Wikunia andyjska (Vicugna vicugna) – najmniejszy z wielbłądowatych

Wskutek działalności człowieka wiele gatunków zwierząt możemy dziś oglądać jedynie na starych fotografiach lub rycinach. Wysiłek podjęty przez kraje Ameryki Południowej opłacił się i wikunia andyjska wciąż jest elementem tamtejszej wysokogórskiej fauny. Gdzie występuje i jak wygląda wikunia? Sprawdź!

Wikunia – podstawowe informacje

Wikunia – systematyka

W zoologii gatunek ten nosi nazwę wikunia andyjska. Badacze umieścili ją w rodzinie wielbłądowatych. W XVIII wieku nadano jej pierwszą nazwę naukową – Camelus vicugna. Camelus oznacza po łacinie wielbłąda. Nazwę zmieniono dopiero później na Vicugna vicugna. Popularna nazwa jest krótka – wikunia. Zwierzę to nazywa się także czasem wigoniem.

Wygląd – wikunia andyjska

Zwierzęta te wysokością w kłębie przypominają bardzo dużego psa. Osiągają około 75–90 centymetrów. Są więc znacznie mniejsze niż pozostali przedstawiciele tej rodziny zwierząt jak lama czy alpaka. O wielbłądach nie wspominając… Mała wikunia waży 35–45 kilogramów. Ma subtelną, smukłą budowę. Głową przypomina inny gatunek – gwanako. Ma jednak od niego krótszy pysk i dłuższe uszy. Wikunia ma dwuwarstwową, gęstą, miękką i miłą w dotyku sierść. Chroni ją ona w trudnych warunkach atmosferycznych. Kolor od żółtego do ciemnobrązowego, zawsze z jasnym spodem ciała.

Wikunia – tryb życia

Jak większość zwierząt roślinożernych, wikunie aktywne są za dnia. Zajmują określone terytorium, w pobliżu wody. Gdy tylko usłyszą niepokojący je dźwięk, umykają przed potencjalnym zagrożeniem. Mają bardzo dobry słuch, do tego te dzikie zwierzęta są nieufne i płochliwe. Nic dziwnego, w Andach nie brakuje drapieżników skorych do polowań na te stosunkowo nieduże ssaki. Wikunie często padają ofiarami pumy i nibylisa andyjskiego – kolpeo. Są bardzo czyste. Zwykle wypróżniają się w jednym miejscu.

Występowanie wikunii

Gatunek ten występuje w Ameryce Południowej w Andach. Spotkać go można w Peru, Boliwii, Chile i północno-zachodniej Argentynie. Grupa wikunii zamieszkuje także Ekwador, została ona tam jednak introdukowana. Zamieszkuje dosyć wysokie partie gór. Spotykany jest na wysokości 3200–4800 m n.p.m. Są to miejsca, gdzie nie ma już lasów, ale poniżej strefy śniegu. Wikunia nie oddala się znacznie od miejsc wodopoju. Na zboczach najczęściej spędza noce. Za dnia stado schodzi na równiny płaskowyżu. Wikunia andyjska to dzikie zwierzę, nie jest trzymana w domowej hodowli.

Grupa osobnicza i rozmnażanie wikunii

Wikunie żyją w niedużych stadach. Mają one charakter poligamiczny – na ich czele zawsze stoi dominujący samiec. Grupa liczy od kilku do kilkunastu samic oraz ich młodych. Jej liczebność często zależy od warunków życia. Samce często toczą walki o terytorium. Obserwowane były także grupy składające się wyłącznie z młodych samców, zwykle rocznych. Okres godowy wikunii ma miejsce wiosną, w marcu i kwietniu. Ciąża trwa około 350 dni i kończy się narodzinami jednego młodego. Data porodu przypada zwykle na luty bądź marzec. Nowo narodzony osobnik już po kilkunastu minutach podąża za matką.

Wikunia – pożywienie

Wysoko w górach roślinność nie jest zbyt obfita. Królują tam kostrzewa i twarde trawy, niezbyt bogate w składniki odżywcze. Można więc powiedzieć, że wikunia odżywia się skromnie. Jej pożywienie stanowi właśnie wysokogórska, niska roślinność i kępki trawy.

Status ochrony gatunku

Mimo że wikunia andyjska ma naturalnych wrogów, największe zagrożenie stanowi dla niej człowiek. Zwierzęta często padały ofiarami polowań, również o charakterze masowym. Skutek był taki, że wikunia zniknęła z wielu terenów Ameryki Południowej. Dopiero w XX wieku podjęto działania mające na celu ochronę gatunku. Pomogło w tym utworzenie parków narodowych. Szczęśliwie, IUCN w swej Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych nadała jej status LC, czyli least concern – najmniejszej troski.

Ciekawostki o wikunii andyjskiej

• Wizerunek wikunii znajduje się w herbie Peru.
• W porównaniu do innych gatunków tej wielkości, wikunia ma dosyć duże serce. Jest to element przystosowania do życia w wysokich partiach Andów.
• Mieszkańcy Andów wykorzystują wysuszone odchody wikunii jako opał.
• Pozyskiwana z wikunii wełna należy do wyjątkowo delikatnych i cennych – jest jedną z najdroższych legalnych na świecie. Może osiągnąć zawrotną cenę nawet 3 tys. dolarów za kilogram.

Wskutek polowań wikunie niemal wyginęły. Podjęto jednak starania w celu ich ochrony. Można je zatem nadal spotkać w naturze. Możesz je też zobaczyć np. w warszawskim zoo, gdzie pod czujnym okiem opiekunów udało się nawet rozmnożyć wikunie. Maluszek urodził się tam na oczach zwiedzających i szybko stanął na nogi.