Tchórzofretki często opisywane są jako forma pośrednia między gryzoniem a kotem. Ich dieta i zamiłowanie do polowań zbliża je do kota, jednak niewielkie rozmiary sprawiają, że często traktuje się je, jako drobne zwierzaki towarzyszące. Tymczasem potrzeby bytowe i żywieniowe fretek zdecydowanie odbiegają od potrzeb gryzoni czy zajęczaków. 

Tchórzofretka czy fretka?

Tchórzofretka i fretka to nazwy używane wymiennie. Określa się nimi udomowiony podgatunek tchórza zwyczajnego i tchórza stepowego. Od lat 80. XX wieku tchórzofretki stały się jednymi z najpopularniejszych zwierząt domowych, zaraz po psach i kotach.

Chociaż fretki są udomowione, to okazują czasem przejawy dzikości. Często sprawia to problemy początkującym hodowcom, co z kolei prowadzi do zaniedbania potrzeb zwierzątek. Jeśli myślisz o przygarnięciu tych uroczych zwierząt, przeczytaj nasz tekst, w którym znajdziesz wszystko o tchórzofretkach. Fretki muszą się czymś żywić i od tego zaczniemy.

tchórzofretka - czy fretka

Co je tchórzofretka?

Odpowiednia dieta jest podstawą, by fretka żyła długo, a ryzyko choroby było minimalne. Niestety, dla niedoświadczonych hodowców ta kwestia często nie jest istotna. Warto zatem ją przybliżyć, aby zwierzątko jadło to, co powinno.

Przede wszystkim, musisz pamiętać, że tchórzofretki (tak jak ich dzicy krewni) są zwierzętami mięsożernymi. Mięso powinno stanowić powyżej 80% ich diety. 

Fretki możesz karmić wszystkimi rodzajami mięsa, czyli jasnym, różowym, czerwonym i ciemnym. Należy jednak zwrócić uwagę, aby mięsa różowego, czerwonego i wieprzowiny nie podawać na surowo. Powinieneś najpierw je ugotować, bez dodatku soli i innych przypraw. Co jeszcze? Unikaj podawania tego samego rodzaju mięsa przez kilka dni z rzędu. Dieta tchórzofretki powinna być możliwie najbardziej zróżnicowana. Ponadto, mięso czerwone nie powinno stanowić więcej niż dziesięć procent całego jadłospisu fretki.

tchórzofretka - co je

Dodatki i kości, czyli kolejne przysmaki fretek

Jako dodatki do diety fretek możesz włączyć mrożone oseski szczurów, myszy oraz żabie udka. Tak jak w przypadku czerwonego mięsa, nie powinny jednak one przekraczać 10% całej diety naszego podopiecznego. Pożywienie najlepiej podawaj w formie całej tuszki np. jako korpus drobiowy. W przypadku mięsa większych zwierząt sprawdza się koktajl mięsno-kostny.

Kości są niezwykle ważnym elementem jadłospisu tchórzofretek. Odpowiadają za utrzymanie równowagi wapniowo-fosforanowej i pomagają zachować im zdrowe uzębienie. Powinny być podawane codziennie. Dobieraj więc mięso w diecie fretek tak, by miało w sobie kości lub karm zwierzątka mięsem zmielonym wraz z kością. W przypadku zwierząt chorujących na nerki podawaj kostne substytuty w postaci zmielonych skorupek jaj bądź mączki kostnej.

Jajka w diecie tchórzofretek

Około 20% pożywienia tchórzofretki stanowić powinny jajka. Najlepszym wyborem są jajka przepiórcze, gołębie oraz innego drobnego ptactwa. Jajko przed podaniem należy umyj pod ciepłą, bieżącą wodą i podaj wraz ze skorupką, która jest ważnym źródłem wapnia. Żółtko dostarczy zwierzakowi witaminy A, D3 i E oraz kwasu omega-3. Jajko fretka może zjeść w całości na surowo lub jako składnik zmielonej mieszanki mięsno-kostnej.

Dodatki

Gdy przygotowujesz mięso mrożone lub gotowane dla pupila, musisz uzupełnić utracone w wyniku przetworzenia pokarmu składniki odżywcze. Co dodawać, aby dieta przy takim sposobie karmienia była pełnowartościowa? Te składniki to:

  • wspomniane wcześniej jajka. Dodatek to niewielkie (½-⅓ łyżki na dobę) ilości nabiału, np. białego sera. To sposób na uzupełnienie białka i wapnia;
  • hemoglobina z krwi wołowej lub wieprzowej, w proporcjach 20 g proszku na 1 kg mieszanki mięsno-kostnej. Pomoże uzupełnić to cynk, miedź, żelazo oraz aminokwasy;
  • mielone siemię lniane (⅕ – ¼ łyżki) uzupełni witaminy B6, B1 E oraz A;
  • drożdże piwne stosowane sporadycznie i w niewielkich ilościach (nie więcej niż 1 g na 1 kg mieszanki) uzupełnią pokarm o witaminę B2, B1, B6, biotynę, cynk, mangan, miedź i żelazo;
  • tauryna (ok. 0.5 g na 1 kg mieszanki). Jest ona bardzo ważna w utrzymaniu efektu detoksykującego. Uczestniczy w transporcie kreatyny do mięśni, sprzęga kwasy żółciowe oraz pełni funkcję neuroprzekaźnika ośrodkowego układu nerwowego. Przed dodaniem jej do pokarmu należy rozpuścić ją w wodzie, by nie podrażniła układu pokarmowego tchórzofretki;
  • mączka z alg lub wodorostów (ok. 0.5 g na 1 kg mieszanki) jest źródłem sodu, jodu, oraz potasu.

Fretki, podobnie jak psy oraz koty, mają praktycznie zerowe zapotrzebowanie na węglowodany, dlatego też produkty, które mają ich dużo, podawaj z umiarem. 

Owoce i warzywa w diecie tchórzofretek

W diecie fretek znaleźć się owoce. Jest ich naprawdę sporo. To banany, wiśnie, morele, arbuzy, jabłka, gruszki, śliwki, kiwi, mango, agrest, maliny, gruszki, zielone winogrona, jeżyny, poziomki, brzoskwinie, litchi. Możesz także włączyć do ich diety niektóre warzywa, czyli zielone ogórki, seler naciowy, marchewkę, czerwoną paprykę, pietruszkę oraz szpinak. Zarówno owoce, jak i warzywa musisz jednak dostarczać w bardzo niewielkich ilościach.

Czego nie podawać tchórzofretkom?

Fretki nie powinny spożywać:

  • alkoholu;
  • ananasa;
  • awokado;
  • błonnika;
  • czekolady i innych słodyczy;
  • cytrusów;
  • roślin strączkowych;
  • buraków;
  • cebuli;
  • pora i czosnku;
  • białka roślinnego.

Klatka tchórzofretki i jej wyposażenie

Tchórzofretki potrzebują przestrzeni do wybiegania i nie są przystosowane do życia w zamknięciu. W związku z tym klatka powinna być dla nich głównie przestrzenią odpoczynku lub tymczasowym, bezpiecznym lokum na czas nieobecności opiekuna. Rozmiar klatki dobierz tak, by zwierzęta mogły się w niej w swobodny sposób poruszać. Dla 1-3 zwierzaków szukaj klatki o wymiarach 120 x 60 x 150 cm. Oczywiście im większa będzie przestrzeń, tym lepiej. 

tchórzofretka - klatka tchórzofretki i jej wyposażenie

Dodatkowe elementy w klatce fretki

Dodatkowym wyposażeniem klatki (i nie tylko) powinny być rozmaite hamaczki, rury, tunele, polarki, legowiska. Fretki powinny mieć takie miejsce do spania, w którym mogą stworzyć swoją norkę, dlatego przydadzą się również polarkowe domki i kieszenie. 

Najlepiej samodzielnie przetestować, co odpowiada twoim podopiecznym i jakie dodatki są dla nich najodpowiedniejsze. Warto również zwrócić uwagę na jakość wykonania elementów wyposażenia. Kiepskie jakościowo przedmioty mogą szybko się zużyć podczas zwykłego użytkowania.

Kojec dla fretek

Jeśli nie chcesz przeznaczać całej przestrzeni domu lub mieszkania na wybieg, ciekawą opcją są kojce. Wybierz dla tchórzofretki kojec o pionowych prętach, gdzie 2 cm to maksymalne odstępy (by fretka nie zrobiła sobie krzywdy próbując przecisnąć przez nie głowę). Wysokość kojca to minimum 80 cm. 

Kuweta

Jak uchronić się przed koniecznością sprzątania po pupilach? Kup więcej niż jedną kuwetę, a najlepiej dwie lub trzy, a jedną ustaw w klatce. Przy zakupie zwróć uwagę na jej rozmiar i kształt.

Rozmiar kuwety dostosuj do wielkości tchórzofretki. Powinna móc bez problemu stanąć w niej wszystkimi czterema łapkami. Najpopularniejsze rozmiary to 30 x 30 cm i 30 x 50 cm. Fretki najczęściej załatwiają się w rogach pomieszczenia, dlatego właśnie tam należy umieścić kuwetę.

Dlaczego warto kupić kuwetę o wyższych ściankach z tyłu?

Fretki podczas załatwiania swoich potrzeb unoszą wysoko tylną część ciała, co może skutkować zabrudzeniem przez nie ścian i mebli. Z tego powodu najlepiej wybrać kuwetę o wyższych tylnych ściankach. Jako podłoża możesz użyć standardowych żwirków, które znajdziesz w większości sklepów zoologicznych. 

Tchórzofretki – zdrowie i choroby

Tchórzofretki, jak każde zwierzę, również mogą zachorować. Niestety, w Polsce mało jest specjalistów zajmujących się ich leczeniem. Wielu weterynarzy nie chce podjąć się nawet podstawowych badań, co spowodowane jest znaczącymi różnicami biologicznymi pomiędzy fretkami a innymi zwierzętami. 

Sprzęt w większości klinik nie nadaje się do badania fretki lub nie jest odpowiednio przystosowany (skalibrowany). Jeśli decydujesz się na opiekę nad fretką, koniecznie musisz znaleźć najbliższego weterynarza, który ma doświadczenie w leczeniu tych małych zwierząt.

tchórzofretka - zdrowie i choroby

Najczęstsze choroby starszych tchórzofretek

Na szczęście, do ok. 4-5 roku życia wśród fretek rzadko zdarzają się choroby poważniejsze niż przeziębienie, zatkania czy urazy spowodowane zabawą. Po tym okresie do najczęściej pojawiających się chorób należą:

  • choroby zębów;
  • nowotwory;
  • choroby metaboliczne i układu krążenia;
  • nadczynność nadnerczy;
  • cukrzyca;
  • choroby układu płciowego;
  • niewydolność serca, wątroby, nerek, pęcherza, jelit. 

Profilaktyka to podstawa

Aby uniknąć rozwoju choroby u tchórzofretek, ważne jest przeprowadzania minimum raz, a w późniejszym okresie życia dwa razy na rok pełnych kontroli weterynaryjnych. Musisz także uważnie obserwować swojego pupila. Niestety, fretki potrafią długo i dobrze ukrywać choroby oraz złe samopoczucie. Dlatego gdy zauważysz niepokojące objawy, jak najszybciej udać się do weterynarza

Symptomy chorób fretki

Powinieneś być zaniepokojony o zdrowie swojego pupila, jeśli dostrzeżesz u niego:

  • gwałtowne tracenie bądź przybieranie na wadze;
  • brak ruchu, osowiałość;
  • niechęć do jedzenia i picia;
  • nadmierna senność;
  • przyspieszony oddech.

Szybka reakcja i pomoc specjalisty mogą uratować życie twojego podopiecznego, dlatego nie powinieneś ignorować nawet najmniejszych niepokojących symptomów!

Tchórzofretki – jedna czy dwie? 

Udomowione tchórzofretki są zwierzętami stadnymi. Aby mogły cieszyć się zdrowym i szczęśliwym życiem, potrzebują towarzysza swojego gatunku. Jego brak może spowodować problemy zdrowotne. O jakich skutkach osamotnienia mowa?

Konsekwencją samotności może być podwyższony poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu. Jego nadmiar może być przyczyną chorób. Dodatkowo, samotna fretka będzie się zwyczajnie nudzić, ponieważ człowiek lub inne gatunki zwierząt nie są w stanie zapewnić jej odpowiedniej dawki rozrywki.

Fretki powinieneś trzymać w grupach jednopłciowych. Jeśli masz stadko mieszane, zadbaj o kastrację różniącego się osobnika. Miej też na uwadze, że w przypadku dwóch i więcej samców w pewnym momencie (6-9 miesiąc życia) konieczna będzie ich kastracja. W przeciwnym wypadku mogą walczyć ze sobą o terytorium.

tchórzofretka - jedna czy dwie

Jak przeprowadzić łączenie fretek?

Odpowiednio przeprowadzone łączenie tchórzofretek jest podstawą do stworzenia żyjącego w zgodzie stadka. Proces łączenia się fretek wydawać może się brutalny. To gonitwy, podgryzanie, spontaniczna defekacja. Jednak pamiętaj, że jest to zupełnie normalne. Interweniować powinieneś dopiero w przypadku pojawienia się krwi lub innych urazów. Jeśli chcesz wspomóc proces łączenia, dodatkowo możesz:

  • zamknąć fretki na mniejszej, wydzielonej przestrzeni;
  • prowadzić równoczesną zabawę ze wszystkimi osobnikami;
  • wrzucać jedzenie do jednej miski i zostawić tylko jedną kuwetę, aby zwierzaki uczyły się razem funkcjonować.

Oczywiście, nie każdy proces łączenia musi wyglądać w ten sposób, ponieważ wiele zależy od charakteru konkretnych osobników. Czasem fretki od razu będą zachowywać się przyjaźnie wobec siebie. Zaczną delikatne zabawy, poszturchiwanie, obwąchiwanie. Jednak powinieneś przygotować się na każdą możliwość rozwoju wydarzeń, również tę mniej optymistyczną.

Tchórzofretki – skąd je wziąć? 

Unikaj kupowania tchórzofretek w sklepie zoologicznym i poprzez portale ogłoszeniowe. W takich miejscach sprzedawane są zwierzęta z tzw. pseudohodowli, gdzie dobro fretek nie jest ważne, a liczy się tylko zysk.

Co zatem zrobić? Tchórzofretki możesz adoptować z fundacji zajmującej się porzuconymi lub odebranymi zwierzętami. Inna opcja to odebranie ich ze schroniska. Jedną z organizacji, którą można w tym kontekście wymienić, jest Stowarzyszenie Przyjaciół Fretek.

Drugą opcją jest kupno fretki ze sprawdzonej hodowli, gdzie najważniejszy jest dobrostan podopiecznych. Możesz zatem adoptować tchórzofretkę lub kupić ją w miejscu, gdzie dba się o jej los. Zyskasz zwierzęcego przyjaciela w sposób etyczny, nie dorzucając się do szkodliwego interesu, jakim są pseudohodowle.

tchórzofretka - skąd je wziąć

Tchórzofretki to niewielkie zwierzęta, które wymagają towarzystwa innych osobników swojego gatunku. Jeśli decydujesz się na stadko, pamiętaj o tym, aby poszukać także weterynarza, który potrafi zdiagnozować i leczyć choroby fretek. W ten sposób unikniesz problemów i gorączkowego poszukiwania specjalisty w nagłej sytuacji.

Archiwum: lipiec 2021
Photo of author

Magdalena Dzik

Z wykształcenia dziennikarka i kulturoznawczyni. Pasjonuje się behawioryzmem zwierzęcym (szczególnie kotów i gryzoni) oraz zoodietetyką. Pasję tę bezustannie rozwija, pracując ze zwierzętami jako wolontariuszka i oferując im dom tymczasowy. Prywatnie opiekunka sześciu świnek morskich oraz pięciu kotów: Chilliego, Fedry, Fasoli, Atlasa i Heliosa.