W artykule przedstawimy charakterystykę najpopularniejszych gatunków żółwi domowych oraz opowiemy, w jaki sposób się nimi opiekować. Dowiesz się także, czym kierować się podczas zakupu takiego zwierzaka, by nie wspierać nielegalnych praktyk.
365 gatunków żółwi
Chociaż większość żółwi na pierwszy rzut oka może wyglądać podobnie, w rzeczywistości wiele z nich znacznie się od siebie różni. Nie każdy gatunek będzie odpowiedni do hodowania w domu, chociażby ze względu na osiągane rozmiary czy prawo dotyczące ochrony zwierząt zagrożonych. Najczęściej w roli zwierząt domowych spotyka się następujące gatunki:
- żółwie lądowe: żółw grecki, żółw stepowy;
- żółwie wodno-lądowe: żółw chiński, żółw czerwonolicy.
Naturalnie w Polsce występuje tylko jeden z wcześniej wspomnianych 365 gatunków gadów – żółw błotny. Ze względu na niewielką populację jest on objęty ścisłą ochroną, w związku z czym nie wolno go hodować w domu.
Żółw stepowy
To gatunek, który cieszy się ogromną popularnością wśród żółwi domowych. Chociaż jego rozmiary sprawiają, że ludzie chętnie wybierają go na swojego domowego pupila, to przed zakupem warto wziąć pod uwagę jego dużą aktywność oraz ruchliwość w ciągu dnia.
Terrarium żółwia stepowego należy wyłożyć ziemią zmieszaną z piaskiem, a temperatura w nim panująca powinna oscylować w przedziale 18–26°C. Idealna dieta dla takiego zwierzaka bazuje na trawie, sianie oraz zielonych roślinach liściastych. Owoce i warzywa są dopuszczalne w roli niewielkich dodatków, jednak niezbędne jest unikanie tych zawierających szczawiany oraz sałat.
Żółw grecki
Dorosłe osobniki tego gatunku są stosunkowo często trzymane w domach, ponieważ długość ich ciała zwykle nie przekracza 35 centymetrów. Ich największa aktywność przypada na godzinny poranne oraz wieczorne, jednak przez cały dzień muszą mieć dostęp do terrarium o dużej powierzchni.
Jego podłoże należy wypełnić darnią lub korą z odrobiną siana. Żółwie greckie są gadami ciepłolubnymi, w związku z czym niezbędne jest zapewnienie im temperatury oscylującej w przedziale od 30 do 35°C przy pomocy lampy grzewczej. Podstawę ich diety powinny stanowić rośliny takie jak mniszek lekarski, babka lancetowata, biała koniczyna czy zielone warzywa liściaste.
Żółw czerwonolicy
Ten żółw domowy żyje w środowisku wodnym i jest mięsożercą. Opieka nad nim wymaga dużego zaangażowania oraz doświadczenia, co niestety często prowadzi do porzuceń. W ten sposób stał się ogromnym zagrożeniem dla rodzimego żółwia błotnego, ponieważ wpuszczony do lokalnego systemu jest gatunkiem silnie inwazyjnym. Jego najbardziej charakterystyczną cechą są czerwone pręgi znajdujące się na policzkach.
Żółtwie czerwonolice należy trzymać w akwaterrarium z wydzieloną częścią wodną i lądową o dużych rozmiarach. Głównym składnikiem ich diety powinny być ryby, larwy wodnych zwierząt oraz skorupiaki.
Żółw chiński
Przedstawiciel tego gatunku jest jednym z najmniejszych żółwi domowych, ponieważ zwykle nie osiąga więcej niż 15 centymetrów długości. Jednak rozmiary nie powinny cię zwieść, jego szczęki są na tyle mocne, że ugryzienie może skończyć się utratą palca. Chociaż niekiedy czasem hoduje się je w domach, nie najlepiej odnajdują się w tym środowisku i są wyjątkowo płochliwe. Jako jedne z niewielu gatunków nie zapadają w sen zimowy.
Jego akwaterrarium powinno być wyłożone piaskiem oraz podzielone na część wodną i mieliznę. Optymalna temperatura mieści się w przedziale od 22 do 28°C. Przedstawicieli tego gatunku należy karmić wyłącznie pokarmem zwierzęcym, a zwłaszcza krewetkami, ślimakami, żabami i ślimakami.
Jak hodować żółwia domowego?
Żółw domowy powinien mieć zapewnione warunki życia jak najbardziej zbliżone do tych w środowisku naturalnym. Niestety ze względu na specyfikę tych gatunków często jest to niemożliwe. Oczywiście potencjalni opiekunowie mogą zainwestować w dużych rozmiarów akwarium czy terrarium, jednak jest to podnoszenie komfortu życia, które nigdy nie będzie takie jak na wolności.
Stworzenie schronienia dla żółwi wodno-lądowych wymaga zakupu specjalnego akwaterrarium, które stanowi połączenie dwóch wcześniej wymienionych konstrukcji. Zwierzak musi mieć tam zarówno możliwość wyjścia na ląd, jak i zanurzenia się w wodzie. Zaleca się także stworzenie niewielkiej mielizny, na której gad mógłby się wygrzewać.
Ze względów bezpieczeństwa nie zaleca się wypuszczania tych zwierzaków poza granice ich terrariów. Podłoga w domu jest siedliskiem roztoczy i różnego rodzaju patogenów, co naraża gady na szereg poważnych chorób mogących skończyć się dla nich śmiercią. W miesiącach letnich można stworzyć wybieg dla swoich podopiecznych, jednak należy dobrze zadbać o jego zabezpieczenie.
Niedobory wapnia oraz witamin to jedne z najpopularniejszych problemów zdrowotnych spotykanych wśród żółwi domowych. Ich przyczyną przeważnie jest nieodpowiednio zbilansowana dieta oraz nieodpowiednie światło UV niepozwalające na prawidłową produkcję witaminy D. Weterynarze specjalizujący się w leczeniu zwierząt egzotycznych przeważnie zalecają wdrożenie indywidualnie dobranej suplementacji, by uniknąć chorób związanych z niedożywieniem.
Dieta żółwi lądowych i wodno-lądowych to nie tylko sałata, owoce i warzywa!
Miseczki z jedzeniem i wodą to niezbędne elementy wyposażenia każdego terrarium. Pamiętaj o tym, by regularnie je opróżniać z niedokończonego przez twojego pupila jedzenia, aby ograniczyć ryzyko rozwinięcia się toksycznej pleśni.
Jak już wiesz, żółwie domowe w zależności od gatunku, do którego należą, będą wymagać zupełnie innego rodzaju żywienia. W przypadku gadów roślinożernych niezbędne jest zadbanie o stałe dostawy zielonych roślin.
Opiekunowie mieszkający z dala od miasta często zbierają je samodzielnie, jednak szukając miejsca do zbioru, należy zwrócić szczególną uwagę bezpieczeństwo (na przykład bliska obecność fabryk czy ulic mogących być źródłem zanieczyszczeń). W okresie zimowym można wspomagać się preparatami w granulacie, ale nigdy nie powinny one stanowić podstawy diety zwierzaka.
Sytuacja jest znacznie bardziej skomplikowana w przypadku gadów mięsożernych. Część opiekunów decyduje się założyć własną hodowlę owadów, ślimaków, rybek czy krewetek, by mieć stały dostęp do świeżego pokarmu dla swojego pupila. Inni muszą korzystać z oferty sklepów zoologicznych, które nie zawsze mają tego typu produkty w swoim asortymencie.
Ile żyją żółwie w domu?
Na ogół żółwie domowe są zwierzętami długowiecznymi, ponieważ długość życia większości gatunków wynosi od 30 do nawet 80 lat. Jednak opieka nad nimi stanowi ogromne wyzwanie dla większości osób, w związku z czym często dochodzi do zaniedbań, w efekcie których gady żyją w warunkach skrajnie odbiegających od naturalnych.
Taka sytuacja grozi zapadnięciem na wiele poważnych chorób, w tym: grzybicę pancerza, zatrucie, posocznicę, zapalenie skóry, liczne choroby dróg, oddechowych, ropienie uszu i kończyn. Poza tym trzymanie w jednym miejscu dwóch samców może skończyć się agresją oraz poważnymi obrażeniami.
Decydując się na zakup lub adopcję żółwia domowego, należy liczyć się ze zobowiązaniem nawet na resztę swojego życia. Podejmując decyzję, warto przeanalizować różne scenariusze, by być przygotowanym na nieoczekiwane sytuacje.
Czy żółw domowy może być zwierzęciem domowym i pupilem dziecka?
Żółwie domowe nie będą najlepszym wyborem na zwierzątka rodzinne. Przede wszystkim nie są one zbyt towarzyskie, w związku z czym jedyną satysfakcją związaną z opieką nad nimi może być ich obserwacja. Absolutnie nie sprawdzą się w roli pupila do głaskania, ponieważ mimo niepozornych rozmiarów potrafią dotkliwie ugryźć, a nawet doprowadzić do utraty placów.
Nie zaleca się także ich zakupów na zwierzęta dla swoich pociech. By żółw miał zapewnione odpowiednie warunki bytowe, potrzeba ogromnych nakładów finansowych i czasowych, których nie posiada większość dzieci.
Sklep zoologiczny czy hodowca? Gdzie kupić żółwia?
Jeśli planujesz zakupić żółwia domowego, powinieneś osobiście sprawdzić warunki, w jakich ten przebywa. Tylko w ten sposób możesz zweryfikować, czy osoba, z którą chcesz zawrzeć umowę, naprawdę dba o dobrostan zwierząt i nie myśli jedynie o zysku.
Dopytaj hodowcę lub pracownika sklepu zoologicznego o dokument gada. Jednym z najważniejszych jest międzynarodowy certyfikat CITES, będący potwierdzeniem legalności sprzedaży zwierzaka. Dzięki temu dokumentowi masz pewność, że twój podopieczny urodził się w niewoli, a nie został porwany i przemycony z dalekich zakątków świata.
Żółw domowy jest popularnym zwierzęciem, jednak w wielu przypadkach kończy się to skrajnymi zaniedbaniami tego sympatycznego gada. Trudno się temu dziwić, ponieważ opieka nad nim wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia, które posiada dość wąskie grono specjalistów i miłośników tych zwierzaków.