Toksokaroza to choroba pasożytnicza wywołaną przez glistę psią lub kocią. Nazywa się ją również chorobą brudnych rąk, ponieważ do zainfekowania glistą dochodzi często podczas dziecięcych zabaw w piasku zanieczyszczonym odchodami zwierząt. Jednak infekcja jest możliwa także w innych okolicznościach i powinno się zapobiegać rozprzestrzenianiu pasożytów na wszelkie możliwe sposoby. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej.
Glista psia – cykl rozwojowy
Glisty do przeprowadzenia całego cyklu rozwojowego potrzebują żywiciela ostatecznego, którym mogą być: wilki, listy, psy i koty. Ludzie także zarażają się glistą, jednak pełnią jedynie funkcję żywiciela pośredniego, co oznacza, że w ich ciele nie dojdzie do rozmnożenia się nicienia. Po przedostaniu się do organizmu zwierzęcia jaja i larwy glisty migrują wraz z krwią po całym jego ciele. Ich żywot będzie przebiegać w różnych sposób zależnie od finalnego miejsca, w którym wylądują.
Forma utajona glisty
W przypadku, gdy trafią do pnia mózgu, rdzenia kręgowego, wątroby czy gałek ocznych przechodzą w formę utajoną. Pasożyt w tym stadium jest niezwykle odporny na wszelkiego rodzaju środki przeciwpasożytnicze. Przez następnych kilka lat stanowi potencjalne źródło zakażenia i czeka, aż zainfekowany osobnik zostanie zjedzony przez większego drapieżnika. Gdy trafia do jego organizmu, cykl zaczyna się od nowa. Podobnie w przypadku, gdy suka psa przed kryciem była zainfekowana bezobjawową formą nicienia, może przekazać go na swoje potomstwo jeszcze przed porodem. Larwa glisty może przenieść się również do płuc, przez co wywoła u zwierzęcia odruch kaszlu. Gdy czworonóg wydali ją z dróg oddechowych i połknie, pasożyt trafi do jelit, gdzie może kopulować oraz produkować jaja, które następnie zostaną wydalone wraz z kałem. Tam czekają na następnych żywicieli.
Jak dochodzi do transmisji glisty psiej do organizmu psa?
W przypadku szczeniąt infekcja larwą glisty psiej najczęściej następuje jeszcze w życiu płodowym. Co ciekawe koty nie zakażają się w ten sposób glistą kocią. Zwykle do zarażenia dochodzi w poniższych sytuacjach:
- jedzenie z zanieczyszczonej gleby;
- picie wody ze zbiornika, z którego pił chory osobnik;
- spożycie warzyw lub owoców zanieczyszczonych inwazyjnymi jajami pasożytów;
- zjedzenie surowego/niedogotowanego mięsa;
- picie mleka matki zakażonej nicieniem.
Zakażenie glistą psią – objawy
Przede wszystkim organizm psa będzie próbował pozbyć się pasożytów. Pojawi się świąd wokół odbytu, który będzie skutkował saneczkowaniem, czyli tarciem zadem po powierzchni. Zwierzę może zacząć wylizywać te okolice, a na sierści możliwe będzie zauważenie pojedynczych jaj. Częstymi objawami glistnicy są również biegunki lub zaparcia. Jeśli nicienie dostaną się do układu oddechowego, mogą wywołać kaszel, wymioty czy odkasływanie. Obserwuje się też pogorszenie jakości sierści i zmianę zachowania psa, który nagle staje się rozdrażniony lub apatyczny.
Czy toksokaroza jest niebezpieczna dla psa?
Glistnica to choroba, którą zdrowy czworonóg w sile wieku zwykle przejdzie bezobjawowo. Gorzej sprawa wygląda w przypadku młodych psów lub tych w podeszłym wieku. Istnieje duże ryzyko, że nie do końca rozwinięty lub osłabiony układ odpornościowy nie poradzi sobie z inwazją pasożytów, w efekcie czego może dojść do wyniszczenia narządów wewnętrznych, a ostatecznie zgonu zwierzęcia. Dlatego nigdy nie zaniedbuj kontrolnych wizyt u lekarza weterynarii i stosuj kuracje przeciw pasożytom jelitowym.
Jak dochodzi do zarażenia glistą psią u człowieka?
Najczęściej do zakażenia u człowieka dochodzi poprzez przypadkowe spożycie inwazyjnych jaj glisty znajdujących się w glebie. Wystarczą jej minimalne ilości – przeważnie przyczyną jest nieumycie rąk przed posiłkiem lub zjedzenie brudnych warzyw czy owoców. Teoretycznie można się też zainfekować poprzez bezpośredni kontakt z zainfekowanym zwierzęciem. Natomiast biorąc pod uwagę, że jaja stają się inwazyjne dopiero po trzech tygodniach, jest to mało prawdopodobne.
Objawy toksokarozy u ludzi
Podobnie jak u dorosłych psów, u ludzi infekcja może przebiegać całkowicie bezobjawowo. Jednak zdarzają się cięższe postacie choroby, szczególnie u dzieci. Mowa wtedy o zespole larwy trzewnej wędrującej, którego inną nazwą jest toksokaroza trzewna. Jej objawami są: gorączka, kaszel, bóle brzucha, głowy, mięśni i stawowe. W badaniach stwierdza się zmiany skórne i osłuchowe nad płucami oraz powiększenie wątroby i śledziony. Istnieje też toksokaroza oczna oraz toksokaroza mózgowa, jednak są one niezwykle rzadko diagnozowane.
Glista psia u dziecka – diagnostyka
Ofiarami toksokarozy są głównie dzieci. Podczas zabawy w piaskownicy łatwo o przypadkowe spożycie jaj glisty psiej i jej przedostanie się do przewodu pokarmowego. Toksokaroza jest chorobą, której diagnostykę zaczyna się od wykonania morfologii krwi. U chorego stwierdza się zwiększoną liczbę białych krwinek oraz eozynofilię. Pomocne jest również wykonanie USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej oraz EEG i MRI, jeśli podejrzewa się, że doszło do zajęcia mózgu. Jednak ostatecznym potwierdzeniem infekcji jest wykrycie obecności swoistych przeciwciał przeciw psiej gliście.
Leczenie toksokarozy
Jeśli cierpisz na postać bezobjawową, nie musisz podejmować żadnego leczenia. U pacjentów, którzy wykazują objawy, stosuje się leki przeciwpasożytnicze oraz sterydy, których zadaniem jest zmniejszenie stanu zapalnego zainfekowanych narządów. W przypadku toksokarozy ocznej dodatkowo wykorzystuje się leczenie zabiegowe. Niestety nie ma żadnej możliwości sprawdzenia, czy wszystkie jaja z larwami zostały wydalone z organizmu. Dlatego po leczeniu powodującym ustąpienie objawów, kuracje uznaje się za zakończoną.
Zastosuj profilaktykę i nie zarażaj pasożytami Toxocara canis
Jako opiekun psa jesteś w pełni odpowiedzialny za wszystko, co twój pupil zostawia na zewnątrz. Mowa tu nie tylko o tym, co widoczne gołym okiem, ale i mikroskopijnych jajach wydalanych wraz z odchodami. Twoim obowiązkiem jest odrobaczanie psa, które pozwala pozbyć się robaków z organizmu zwierzęcia. Nie zapominaj też o tym, żeby sprzątać po swoim podopiecznym i wyrzucać jego odchody do specjalnie oznaczonych pojemników. Konieczna jest ochrona miejsc zabaw dzieci. Nawet jeśli twoja pociecha może bawić się na własnym placu zabaw, powinieneś zawsze zabezpieczać piaskownicę przed odwiedzaniem jej przez okoliczne koty. Pamiętaj też o regularnej wymianie piasku.
Glista psia jest niebezpieczna zarówno dla psów, jak i dla ludzi. Aby uniknąć zarażenia, należy przestrzegać podstawowych zasad higieny. Zawsze po powrocie do domu oraz przed jedzeniem dokładnie myj ręce i tego samego ucz swoje dzieci. Dla zachowania wyższego poziomu higieny najlepiej często obcinać paznokcie.