Ryby mogą patrzeć w dwóch kierunkach jednocześnie. Za tę umiejętność odpowiada ustawienie oczu – u ryb są one usytuowane po bokach głowy. Tym samym ryba nie ma możliwości skupienia wzroku w jednym miejscu, na jednym przedmiocie, patrzy w dwóch kierunkach. Takie widzenie nazywa się jednoocznym. Budowa narządu wzroku pozwala rybom odróżniać niemal wszystkie kolory, które postrzega człowiek. Dodatkowo wiele gatunków ma możliwość dostrzegania ultrafioletu.
To, jak widzi ryba zależy, jednak od warunków panujących w wodzie, jak przejrzystość, ruch wody, głębokość. Wzrok ryb jest naprawdę fascynujący, a ichtiolodzy i biolodzy wykonali już na ten temat wiele badań. To jak widzi ryba akwariowa, zależne jest od wielu czynników, przede wszystkim od tego, z jakim gatunkiem mamy do czynienia. Nie bez znaczenia są także warunki, które zapewniamy rybkom. Chcesz wiedzieć więcej o postrzeganiu otoczenia przez ryby? Przeczytaj nasz tekst!
Jak widzą ryby?
Na pewno często słyszałeś, że ryby mają słaby wzrok, który nie sięga na dalekie odległości. Niemal każda ryba to krótkowidz. Zasięg ich widzenia nie przekracza jednego metra. Rekompensowane jest to jednak przez inne zmysły. To prawda – około 45 cm stanowi barierę ostrego widzenia (u ryb żyjących w jeziorach czy rzekach). Nie jest to jednak regułą. Widzenie pod wodą zależy od jej parametrów. Oznacza to, że na ostrość widzenia wpływa przejrzystość wody, nasłonecznienie, typ roślinności czy rodzaj dna. Nie bez znaczenia jest również temperatura panująca w zbiorniku wodnym. Naukowcy odkryli, że im zimniejsza woda, tym wyraźniejsze widzenie. Choć ryby nie widzą dobrze tego, co oddalone, doskonale radzą sobie z pomocą tzw. linii bocznej nazywanej często szóstym zmysłem. To właśnie ona pozwala wyczuwać inne obiekty znajdujące się w pobliżu, oceniać odległość od nich, a nawet ich wielkość. To bardzo istotna umiejętność, dzięki której ryby może „dostrzec” wroga.
Czy ryby widzą kolory?
Za widzenie barw odpowiadają czopki i pręciki, czyli komórki fotoreceptorowe zawierające pigmenty wrażliwe na światło. Pobierają one fale światła o określonej długości, przekształcają na sygnały odbierane przez mózg jako kolory. Wbrew obiegowej opinii ryby widzą kolory. Są w stanie dostrzec wszystkie barwy, które widzi człowiek, a nawet więcej. Podobnie jak koty mają także możliwość widzenia ultrafioletu. To, czy twoja ryba cię widzi, zależy od przejrzystości wody w akwarium i od jego oświetlenia i temperatury. Im chłodniejsza woda, tym ostrzejsze widzenie u ryb.
Ryby posiadają cztery rodzaje czopków, dzięki czemu reagują na światło czerwone, niebieskie i zielone. Sprawa komplikuje się, jednak jeśli chodzi o widzenie kolorów. Do tej pory pojawiały się teorie, że ryby rozróżniają więcej kolorów niż człowiek. Przeprowadzone badania pokazują, że prawdopodobnie w przypadku czerwieni ryby rejestrują jedynie natężenie światła, ale nie samą jego barwę. Oznaczałoby to, że nie są w stanie odróżnić koloru czerwonego! To z kolei podważa kolejną teorię, iż takie ubarwienie ryb miałoby działać odstraszająco na inne osobniki. Warto także pamiętać, że na różnych głębokościach widoczne są różne kolory.
Niebieski, czerwony – widzenie barw pod wodą
Światło zachowuje się inaczej w wodzie, a inaczej w powietrzu – wnikając w wodę traci energię. Poszczególne długości fal świetlnych są pochłanianie wraz ze zwiększaniem się głębokości. Ciepłe barwy zaczynają blaknąć. Na głębokości 3 metrów zanika kolor czerwony, a następnie pomarańczowy. W okolicy 10. metra zaczyna ginąć kolor żółty, który na głębokości 20 metrów przypomina już zielono-niebieski. Fioletowy ginie na głębokości 40 metrów. Te dane dotyczą krystalicznie czystej, niezmąconej wody i mogą się zmieniać w zależności od falowania wody na powierzchni oraz stopnia czystości. Sposób widzenia kolorów przez ryby wykorzystywany jest przez wędkarzy, którzy starają się dobrać idealną przynętę wędkarską.
Budowa oka ryby
Rybie oko jest zbudowane podobnie jak oczy innych zwierząt, co oznacza, że w procesie widzenia najważniejszą funkcję pełni siatkówka. Dwa rodzaje komórek wrażliwych na światło – receptory (pręciki i czopki) odbierają bodźce świetlne. W rozróżnianiu barw pomagają czopki. Dla przybliżenia – człowiek ma 3 rodzaje czopków, które umożliwiają rozróżnianie podstawowych kolorów i ponad 300.000 odcieni barw. A jak to jest w przypadku ryb? Ryby prowadzące dzienny tryb życia odczytują kolory dużo lepiej niż ryby nocne, ponieważ mają dużo więcej czopków. Z kolei gatunki zamieszkujące płytkie i dobrze oświetlone cieki wodne (pstrąg) mają 4-5 rodzajów czopków, co sprawia, że rejestrują więcej kolorów niż ludzie (ultrafiolet). Inne ryby mogą mieć mniej komórek tego rodzaju, np. tylko dwie, co znacznie ogranicza możliwość odróżniania barw – przykładem takiej ryby jest sandacz.
Jak widzi ryba? Działanie rybiego oka
Postrzeganie obiektów z bliższej lub dalszej odległości odbywa się u ryb inaczej niż u człowieka – nie na zasadzie akomodacji soczewki, ale jej przesuwaniu do przodu i tyłu. Przesunięcie do tyłu wyostrza obraz tego, co znajduje się nieco dalej. Soczewka u rekina przesuwa się natomiast do przodu, dzięki czemu obiekty znajdujące się blisko stają się lepiej widoczne, bardziej wyraźne. Warto pamiętać, że ryby nie wykształciły gruczołów łzowych i nie mają powiek. Niektóre gatunki mają tzw. przesłonę migawkową. Kulisty kształt soczewki rybiego oka umożliwia skupienie jak największej ilości promieni świetlnych. Ciekawostką jest, iż ryby widzą wokół siebie, kąt widzenia wynosi 300 stopni.
Jak widzi ryba akwariowa?
Jak widzi ryba akwariowa? Wszystko zależy od gatunku ryby oraz warunków, jakie zapewni im hodowca (temperatura, przejrzystość, roślinność itp.). Dobre oświetlenie wpływa pozytywnie na zdolność ryb do rozróżniania natężenia światła, a zatem widzenia kolorów. Pamiętaj, że istotna jest dobra widoczność w wodzie. Według naukowców zdolność widzenia konkretnych barw przez poszczególne gatunki zależy poniekąd od wielkości oka, sposobu wykształcenia innych zmysłów, a także ich potrzeb behawioralnych. Narząd wzrokowy ryb wciąż pozostaje przedmiotem badań i nadal fascynuje biologów.
Aby twoje ryby mogły w pełni wykorzystać możliwości narządu wzroku, musisz zapewnić im jak najlepsze warunki bytowania. Te zaś zależą od gatunku ryby. Chociaż zakres widoczności u rybek jest ograniczony, mają one możliwość dostrzegania wielu różnych barw. Warto zadbać o to, aby akwarium było dopasowane do potrzeb gatunku pod względem wielkości, ozdób i temperatury wody. Przed założeniem akwarium sprawdź, czego potrzebują, jaka powinna być optymalna temperatura, jakie oświetlenie wybrać, które rośliny posadzić. Zadbaj, aby akwarium było dopasowane do wymagań i potrzeb gatunku.
Subskrybuj
