Daniel zwyczajny jest ssakiem jeleniowatym, którego można spotkać w polskich lasach, głównie na zachodzie kraju. To gatunek pożądany jako potencjalne uzupełnienie siedlisk, których nie zajmują jelenie. Może jednak zagrażać rodzimej sarnie. Co jeszcze warto o nim wiedzieć? Sprawdź!
Podstawowe informacje
? Masa ciała | samice od 30 do 90 kg, samce od 65 do 120 kg |
? Długość z ogonem | od 130 do 150 cm |
? Wysokość w kłębie | ok. 105 cm |
❤️ Długość życia | do 25 lat |
⭐️ Tryb życia | stadny; starsze samce łączą się w małe grupy lub prowadzą samotniczy tryb życia |
? Pożywienie | głównie trawy; prócz tego liście jeżyny, pędy drzew i krzewów, również iglastych, kora drzew |
? Szybkość | do 48 km/h |
Systematyka gatunku
Daniel (Dama) to rodzaj ssaka zaliczanego do podrodziny jeleni, rodziny jeleniowatych. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem, zwyczajowo również nazywanym po prostu danielem, jest daniel Dama dama, czyli zwyczajny. Drugim żyjącym gatunkiem jest daniel mezopotamski. Prócz tego rodzaj ten obejmuje również pięć gatunków wymarłych.
Opis wyglądu daniela zwyczajnego
Daniel zwyczajny jest mniejszy od jelenia szlachetnego. Występuje w kilku wariantach umaszczenia:
- rudobrązowy grzbiet z białymi plamami, gdzie wzdłuż kręgosłupa biegnie ciemna smuga, dolna część ciała jest biała z lustrem, a ogon biały u dołu, a czarny od góry; ta wersja zimą zmienia się na szatę zimową w odcieniu szarym;
- leucystyczne – białe, które nie powinno być mylone z albinizmem;
- melanistyczne – stale ciemnoszare.
Samica, czyli łania, jest nieco mniejsza i nie ma poroża. Samiec, czyli byk, ma łopatowate poroże, większe u młodych osobników, mniejsze u starszych.
Tryb życia i występowanie daniela zwyczajnego
Daniele mają dobry wzrok przede wszystkim w dzień, co wpływa na ich tryb życia. Chmary byków zwykle żyją w obszarach bardziej osłoniętych niż łanie z cielakami. Zazwyczaj obszar populacji obejmuje przede wszystkim lasy o dużym urozmaiceniu flory, z dodatkowymi polanami i łąkami.
Obszar występowania
Daniel zwyczajny występuje w naturze przede wszystkim w obszarze Morza Śródziemnego na wszystkich trzech kontynentach. Następnie został wprowadzony do innych krajów. W Polsce daniel jest obecny w wielu obszarach, w tym:
- na Śląsku;
- na Dolnym Śląsku;
- na Kujawach;
- w zachodniej części Wielkopolski
- w Kotlinie Sandomierskiej.
Wprowadza się go przede wszystkim tam, gdzie nie jest możliwe utrzymanie stad jelenia szlachetnego, np. z powodu zbyt małego terenu. Obecnie introdukowanego daniela spotyka się m.in. w Australii czy Ameryce Północnej. W niewoli żyje przede wszystkim w hodowlach, np. parkach czy ogrodach zoologicznych.
Od Redakcji
Z powodu swojego efektownego umaszczenia daniele są utrzymywane w niewoli nie tylko jako zwierzęta na mięso czy skóry, ale też jako gatunek ozdobny.
Grupa osobnicza i rozmnażanie danieli
Daniel żyje w stadach liczących do 30 osobników, jednak stale zmieniających się pod względem składu. Zwykle są to stada podzielone według płci, a wewnątrz – zgodnie z hierarchią. W okresie bekowiska, czyli godowym, daniel łączy się w mieszane chmary i pozostaje w nim od jesieni aż po wiosnę. Na około dwa miesiące po okresie cielenia w obrębie chmar łani tworzą się rudle młodzieżowe.
Daniel – rozmnażanie
Daniel zwyczajny osiąga dojrzałość płciową w wieku ok. 2 lat. Gody zwane bekowiskiem, ze względu na dźwięk, który wydają z siebie byki, mają miejsce w okresie od października do listopada. Samica cieli się w okolicach czerwca lub lipca po ciąży trwającej ok. 230 dni. W miocie jest zwykle jedno młode, rzadziej zdarza się ich więcej – zwłaszcza w hodowli fermowej. Potomstwo jest karmione początkowo mlekiem matki, aż do momentu, gdy nie nadejdzie czas jej rui. Około dwumiesięczne cielęta zaczynają być bardziej samodzielne i łączą się w niewielkie rudle.
Daniel zwyczajny – pożywienie
Daniel żywi się przede wszystkim rozmaitymi trawami. Dodatkowo może zjadać również inne rośliny zielne, zależnie od pory roku i warunków. W skład jego diety wchodzą:
- kora drzew – głównie zimą;
- liście i pędy drzew i krzewów iglastych oraz liściastych, głównie takich jak jabłoń, buk, kasztanowiec;
- kasztany, jagody, żołędzie, jabłka – głównie jesienią;
- zimozielone bluszcze i jeżyny – zimą.
Z uwagi na zamiłowanie do roślin zielnych może wchodzić w szkodę w przypadku upraw.
Status ochrony daniela
Daniel zwyczajny należy do gatunków najmniejszej troski. Występuje powszechnie. Jego podstawowymi wrogami są człowiek, który urządza na niego polowania, a także duże drapieżniki – w Polsce to wilki czy niedźwiedzie. Z kolei daniel mezopotamski zagrożony jest wyginięciem.
W Polsce daniel zwyczajny jest hodowany zarówno na fermach, jak i w celach rozrywkowych, np. jako ozdoba w parkach. Pozyskuje się z niego m.in. mięso i skóry.
Daniel zwyczajny – ciekawostki
- Daniele mają bardzo dobry słuch i węch, a także wzrok. Ten ostatni najlepiej funkcjonuje jednak za dnia.
- Okres ochronny w Polsce w przypadku daniela zwyczajnego trwa od 1 września do ostatniego dnia lutego, a w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – do 31 marca.
Daniel to zwierzę często mylone z jeleniem, zwłaszcza przez amatorów. Jest od niego mniejszy, choć też mniej wymagający w środowisku naturalnym. W Polsce jego populacja gwałtownie rośnie.