Ślimaki akwariowe – przydatne i znienawidzone. Poznaj rodzaje ślimaków akwariowych

Ślimaki akwariowe to jedne z tych zwierząt, które dzielą się na dobre i złe. Akwaryści nie są do końca zgodni, czy warto je mieć w zbiorniku. Niemniej ślimaki akwariowe są chętnie kupowane, zwłaszcza w formach ozdobnych. Sprawdź, jaka jest ich rola. Dowiedz się też, jak zwalczyć inwazję ślimaków niekorzystnych dla ekosystemu wodnego.

Rodzaje ślimaków w zbiorniku

Ślimaki akwariowe są normą w praktycznie każdym zbiorniku. Ważne jest jednak to, aby nie były szkodliwe dla środowiska wodnego. To niestety się zdarza. Z tego powodu warto wiedzieć, że dwa podstawowe rodzaje ślimaków, które rozróżniają akwaryści, to:

• ślimaki ozdobne, użyteczne – te, które mają pozytywny wpływ na jakość warunków w zbiorniku, na przykład poprzez zjadanie glonów czy martwej materii;
• ślimaki szkodliwe – które pogarszają parametry wody, zjadają rośliny.

Te pierwsze ślimaki w akwarium pojawiają się zwykle celowo. Oznacza to, że musisz kupić przedstawiciela danego gatunku, a potem wprowadzić go do zbiornika. Zwykle ślimaki kupisz w sklepach akwarystycznych. Z kolei szkodliwe ślimaki akwariowe często przyniesione są na przykład z zainfekowanego zbiornika wraz z roślinami. Z tego powodu takie istotne jest, aby stosować do akwarium zawsze nowy żwirek, a rośliny czy dekoracje kupować tylko z pewnych źródeł.

Użyteczny ślimak akwariowy – jaki?

Istnieją ślimaki akwariowe, których rola w zbiorniku jest bardzo istotna. Mogą one zjadać glony, spulchniać podłoże, a także wskazują na to, czy jakość wody jest odpowiednia. Jednocześnie, ich obecność w akwarium zwykle nie ma negatywnych skutków. Jaki ślimak wodny jest korzystny dla twojej obsady? Oto kilka najpopularniejszych gatunków.

Ślimak świderek – Melanoides tuberculata

Jeden z najpopularniejszych ślimaków w polskich zbiornikach sztucznych. Wyróżniają go niewielkie rozmiary, a także charakterystyczna muszla o stożkowatym kształcie i ciemnych plamach na jasnym tle. Ślimak świderek przede wszystkim przekopuje aktywnie podłoże, przez co sprawia, że jest ono napowietrzone. Nie wpływa niszcząco na korzenie, za to je dotlenia, co sprzyja wzrostowi roślin. Dodatkowo jest naturalnym wskaźnikiem stanu wody – przesuwa się ku jej tafli, gdy warunki przy podłożu są złe.

Jest też jednym z niewielu ślimaków akwariowych, które mają pewne wady, gdy znajdują się w zbiorniku. Przede wszystkim ślimak świderek szybko się mnoży, a w niesprzyjających warunkach powoduje rozwój przywr. W efekcie może prowadzić do chorób całej obsady. Dobrą alternatywą dla niego jest Tylomelania.

Ampularia – Ampularia

Ten ślimak akwariowy przyjmuje naprawdę duże rozmiary – nawet do pięciu centymetrów, jeśli chodzi o średnicę muszli. Z tego powodu nadaje się do dużych zbiorników. Ampularia chętnie wychodzą poza akwarium na spacer, dlatego zbiornik, w którym przebywają, powinien być zabezpieczony od góry. Ślimaki akwariowe z tego gatunku zjadają materię organiczną, np. resztki roślin, a także glony. Świetnie radzą sobie z oczyszczaniem dna zbiornika z resztek, co sprzyja czystości wody.

Neritina zebra – Neritina natalensis sp. zebra

Te ślimaki akwariowe wyróżniają się charakterystycznym wyglądem. Afrykański gatunek ma muszlę dorastającą do 3 cm średnicy, o okrągłym kształcie i charakterystycznych, ciemnych paskach na jasnym tle. Ślimak ten zjada glony, żerując przede wszystkim na ściankach zbiornika, co wpływa na jego estetykę i poprawę parametrów wody. Gdy brakuje pokarmu, ślimaki akwariowe tego gatunku nie dają o sobie zapomnieć i wychodzą z wody. Wtedy należy je dokarmiać, najlepiej warzywami.

Ślimaki akwariowe i ich niszczący wpływ na zbiornik

Niestety, istnieją również mniej korzystne dla zbiornika ślimaki akwariowe. Szkodniki te zjadają żywe rośliny i ich korzenie, co prowadzi do zaburzeń wzrostu. Nie usuwają martwej materii organicznej, przez co nie przywracają równowagi wodnej. Duża inwazja znacznie pogarsza też jakość wody, zwłaszcza jej natlnienie. Niekiedy ślimaki akwariowe przywleczone z warunków naturalnych mogą też mieć pasożyty i przenosić choroby groźne dla ryb.

Jakie są rodzaje ślimaków akwariowych, które nie wpływają pozytywnie na zbiornik? Najczęściej wymienia się:

• zatoczki;
• rozdętki;
• błotniarki.

Jak rozpoznać, że w twoim akwarium znajdują się inwazyjne, niekorzystne dla środowiska wodnego gatunki ślimaków? Jest kilka wskaźników. Przede wszystkim mowa zwykle wówczas o osobnikach przywleczonych, czyli takich, które nie znalazły się w zbiorniku celowo. Bardzo szybko się one rozmnażają i jest ich zwykle zaskakująco dużo. Szczególnie popularne są jasne, malutkie ślimaki w akwarium, chodzące po ścianach, roślinach, a nawet ozdobach.

Jak rozmnażają się ślimaki?

To zależy przede wszystkim od gatunku, do którego należą. Nie da się jasno określić, jak rozmnażają się ślimaki ogółem. Można tutaj jednak mówić o:

• hermafrodytach – czyli osobnikach obupłciowych; wówczas do rozmnażania wystarczy jeden ślimak;
• gatunkach rozmnażających się w parach.

Dodatkowo ślimaki akwariowe, bez względu na rodzaj, mogą rozmnażać się na różne sposoby. Tutaj wyróżnia się:

• ślimaki składające jaja w wodzie, zwykle na roślinach lub kamieniach;
• ślimaki pozostawiające kokon z jajami ponad taflą wody;
• ślimaki, których potomstwo rozwija się wewnątrz ciała dorosłego osobnika, a potem zagrzebywane jest w podłożu do czasu dorośnięcia i stwardnienia skorupy.

Generalnie ślimaki akwariowe dzielą się też na gatunki, które rozmnażają się stosunkowo łatwo i są inwazyjne, a także te, które do rozrodu wymagają specjalnych warunków. Te drugie są zwykle gatunkami ozdobnymi, polecanymi doświadczonym akwarystom.

Jak pozbyć się ślimaków z akwarium?

Widzisz, że w twoim akwarium pojawiła się inwazja ślimaków i chcesz się ich pozbyć? Przede wszystkim dbaj o odpowiednie warunki. Zawsze usuwaj jaja ślimaka – w akwarium znajdziesz je zwykle na ściankach, dekoracjach, roślinach. Do usunięcia dorosłych osobników możesz użyć:

• liścia sałaty jako naturalnej pułapki;
• specjalistycznej pułapki na ślimaki;
• chemii, która zwalcza ślimaki akwariowe, ale jest bezpieczna dla ryb i roślin.

Zauważyłeś małe ślimaki w akwarium, ale nie wprowadziłeś ich tam celowo? Wymień żwirek na nowy albo przelej dotychczasowe podłoże wrzątkiem. Dokładnie umyj rośliny, a następnym razem zostaw je na kwarantannie i zawsze kupuj osobniki hodowane sztucznie. Wyczyść też dekoracje.

Ślimaki akwariowe mogą być przydatnym elementem ekosystemu wodnego w twoim zbiorniku. Wiesz już, jakie gatunki są inwazyjne, a które mogą być korzystne. Dowiedziałeś się też, jak pozbyć się ślimaków z akwarium. Wykorzystaj wiedzę w praktyce, aby cieszyć się estetycznym zbiornikiem.