jest to zadanie wymagające skomplikowanych zabiegów. Wystarczy wstawić do środka miseczkę z wodą i raz dziennie spryskać wszystko wodą.

Pokarm dla gekona orzęsionego

Kwestia żywienia jest bez wątpienia olbrzymią zaletą tego gada. W przeciwieństwie do bardzo popularnego gekona lamparciego, gekon orzęsiony jest wszystkożerny.

Na rynku istnieją specjalnie przygotowane na jego potrzeby gotowe karmy. Zawierają odpowiednio zbilansowane składniki, w tym wyjątkowo ważny wapń z witaminą D3. Z powodzeniem może być to jedyny pokarm, jakim będziesz żywił swojego pupila.

Aby urozmaicić gekonowi orzęsionemu dietę, wystarczy podać mu owady, takie jak np. świerszcze lub karaczany. Gekony orzęsione uwielbiają też starte na papkę owoce.

Opieka nad gekonem

Na opiekę nad gekonem orzęsionym składa się głównie dbanie o czystość jego mieszkanka. W związku z niezbędną wilgotnością, trzeba nieustannie monitorować stan wystroju wnętrza, który łatwo się psuje i niszczeje.

Gekony orzęsione bez problemu chodzą nawet po gładkich powierzchniach. Brudzą więc, m.in. moczem, nawet szklane ściany, które wymagają regularnego czyszczenia.

Uważaj przy wyciąganiu i braniu pupila na ręce, lubią sobie poskakać! Gekony orzęsione mają fałdy skórne wzdłuż ciała, które umożliwiają im wykonywanie naprawdę dalekich skoków!

Rozmnażanie domowego gada

Rozróżnienie płci u dorosłych gekonów orzęsionych nie jest trudne. Poradzą sobie z tym nawet początkujący opiekunowie tych gadów. Przy podstawie ogona gekona płci męskiej znajduje się charakterystyczne zgrubienie. Znajduje się tam parzysty narząd kopulacyjny – hemipenisy.

Samica składa dwa jaja co 25–40 dni. Jeśli chcemy wyhodować małe gekony, jaja powinny zostać złożone w pojemniku inkubacyjnym w specjalnym podłożu.

Okres inkubacji jest tym dłuższy, im niższa temperatura. Może przeciągnąć się nawet do 140 dni. Przez cały należy pilnować wilgotności i dostępu świeżego powietrza.

Na co chorują kolorowe jaszczurki?

Może się zdarzyć, że twój gekon orzęsiony zachoruje. Istotne jest znalezienie lekarza weterynarii, który ma doświadczenie w leczeniu gadów.

Najczęściej spotykane choroby i dolegliwości to:

  • metaboliczne zapalenie kości – widoczna gołym okiem krzywica, spowodowana niewłaściwym składem diety;
  • zaparcie – może pojawić się np. po zjedzeniu ciężkostrawnych owadów;
  • floppy tail syndrome – widać to, gdy gekon odpoczywa głową w dół na pionowej powierzchni. Jego ogon zwisa także w dół;
  • problem z wylinką – zauważyć można go na stopach u młodziutkich pupili; mają wtedy problemy z poruszaniem się.

Gdzie kupić gadziego pupila

Gekon orzęsiony jest raczej łatwo dostępny w Polsce. Kupisz go możesz w niektórych sklepach zoologicznych, w specjalistycznych sklepach terrarystycznych lub bezpośrednio od hodowców.

Świetnie funkcjonują też fora internetowe zrzeszające miłośników tych ciekawych zwierzątek domowych. Zdarza się, że szukają nowych domów dla wyklutych u nich gekonków. Mając kontakt z właścicielami zwierzaków, możesz dowiedzieć się najwięcej o życiu pod jednym dachem z tym gadem.

Cena gekona orzęsionego

Szykując się na zakup gekona orzęsionego, musisz się liczyć z wydatkiem kilkuset złotych za samo zwierzę. Samiec zwykle jest tańszy. Cena różni się nie tylko w zależności od koloru i wzoru, ale i miejsca, z którego kupisz. W hodowlach, szczególnie tych renomowanych z dużym doświadczeniem i osiągnięciami, trzeba zapłacić zazwyczaj dużo więcej niż w sklepie.

Jak w przypadku każdego pupila domowego, nie warto kierować się jedynie ceną. Zdrowy i przyjazny w stosunku do ludzi gekon orzęsiony, będzie cieszył nas przecież swoim towarzystwem przed długie lata.

Pamiętaj, że sporym wydatkiem oprócz ceny samego zwierzęcia będzie także zakup odpowiedniego terrarium i jego wyposażenia.

Ochrona gatunku

Gekon orzęsiony znajduje się na czerwonej liście zagrożonych gatunków, stworzonej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody IUCN. Oznacza to, że grozi mu całkowite wyginięcie w naturalnym środowisku. Nie można eksportować osobników z Nowej Kaledoni w celach hodowlanych. Wszystkie zwierzaki dostępne w sprzedaży są potomkami gekonów orzęsionych wywiezionych jeszcze przed wprowadzeniem tego zakazu.

Gekon orzęsiony jest bez wątpienia ciekawą opcją na zwierzę domowe. Malutki, pokryty łuskami gad wprowadza do domu egzotyczny element. Do wyboru masz różne kolory, wzory i struktury. Na pewno znajdziesz taką, która ci się spodoba! W aktualnych czasach nietrudno zdobyć rzetelny opis gatunku i inne informacje niezbędne do stania się odpowiedzialnym właścicielem jaszczurki. Zacznij od dołączenia do forum miłośników gekonów lub poszukaj ich w swojej okolicy.

Archiwum: wrzesień 2022
Photo of author

Ewa Malinowska

Weterynarz z wykształcenia i pasji. Aktualnie uczęszcza na kurs i zdobywa kwalifikacje z zakresu behawiorystyki zwierzęcej. Prywatnie „mama” dwóch psów i kota. W wolnych chwilach spaceruje z pupilami i odkrywa nowe, zielone zakątki swojego ukochanego miasta – Wrocławia.