Pandka ruda – niewielki i tajemniczy zwierzak rodem z Azji

Większość mieszkańców Warszawy odwiedzających regularnie stołeczny ogród zoologiczny dobrze zna swoistą miejską legendę pandki rudej. Zwierzątko mieszka na jednym z wybiegów. Na tabliczce informacyjnej można przeczytać o jej systematyce i zwyczajach. Tymczasem zobaczenie go na własne oczy to przywilej nielicznych gości. Mała panda kryje się w koronach drzew, a ten, kto zobaczył ją na własne oczy, może uważać się za szczęśliwca. Co warto wiedzieć o tym ciekawym zwierzęciu? 

Czerwona panda – opis gatunku

Jaka jest łacińska nazwa pandy? W przypadku pandki rudej będzie to Ailurus fulgens. Gatunek jest nazywany również pandą małą lub pandą czerwoną. Niegdyś zaliczany był do rodziny szopowatych, a dzisiaj zoolodzy kwalifikują go do pandkowatych w rzędzie drapieżnych. 

Gdzie żyją pandy czerwone? 

Frédéric Cuvier, który w 1825 roku po raz pierwszy opisał ten gatunek, zakładał, że występuje on wyłącznie na terenie Indii Wschodnich. Dzisiaj wiemy, że panda ruda zamieszkuje o wiele szersze tereny azjatyckie. Można spotkać ją między innymi w:

• środkowych Chinach;
• północnej Birmie;
• Mjanmie;
• na całym obszarze Himalajów. 

Przedstawiciele tego gatunku zamieszkują deszczowe tereny zalesione i górzyste. Pandkę rudą możesz spotkać nawet na wysokości 4800 metrów n.p.m. (chociaż nie wyżej). 

Zasięg występowania pandki rudej jest szerszy niż jej kuzynki – pandy olbrzymiej. Mimo wszystko te dwa gatunki dzielą biotop.

Panda mała prowadzi nocny tryb życia. Żyje głównie na drzewach, gdzie je i śpi. Średnia temperatura w ich naturalnym środowisku wynosi od 10 do 25 stopni Celsjusza. Liczba rocznych opadów to natomiast 350 centymetrów. 

Jak wyglądają pandy małe?

Panda mała to stosunkowo niewielkie zwierzę o wydłużonym ciele. Jego długość wynosi od 50 do 60 centymetrów. Waga rzadko przekracza 6 kilogramów u samic i 4 u samców. 

Ciało pandy rudej porasta gęste futerko w kolorze czerwono-pomarańczowym. Włos okrywowy jest gęsty i twardy, a podszerstek wełnisty. Futro jest dużo ciemniejsze, wręcz lśniąco czarne na nogach i brzuchu. Na ogonie znajdują się pierścienie naprzemiennie płowe i czerwone. Zazwyczaj jest ich dwanaście. Na pyszczku pandy widoczna jest biała maska i ciemne paseczki pod oczami. 

Czym żywi się pandka ruda? 

Panda ruda, podobnie jak jej większa krewniaczka również żywi się bambusem. Nie jest to jednak jedyny składnik jej diety. Wręcz przeciwnie, zwierzaki te mają bardzo szeroki i zróżnicowany jadłospis. Znajdziemy w nim między innymi:

• owoce;
• korzenie;
• bulwy;
• orzechy;
• jaja ptaków.

Wszystko o pandach i ich zachowaniach

Pandka ruda jest najbardziej aktywna w nocy lub tuż po świcie. Zwierzątko to większość swojego życia spędza na drzewach, po których pomaga mu się poruszać chwytny ogon i wyjątkowo ostre pazury. Ze względu na to, że przednie łapy ustawione są pod kątem do wewnątrz, po ziemi zwierzak porusza się nieco kaczkowatym chodem lub kłusem. 

Naturalnymi wrogami pand są przede wszystkim duże górskie koty, takie jak lamparty. W razie zagrożenia te małe i sprytne zwierzaki uciekają na drzewo i uderzają pazurami w twarde pieńki drewna. 

Pandy są bardzo czystymi zwierzętami, które podobnie jak koty dokładnie myją swoje futerko. Pyszczek jest czyszczony za pomocą polizanych wcześniej łapek. Komunikacja wewnątrzgatunkowa jest bardzo bogata. Chociaż pandki małe prowadzą raczej samotniczy tryb życia, to w momencie spotkania z innymi osobnikami komunikują się z nimi za pomocą bardzo zróżnicowanego systemu znaków. 

Rozród pandek czerwonych

Pandki rude prowadzą samotniczy tryb życia, jednak wczesną zimą, kiedy przychodzi okres godowy, wchodzą w interakcje z innymi osobnikami. Samica pozostawia na ziemi ślady zapachowe, zachęcając samca do tego, aby wspiął się do niej na górę. 

Osobniki tego gatunku zdecydowanie nie należą do monogamicznych. W ciągu jednej rui samice kojarzą się z wieloma samcami. Ciąża wynosi około 135 dni. Samica zaczyna budować gniazdo na około półtora miesiąca przed porodem. Znosi wtedy znalezione liście, kawałki patyczków czy traw.

Młode pandy przychodzą na świat najczęściej na początku lata. W jednym miocie rodzą się co najwyżej cztery maluchy. Matka opiekuje się nimi przez okres około trzech miesięcy. Zapewnia im pożywienie i dba o czystość gniazda. 

Związek matki z młodymi jest dosyć silny przez stosunkowo długi czas. Dopiero kiedy następuje kolejny okres godowy, a ona sama zachodzi w kolejną ciążę odpycha swoje maluchy. 

Pandka ruda – zagrożenie wyginięciem

Pandy rude są obecnie uznawane za gatunek stojący na granicy wyginięcia. Wylesienie i uprzemysłowienie ich naturalnych terenów sprawia, że populacja tych zwierząt systematycznie spada. 

Małe pandy nie zostały także oszczędzone przez kłusowników. One same rzadko kiedy są głównym celem polowań. Trafiają natomiast do pułapek założonych na inne zwierzęta, na przykład jelenie piżmowe. 

Na przeludnionych terenach azjatyckich każdy skrawek ziemi jest na wagę złota. To między innymi dlatego pandy małe wypierane są przez zwierzęta hodowlane. 

Ciekawostki o pandach rudych

• Do porodów pandki rudej dochodzi zawsze w okresie ich największej aktywności, czyli w godzinach od 16:00 do 9:00. 
• Maluchy przychodzą na świat w pustych kłodach lub sztucznie wykopanych norkach. 
• Samiec pandki rudej w ogóle nie interesuje się swoim potomstwem. Całość opieki nad małymi przejmuje matka. 
• Wydłużona kość nadgarstka sprawia, że zwierzaki tego gatunku mają bardzo chwytne łapki. 
• Pandka ruda czasami staje na tylnych łapach, wyciągając przednie ponad głowę. 
• W 1988 roku gatunek został wpisany na listę zagrożonych. 
• Gatunek opisał po raz pierwszy Frédéric Cuvier, francuski zoolog i paleontolog. 

Pandy małe w europejskich ogrodach zoologicznych

Te sympatyczne rude zwierzaki można oglądać na wybiegach w ZOO:

• wiedeńskim;
• warszawskim;
• dublińskim;
• praskim;
• kopenhaskim.

Pandka ruda – podsumowanie 

Pandka ruda to niezwykle uroczy zwierzak, którego zwyczaje są naprawdę fascynujące. Niestety, ze względu na działania człowieka gatunek stoi na granicy wyginięcia. Organizacje ochrony przyrody apelują o ratowanie go od tego losu. W Europie można zobaczyć pandkę rudą w wielu ogrodach zoologicznych, w tym także w Warszawie.