Fenek należy do drapieżnych ssaków zamieszkujących tereny pustynne, żyje głównie na Półwyspie Arabskim oraz na północy Afryki. Coraz częściej jednak widuje się je także w domach osób, które urzekły duże uszy i przyjazny charakter tych zwierząt. Jeżeli ty także zastanawiasz się nad kupnem liska pustynnego, dowiedz się wszystkiego o odpowiednim żywieniu, pielęgnacji oraz hodowli fenków.
Lis fenek – występowanie
Fenek (łac. Vulpes zerda), zwany też psem pustynnym, jest drapieżnym ssakiem z rodziny psowatych, uchodzącym za jej najmniejszego przedstawiciela, a jednocześnie za największego drapieżnego ssaka z terenów Sahary. Nazwa „fenek” pochodzi z języka arabskiego.
Jak wspomnieliśmy, lisek fenek w naturze występuje na pustynnym obszarze Półwyspu Arabskiego oraz Afryki (głównie Sahara, Maroko, Egipt, Kuwejt, Nigeria oraz półwysep Synaj). Coraz częściej spotyka się te zwierzęta także w prywatnych hodowlach. Najbardziej popularne są w północnej Afryce, jednak zyskują coraz większą popularność także na terenie USA oraz Europy (szczególnie w Wielkiej Brytanii).
Fenek pustynny – wygląd
Wzrost i waga
Lisy pustynne osiągają długość (bez ogona) od 25 do 40 cm. Sam ogon jest dość pokaźny, ponieważ mierzy niewiele mniej niż długość ciała fenków – od 18 do 30 cm. Wysokość lisów w kłębie wynosi natomiast około 20 cm. Samce fenków ważą do około 1,5 kg, natomiast samice zaledwie 0,8 kg.
Sierść i umaszczenie fenków
Szata fenków stanowi ich cechę charakterystyczną – ma jasny, kremowy odcień, który pozwala zwierzętom ukryć się na pustynnych terenach, a ponadto pomaga utrzymać optymalną temperaturę ciała. Sierść fenków ma podszerstek, który chroni zwierzęta przed mroźnymi nocami, typowymi dla terytoriów zamieszkiwanych przez te lisy. Charakterystyczne dla fenka są mocno owłosione od spodu łapki. Ta cecha pozwala uniknąć poparzeń podczas długich wędrówek po gorących, pustynnych piaskach.
Fenki – co je wyróżnia?
Do najbardziej charakterystycznych cech wyglądu liska pustynnego niewątpliwie należą jego uszy. Są bardzo duże w stosunku do reszty ciała. Mają aż 10–15 cm długości. Ich funkcja jest dość oczywista – mają za zadanie przede wszystkim wzmacniać słuch tak, aby usprawnić polowanie. Jednak oprócz tego uszy fenków odpowiadają częściowo za termoregulację – dzięki mocnemu ukrwieniu chronią zwierzęta przed przegrzaniem.
Fenek pustynny – styl życia zwierząt
Fenki należą do zwierząt nocnych. Za dnia kryją się pod ziemią, w wykopanych przez siebie norach i tunelach, których powierzchnia dochodzi niekiedy nawet do 120 metrów kwadratowych. Zdarza się, że kryjówki kilku rodzin fenków łączą się ze sobą. Liski pustynne wychodzą na łowy dopiero po zmroku.
Człowiek – wróg czy przyjaciel fenka?
Naturalnymi wrogami fenków są sowy, jednak polują na nie także ludzie, którzy pozyskują z nich futro. Niekiedy liski pustynne padają także łupem osób, które sprzedają je potem turystom. Ci ostatni, często zauroczeni zwierzętami o ogromnych uszach, koniecznie chcą mieć je w domu, jednak mało kto zna podstawowe potrzeby fenków i wie, jak dobrze się nimi zajmować.
Fenki – rozmnażanie
Fenki żyjące w naturze rozmnażają się zimą, młode natomiast przychodzą na świat w okresie marca bądź kwietnia. W hodowli zdarza się, że potomstwo rodzi się później, nawet latem. Fenki wiążą się w pary na całe życie i opiekują się sobą wzajemnie oraz potomstwem.
Samica zachodzi w ciążę zazwyczaj raz w roku, a czas jej trwania to około 50 dni. Wtedy samiec, polując, zapewnia pożywienie także partnerce. Pieczę nad młodymi sprawuje z kolei całe stado.
Fenki tworzą czasem liczne rodziny. Należą do nich rodzice i dzieci, często z dwóch miotów – stadko lisów może liczyć nawet dziesięć osobników.
Usposobienie fenków
Lisek fenek należy do zwierząt bardzo towarzyskich. Oprócz faktu, że cała rodzina opiekuje się młodymi, a samiec i samica łączą się w pary na całe życie, zauważono, że lisy po prostu lubią przebywać w swoim towarzystwie. Kiedy nie polują albo nie chronią się przed niebezpieczeństwami pustyni, bawią się i odpoczywają w grupie.
Fenki są bardzo zwinne i zaskakująco skoczne – potrafią skakać na odległość 120 cm i wysokość 60 cm. Dzięki swojej ruchliwości i sprężystości oraz wspomnianym już ogromnym uszom, które działają jak radary, lis fenek należy do doskonałych łowców. Mimo że charakteryzują go niewielkie rozmiary i waga, pies pustynny jest zadziwiająco skutecznym myśliwym i potrafi upolować ofiarę nawet większą i cięższą od siebie.
Fenek w domu – dla kogo?
Fenki – zalety hodowli
Fenki coraz częściej stają się towarzyszami ludzi, pełniąc rolę domowych pupili. Nie jest trudno to zrozumieć – są wesołe, towarzyskie i bardzo inteligentne. Można je dość łatwo nauczyć korzystania z kuwety – w naturze fenki zakopują swoje odchody, dlatego nie powinny mieć problemu z zachowaniem czystości w domu.
Zwierzęta te chętnie wykonują też różnorodne sztuczki, wiele osób trenuje je z pomocą klikerów. Liski pustynne, w odróżnieniu od znanych nam rudych lisów pospolitych, nie posiadają gruczołów piżmowych i nie wydzielają tak ostrego, nieprzyjemnego zapachu. Ponadto dobrze „dogadują się” z innymi domowymi pupilami, jak psy czy koty. Ze względu na swoje niewielkie rozmiary nie zajmują też w domu dużo miejsca.
Trudności w hodowli fenków
Istnieją jednak pewne trudności, które napotykają właściciele lisków pustynnych. Warto się zastanowić, czy fenek w domu nie będzie dla nas zbyt dużym wyzwaniem.
Upór i ogromna energia
Należy pamiętać, że fenki to nie psy domowe – nie można liczyć na ich bezwzględne posłuszeństwo. Ponadto warto mieć świadomość ogromnej energii tych zwierząt. Fenki wymagają dużej ilości aktywności fizycznej.
Tę potrzebę trudno zaspokoić spacerami. Jest tak energiczny, że obroża może go nie utrzymać, a w szelkach będzie odczuwał dyskomfort. Najlepszym rozwiązaniem jest dostęp do obszernego ogrodu, w którym fenek domowy mógłby biegać. Teren powinien być jednak dobrze zabezpieczony – od góry specjalnym zadaszeniem, a od dołu podmurówką – fenki nie tylko skaczą i wspinają się, ale także kopią w ziemi, ich ucieczka jest zatem bardzo możliwa.
Fenek a inne zwierzęta
O prawda lisy pustynne dobrze żyją z psami i kotami i potrafią się z nimi zaprzyjaźnić, nie sprawdzą się jako pupile osób, które hodują już w domu gryzonie lub jaszczurki. Fenki posiadają silny instynkt łowiecki, a każde mniejsze zwierzątko mogą potraktować jak potencjalną ofiarę. W przypadku posiadania królików, świnek morskich albo jaszczurek należy dobrze zabezpieczyć ich klatki i terraria, ale i tak lepiej nie dopuszczać do nich fenka.
Stadność fenków
Nie należy zapominać, że fenki są zwierzątkami żyjącymi stadnie. Aby czuć się komfortowo, potrzebują mieć obok przynajmniej jeszcze jednego przedstawiciela swojego gatunku, z którym będą mogły się bawić. Dlatego, chociaż pies czy kot także będą dla niego dobrym towarzystwem, fenek najlepiej będzie czuł się z drugim liskiem.
Lisek pustynny – głośny towarzysz
Chociaż fenki nie wydzielają nieprzyjemnego zapachu, charakterystycznego dla innych gatunków lisów, dla niektórych osób problemem będą dźwięki, jakie wydają te zwierzęta. Popiskiwanie, warknięcia, a nawet szczekanie zdarzają im się dość często, szczególnie podczas zabawy. Są to dźwięki dość głośne i specyficzne, które nie każdemu przypadną do gustu.
Opieka weterynaryjna dla lisków pustynnych
Potencjalny właściciel fenka musi także pamiętać o konieczności zapewnienia mu kompleksowej opieki weterynaryjnej. Chociaż ogólna opieka nad fenkiem przypomina zajmowanie się psem, nie jest identyczna. Niezbędne będzie znalezienie weterynarza, który zna się na leczeniu egzotycznych zwierząt i będzie umiał pomóc w przypadku wystąpienia choroby.
Pies pustynny – żywienie
Dieta fenków w naturze
Organizmy fenków są dość dobrze przystosowane do warunków, jakie panują w nieprzyjaznym, suchym środowisku, również jeśli chodzi o dietę. Dzięki pracy nerek lisy mogą przetrwać wiele dni bez wody, wystarcza im bowiem wilgoć zawarta w pożywieniu. Liski pustynne mogą wyżywić się tym, co upolują na pustyni. W skład ich diety wchodzą owady (głównie chrząszcze, szarańcza), gryzonie, króliki, ptaki, często też jajka. Niezbędna w diecie fenka jest tauryna – podobnie jak koty, liski te potrzebują jej, aby rozwijać się prawidłowo.
Dieta fenków w domu
Fenki dość łatwo wyżywić. Z racji tego, że ich dieta w środowisku naturalnym bogata jest głównie w białko zwierzęce, należy podawać je także liskom w domu. Fenek może dostawać:
- surowe mięso, najlepiej dobrej jakości drób;
- larwy owadów;
- jajka;
- mieszankę warzyw;
- wysokiej jakości suchą karmę dla psów lub kotów.
Ze względu na zapotrzebowanie na taurynę, należy również zadbać o regularne dostarczanie jej fenkom. Duża ilość tego składnika znajduje się w myszach, jednak da się go z powodzeniem suplementować. W ostateczności można sięgnąć także po wysokiej jakości mokre jedzenie dla kotów – zawiera ono dość dużą ilość takiej substancji.
Fenek – hodowla
Fenki powoli zyskują popularność jako zwierzątka domowe, także w Polsce. Mimo tego hodowli tych lisków nie ma zbyt wiele. Zazwyczaj osoby, które chcą mieć w domu fenka, decydują się na sprowadzenie go z zagranicy.
Cena liska pustynnego jest dość wysoka. Trzeba też poświęcić sporo czasu, aby znaleźć hodowlę fenków, która odpowiednio dba o zaspokojenie ich potrzeb. Wielu hodowców ma tendencję do zbyt wczesnego oddzielania młodych lisków od matek. W założeniu ma to sprawić, że zwierzęta będą bardziej przywiązane do opiekuna, ale niekoniecznie pozytywnie wpływa na zdrowie i psychikę lisków. Ponadto na świecie działa wiele nielegalnych hodowli fenków – przed zakupem upewnij się, że hodowca ma wszystkie odpowiednie zaświadczenia. W Polsce należy uzyskać również specjalne pozwolenie na fenka.
Fenek – cena
Fenki nadal są dość rzadkim gatunkiem. Chociaż coraz częściej można się je spotkać w domach w USA czy Wielkiej Brytanii, w innych europejskich krajach występują nieczęsto. W związku z tym trudno jest podać ich dokładną cenę. Przyjmuje się, że średnio za fenka należy zapłacić około 2 tys. funtów (w Polsce mówi się o cenie od 10000 do 15000 zł).
Ze względu na miejsce najczęstszego występowania Fenek uchodzi za narodowe zwierzę Algierii. Jeśli jednak chcesz zaprosić go do swojego domu, znajdź odpowiedzialnego hodowcę i poznaj wszystkie warunki związanego z opieką tego egzotycznego pupila.
Subskrybuj
