Cieczka u psa – jak ją rozpoznać i kiedy się pojawia? Opieka nad suczką w trakcie cieczki

Niewykastrowane suczki przynajmniej dwa razy w roku przechodzą cieczkę. Jest to okres, który wymaga od opiekuna szczególnego zaangażowania. Zwłaszcza właściciele, którzy mają ten czas jeszcze przed sobą, zadają sobie wiele pytań. Kiedy występuje cieczka u psa? Ile powinna trwać? A przede wszystkim – co można zrobić, aby ulżyć psu w tym czasie? 

Okres u psa – dojrzewanie płciowe 

Pierwsza cieczka u psa pojawia się w momencie dojrzewania płciowego. Mniejsze rasy dojrzewają nieco wcześniej zarówno pod względem fizycznym, jak i płciowym. Właśnie dlatego suczka w typie yorka lub maltańczyka zazwyczaj dostaje pierwszej cieczki w wieku od 6 do 10 miesięcy.

W przypadku ras średnich, na przykład cocker spaniel, dzieje się to nieco później – zazwyczaj między 8. a 12. miesiącem życia. Najpóźniej dojrzewają psy ras dużych i olbrzymich. Pierwsza cieczka może pojawić się u nich nawet w trzecim roku życia. 

Cieczka u suczki – etapy

Niewykastrowane suki nieprzerwanie funkcjonują w cyklu rujowym. Cieczka jest szczególną fazą tego cyklu, podczas której suczka gotowa jest do prokreacji. Cykl reprodukcyjny regulowany jest przez hormony – estrogen, progesteron i LH. Dzieli się na cztery fazy:

• proestrus – faza, w której organizm przygotowuje się do rozmnażania. Trwa od 7 do 10 dni. Suka nie jest jeszcze płodna i do samców odnosi się raczej wrogo; 
• estrus – faza cieczki właściwej, która trwa około 9 dni. Suczka jest wtedy najbardziej atrakcyjna dla samców i płodna;
• diestrus – trwa około 5 dni i podczas jej trwania wydziela się hormon, który jest odpowiedzialny za podtrzymanie ciąży. Co ważne, wydziela się on niezależnie od tego, czy doszło do zapłodnienia; 
• anestrus – najdłuższa faza, która trwa od 2 do nawet 10 miesięcy. W tym czasie organizm regeneruje się i przygotowuje do kolejnej cieczki. 

Kiedy psy mają cieczkę? 

W przypadku psów cykl płciowy nie jest w żaden sposób uzależniony od zmian pór roku ani pogody. O tym, jak często i kiedy suka dostaje cieczki, decyduje jej własny zegar biologiczny. Jak łatwo się domyślić, jest to więc kwestia bardzo indywidualna. Zależy od cech osobniczych każdego psa, a w dużej mierze także od rasy. 

Istnieje zasada (która oczywiście nie sprawdza się w każdym przypadku), że suczki dużych ras mają dużo mniej regularne cykle niż mniejsze psy. Wzorcowo cieczka powinna pojawiać się dwa razy w roku, jednak jest to kwestia niezwykle indywidualna. Niektóre suki mają cieczkę nawet cztery razy do roku. Inne (szczególnie te ras olbrzymich) nawet raz na dwa lata. 

U bardzo młodych suczek cykl może być nieregularny. Nie jest to powód do niepokoju. Do rozwinięcia prawidłowego cyklu czasami potrzeba nawet dwóch lat. 

Objawy cieczki – skąd wiadomo, że to już? 

Na cieczkę składają się dwie fazy cyklu płciowego psa: proestrus i estrus. Obydwie charakteryzują się nieco innymi objawami i każda z nich ma swój specyficzny przebieg. Podczas pierwszego etapu pojawiają się następujące zmiany:

• powiększenie i przekrwienie sromu – wyraźnie widoczne u suczek z krótką szatą;
• krwawienie z dróg rodnych – w zależności od konkretnego przypadku może być bardziej lub mniej intensywne;
• wylizywanie się – suczka z dużą częstotliwością liże krocze, aby oczyścić je z wydzieliny;
• zwiększony apetyt – ten objaw nie zdarza się zawsze, jednak często ma miejsce ze względu na zwiększone zapotrzebowanie energetyczne.

Po upływie od 7 do 10 dni od wystąpienia wymienionych wyżej symptomów pojawia się tak zwana cieczka właściwa, czyli estrus. Wówczas są zauważalne zmiany w zachowaniu psa, takie jak zaburzenia snu lub nadmierne pobudzenie. Suka jest bardzo zainteresowana towarzystwem samców. Nie tylko ich nie odgania, ale wręcz sama dąży do kopulacji. Prawdopodobne może być także częstsze oddawanie moczu. Zmienia się także kolor wydzieliny – z czerwonej staje się ona różowa, bezbarwna lub delikatnie żółta. Obrzęk sromu ustępuje. 

Ile trwa cieczka u psa?

Wielu właścicieli z pewnością zastanawia się, jak długo trwa cieczka. Oczywiście u każdej suki jest to kwestia indywidualna. Zazwyczaj jednak cieczka trwa około 21 dni. Okres, podczas którego suka jest płodna, trwa między 8. a 14. dniem. Pamiętaj jednak, aby pilnować psa przez cały okres cieczki. Każdy spacer bezwzględnie powinien odbywać się na smyczy. 

Faza anestrus, czyli okres międzyrujowy, trwa od 5 do 11 miesięcy. Jest on zależny od wielkości psa, rasy, a nawet od indywidualnych cech fizjologicznych. 

Jak zadbać o suczkę w cieczce? 

W czasie cieczki zachowanie suki znacznie się zmienia, a ona sama staje się bardziej nerwowa. Naciska na częstsze wychodzenie na dwór i może być natarczywa. 

Wielu właścicieli za najbardziej uporczywy objaw rui uważa plamienie. Niektóre suczki dbają o higienę do tego stopnia, że nie ma potrzeby dodatkowego sprzątania w mieszkaniu, jednak niekiedy jest to nieuniknione. Aby uniknąć poplamienia dywanu, mebli lub podłogi warto odpowiednio je zabezpieczyć. Wygodniejszą metodą jest założenie suczce specjalnych majtek, które można kupić w sklepie zoologicznym albo u lekarza weterynarii. Zwierzę nie może jednak nosić ich przez cały czas, ponieważ mogą powodować odparzenia. 

Cieczka to okres stresujący nie tylko dla opiekuna, ale także dla samej suczki. Warto mieć w tym czasie nieco więcej cierpliwości do psa. Należy jej się zarówno więcej jedzenia, jak i mnóstwo pieszczot. 

Najważniejszym zadaniem opiekuna jest w tym momencie zapobieganie ciąży. W otoczeniu twojej suczki z pewnością pojawi się cały wianuszek adoratorów, dlatego na spacery warto wybierać mało oblegane godziny i puste miejsca. Kiedy suka osiągnie już odpowiedni wiek, a ty nie będziesz miał w stosunku do niej planów hodowlanych, najlepszym rozwiązaniem będzie zapisanie jej na zabieg kastracji. To jednorazowy i bezpieczny sposób na pozbycie się cieczki i zapobieganie ciąży.