Chociaż nazwa mogłaby wskazywać, że organem dotkniętym zakażeniem jest wątroba, w rzeczywistości zakaźne zapalenie wątroby jest chorobą wielonarządową. Na jej przebieg wpływa wiele różnych czynników. Niekiedy objawy są tak słabe, że nie jesteśmy w stanie ich dostrzec, podczas gdy w innym przypadku mogą rozwinąć się na tyle szybko, by pozbawić zwierzę życia w ciągu kilku godzin. Choroba Rubartha często zabija nagle i nieprzewidzianie. Dowiedz się o niej więcej, by lepiej chronić swojego pupila.
CAV-1 – patogen wywołujący zakaźne zapalenie wątroby u psa
Zakaźne zapalenie wątroby psów wywołane jest przez wirusy należące do rodziny Adenoviridae. Natomiast bezpośrednim czynnikiem etiologicznym choroby jest adenowirus psów typu 1 (w skrócie CAV-1 od Canine adenovirus 1). Charakteryzuje się jednorodnością antygenową i jest spokrewniony z adenowirusem typu 2, czyli CAV-2, który odpowiada za wywoływanie zakaźnego zapalenia tchawicy i oskrzeli.
CAV-1 jest oporny na działanie czynników fizycznych i chemicznych. Przy pokojowej temperaturze powietrza może przeżyć kilka dni, a gdy spadnie ona poniżej 4°C, okres ten wydłuża się do kilku miesięcy. Co więcej, drobnoustrój ten może przetrwać dezynfekcję formaliną, kwasami, estrami, chloroformem oraz światłem UV.
Na szczęście istnieją sposoby na jego unieszkodliwienie. Doskonale sprawdzi się dezynfekcja przy użyciu pary wodnej, ponieważ w temperaturze powyżej 50°C patogen ulega inaktywacji w ciągu 3–5 minut. W dodatku skutecznie inaktywują go takie substancje jak podchloryn sodu, wodorotlenek sodu, fenol oraz jodyna.
Które zwierzęta są narażone na zakażenie adenowirusem?
Adenowirus typu 1 wykazuje chorobotwórczość dla psów, lisów, wilków, kojotów oraz innych psowatych, a także niedźwiedziowatych. Do infekcji CAV-1 zwykle dochodzi drogą kropelkową lub pokarmową, a zakażenia nim stosunkowo często towarzyszą innym chorobom zakaźnym, między innymi parwowirozie i nosówce.
Wirus po dostaniu się do organizmu zwierzęcia zaczyna namnażać się w węzłach chłonnych i migdałkach, po czym z krwią wędruje do komórek wątroby i śródbłonka naczyń krwionośnych. Zainfekowane zwierzę może roznosić drobnoustroje chorobotwórcze nawet przez 6 miesięcy po pomyślnym zakończeniu leczenia. Znajdują się one przede wszystkim w moczu, kale, ślinie i wymiocinach. Patogen rozprzestrzenia się przez kontakt bezpośredni z zanieczyszczonymi przedmiotami lub na rękach. Zdarza się także, że jest przenoszony przez pasożyty zewnętrzne, takie jak pchły czy kleszcze.
Choroba Rubartha występuje na wszystkich szerokościach geograficznych, ale najczęściej do jej ofiar należą młode czworonogi. Niemniej jednak nieszczepione psy są wysoce narażone na zarażenie niezależnie od wieku. Podatne mogą być również osobniki starsze lub osłabione przez poważne schorzenia drobnoustrojowe.
Choroba Rubartha – objawy kliniczne
Wyróżniamy kilka postaci choroby Rubartha. Najgroźniejszą z nich jest postać nadostra, która zabija psa tak szybko, że przeważnie nawet nie dochodzi do jej rozpoznania. Opiekun podejrzewa śmierć w wyniku zatrucia i nie zgłasza się do weterynarza. Do objawów chorobowych postaci ostrej zaliczają się przede wszystkim:
- wybroczyny;
- kaszel;
- powiększone węzły chłonne;
- zapalenie migdałków i gardła;
- wymioty;
- bóle brzucha;
- biegunkę;
- wysoką gorączkę.
Zwykle objawy trwają 5–7 dni.
Postać przewlekła rozwija się, kiedy zwierzę osiągnęło jedynie częściową odporność. W większości przypadków prowadzi do rozwinięcia się przewlekłego zapalenia wątroby u psa oraz zwłóknienia wątroby. Postać oczna daje charakterystyczny objaw dla choroby Rubartha – niebieskie oko. Pojawia się obrzęk rogówki, która staje się błękitna. Może również dojść również do zapalenia błony naczyniowej oka. Bardzo rzadko mogą pojawić się objawy ze strony układu nerwowego, takie jak:
- depresja;
- dezorientacja;
- napady padaczki;
- skurcze toniczno-kloniczne;
- śpiączka.
Diagnostyka – najczęściej wykonywane badania
Chorobę Rubartha należy podejrzewać u psów niezaszczepionych, z gorączką. Postawienie odpowiedniego rozpoznania na początku infekcji nie należy do łatwych zadań, ponieważ jej przebieg zwykle jest wtedy łagodny. Często prawidłowa diagnoza jest stawiana, dopiero kiedy pojawią się charakterystycznej dla tej choroby u psów objawy. Istnieją jednak badania, które lekarz weterynarii powinien wykonać, chcąc potwierdzić infekcję.
Badanie biochemiczne, hematologiczne i molekularne krwi pozwala wykluczyć inne infekcje, które występują szczególnie u osobników pozbawionych dostępu do opieki weterynaryjnej. Są to przede wszystkim:
- anaplazmoza;
- babeszjoza;
- erlichioza.
Oczywiście przy okazji pobrania krwi zawsze wykonywana jest morfologia, która pozwoli ocenić ogólny stan pacjenta.
Badanie molekularne moczu jest zwykle „kropką nad i” w procesie diagnozowania zwierząt cierpiących na chorobę Rubartha. Dzięki wykorzystaniu techniki PCR, można jednoznacznie stwierdzić lub wykluczyć obecność materiału genetycznego adenowirusa CAV-1 w moczu chorego. Badanie USG jamy brzusznej powinno być wykonane zawsze w przypadku objawów ze strony układu pokarmowego. U osobników zainfekowanych widoczne będą zmiany struktury wątroby.
Leczenie choroby Rubartha u psa
W przypadku choroby Rubartha leczenie polega na łagodzeniu objawów, zapobieganiu wtórnym zakażeniom, a także ułatwianiu regeneracji uszkodzonych przez patogeny narządów. Duża odpowiedzialność spoczywa również na opiekunie zwierzaka, który musi zadbać o to, by pupil się nie przemęczał i nie miał kontaktu z innymi zwierzętami. Niezbędna jest również dietoterapia opierająca się na żywieniu pacjenta karmą typu hepatic, czyli przeznaczoną dla psów z osłabioną wątrobą.
Niestety wielu zakażonych psów nie udaje się uratować, szczególnie szczeniąt do 2. tygodnia życia, dla których infekcja zwykle kończy się śmiercią. Dlatego, zamiast leczyć, najlepiej jest ochronić psa przed chorobą Rubartha.
Zapobieganie chorobie Rubartha
Najskuteczniejszą formą przeciwdziałania temu schorzeniu jest zaszczepienie psów przeciwko chorobie Rubartha. Szczepionkę podaje się szczeniętom po raz pierwszy ok. 8–10 tygodnia życia oraz po raz drugi 3–4 tygodnie później. Następne wakcynacje wykonuje się co roku lub zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii.
Obecnie produkowane szczepionki kojarzone chronią młodego psa nie tylko przed zarażeniem się chorobą Rubartha, ale również kaszlem kennelowym, leptospirozą, nosówką, parwowirozą oraz koronawirozą. Wystarczą dwa zastrzyki za kilkadziesiąt złotych, by znacznie zwiększyć szanse swojego pupila na dożycie późnej starości. To jedna z najbardziej opłacalnych inwestycji, jakich możesz dokonać.
Subskrybuj
