Z artykułu dowiesz się, czym są dirofilarie i jaki jest ich cykl życia. Powiemy, gdzie występuje dirofilarioza i kto jest najbardziej narażony na zachorowanie. Poznasz objawy, jakie patogen wywołuje u chorych zwierząt i ludzi. W tekście znajdziesz również informacje o diagnostyce, leczeniu i zapobieganiu chorobie.
Dirofilarioza – groźna choroba ludzi i zwierząt
Dirofilarioza jest tropikalną chorobą pasożytniczą wywoływaną przez nicienie z rodzaju Dirofilaria. Dirofilarioza występuje w dwóch formach:
- skórnej powodowanej przez gatunek Dirofilaria repens,
- sercowo-płucnej będącej efektem inwazji gatunku Dirofilaria immitis.
Cykl życiowy pasożyta Dirofilaria repens
Dirofilarioza jest chorobą przenoszoną przez komary – żywicieli pośrednich nicieni z rodzaju Dirofilaria. To w ich organizmach dojrzewają larwy, by potem podczas ukąszenia wniknąć do krwi psa, czyli swojego ostatecznego żywiciela. Jednak zanim do tego dojdzie, komar musi sam zainfekować się pasożytem. Ma to miejsce podczas pobierania krwi od chorego zwierzęcia. Znajdują się w niej mikrofilarie wyprodukowane przez dorosłe osobniki. Zaczynają żerowanie i pozostają w ciele komara, dopóki nie osiągną stadium inwazyjnego.
Dorosłe postacie – robaki osiągające nawet 30 cm długości – umiejscawiają się pod skórą i między mięśniami, czego konsekwencją jest powstawanie guzków podskórnych. Klatka piersiowa, szyja, powłoki brzuszne oraz okolice lędźwiowo-krzyżowe to jedne z najczęstszych lokalizacji pasożyta w organizmie psa.
Czy dirofilarioza występuje w Polsce?
Na kontynencie europejskim choroba występuje endemicznie w rejonie basenu Morza Śródziemnego, głównie na terytorium Hiszpanii, Włoch, Grecji i Francji. Mogłoby się wydawać, że pasożyty te spotykane są jedynie w krajach o ciepłym klimacie, jednak postępujące zmiany klimatu prowadzące do stałego wzrostu temperatury, zmieniły sytuację. W Polsce i krajach z nią graniczących odnotowano niejeden przypadek dirofilariozy, a wszystko wskazuje na to, że będzie ich więcej.
Na szczęście spotyka się głównie odmianę podskórną, a nie płucną. Kto jest narażony na infekcję Dirofilaria repens? Przede wszystkim pies, kot, lis, człowiek oraz zwierzęta wolnożyjące.
Objawy dirofilariozy u psów i kotów
Skórna postać dirofilariozy daje charakterystyczne objawy, które ciężko pomylić z inną chorobą. Są nimi przede wszystkim guzy o średnicy ok. 20 mm, które wraz z rozwojem choroby mogą przekształcić się w ropnie. Często chorobie towarzyszy zapalenie skóry oraz świąd. Zdarza się, że zarażone zwierzęta przechodzą ją bezobjawowo.
Jakie są objawy kliniczne w przypadku postaci sercowo-płucnej? Gdy dorosłe pasożyty gromadzą się głównie w naczyniach płucnych, dochodzi do zamknięcia światła małych naczyń tętniczych. Wówczas powstają zatory i zakrzepy, może pojawić się nadciśnienie, duszność i kaszel. Dirofilarioza u kota dodatkowo daje objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak wymioty, biegunki czy nadmierne ślinienie się.
Jak potwierdzić obecność dirofilarii?
Proces diagnozy pod kątem dirofilariozy powinno zacząć się od wykonania morfologii z rozmazem krwi. Morfologia wskaże, w jakim stanie ogólnym jest zwierzak. W rozmazie często można zauważyć mikrofilarie, jednak może zdarzyć się inaczej. Wtedy weterynarz wykonuje testy Elisa lub PCR. Pozwalają one wykryć antygeny i przeciwciała pasożyta. Częstymi badaniami uzupełniającymi są RTG klatki piersiowej oraz echokardiografia.
Jak wygląda leczenie psa po zachorowaniu na dirofilariozę?
Podstawą leczenia dirofilariozy jest usunięcie pasożytów z organizmu zwierzęcia. Najpierw zaczyna się od zwalczenia dorosłych form nicieni. Niestety nie jest to łatwe i wiąże się z podaniem psu leków, które mogą wywoływać skutki uboczne takie jak zaburzenia neurologiczne, apatia, biegunka czy wymioty. W dodatku nawet minimalne przedawkowanie substancji aktywnej może doprowadzić zwierzę do śmierci, dlatego nigdy nie powinno się podawać leku bez nadzoru lekarza weterynarii. Po pozbyciu się dorosłych form pasożyta można zastosować preparaty ograniczające liczbę mikrofilarii we krwi.
Po śmierci wszystkich nicieni stan pacjenta może ulec znacznemu pogorszeniu, dlatego powinieneś uważnie obserwować pupila. Czasami dochodzi do powikłań, takich jak zapalenie płuc czy niewydolność serca. W ciężkich przypadkach dirofilariozy zdarza się rozwinięcie zespołu żyły głównej, który wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej.
Dirofilarioza u ludzi – objawy, diagnostyka, leczenie
Dirofilarioza najczęściej dotyka osób w wieku 30–60 lat, a jej ofiarami o wiele częściej są kobiety niż mężczyźni. Objawy infekcji przypominają te występujące u zwierząt. Charakterystycznym symptomem są podskórne guzki, jednak w przypadku choroby u ludzi towarzyszy im gorączka oraz powiększenie węzłów chłonnym. Często pojawia się również ogólne osłabienie, brak apetytu czy zmęczenie.
Co prawda do zakażenia może dojść wyłącznie poprzez ukąszenie komara, ale objawy mogą pojawić się nawet rok po zajściu, co wyjątkowo utrudnia prawidłowe zdiagnozowanie pacjenta. Badaniami pomocnymi podczas rozpoznania są:
- serologiczne badania krwi;
- RTG klatki piersiowej;
- tomografia komputerowa;
- biopsja;
- badanie histopatologiczne pobranego wycinka.
Leczenie zwykle opiera się głównie na podawaniu środków przeciwpasożytniczych. Guzki usuwa się chirurgiczne. Jeśli istnieje ryzyko pojawienia się zmian na narządach wewnętrznych, kontynuuje się podawanie leków nawet po operacji.
Profilaktyka – jak uniknąć zarażenia dirofilariozą u psa?
Niestety obecnie nie ma na rynku żadnej szczepionki, która pozwoliłaby opiekunom ochronić swojego psa przed tą chorobą. Najlepszym sposobem uniknięcia infekcji jest zapobieganie ukąszeniom komarów. W tej roli doskonale sprawdzają się moskitiery oraz preparaty odstraszające komary. Jeśli podróżujesz z psem do regionów, w których dirofilarioza stanowi problem epidemiologiczny, po powrocie wybierz się z pupilem do kliniki weterynaryjnej. Lekarz może zlecić badanie krwi w celu wykrycia wędrujących po ciele dirofilarii.
Oczywiście zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Jednak jeśli nie udało ci się zabezpieczyć czworonoga przed ugryzieniami komarów, powinieneś bacznie obserwować zachowanie pupila. Wdrożenie ewentualnego leczenia tuż po wystąpieniu objawów dirofilariozy znacząco zwiększa szanse zwierzęcia na przeżycie. Nie zapominaj, że to choroba, która jest niebezpieczna również dla ludzi. Gdy zauważysz u siebie, któryś z niepokojących symptomów niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem.
Subskrybuj
