Jeżozwierza spotkać można na obszarze od południowej Europy (Włochy), przez Afrykę, po wschodnią Azję. Może ważyć nawet 27 kilogramów. Urson zamieszkuje zdecydowanie chłodniejsze regiony zupełnie innej części świata niż jeżozwierz. Co to za wyjątkowy gryzoń?
Urson – podstawowe informacje
| ? Masa ciała | od 3 do 14 kg, zwykle ok. 7 kg |
| ? Rozmiary | długość ciała od 80 do 133 cm |
| ❤️ Długość życia | ok. 10 lat |
| ⭐️ Tryb życia | nocny, głównie samotniczy |
| ? Pożywienie | gałązki, liście, jagody, kora, igły drzew iglastych |
| ? Szybkość | do 3 km/h |
Systematyka ursona
Zwierzę to należy do rodziny ursonowatych (Erethizontidae). Podrodzinę ursonów (Erethizontinae) dzieli m.in. z brazylijskim koendu. Jego łacińska nazwa – Erethizon dorsatum – w niezobowiązującym tłumaczeniu oznacza „zwierzę z irytującym grzbietem”. Urson z pewnością denerwuje swoimi kolcami chcące upolować go drapieżniki. Nazwa jest więc trafna!
Urson – wygląd
To dosyć duże ssaki. Ursony mogą osiągnąć nawet 100 cm długości ciała, do tego ogon mierzy do 30 cm! Waga wynosi od 3 do nawet 14 kg, zwykle jednak ważą między 5 a 7 kilo. Większym gryzoniem na kontynencie amerykańskim jest tylko bóbr. Budowa jest zwarta, krępa, a łapki krótkie. Całe ciało od strony grzbietu pokrywa futro z ogromną liczbą kolców. Ubarwienie jest ciemnobrązowe lub czarne, z białymi refleksami. Kontrastujące futerko ursona informuje inne zwierzęta nocą, gdzie się on znajduje i z czym mają do czynienia. W końcu kto chce się nadziać na 30 tysięcy kolców?
Tryb życia ursona
Urson prowadzi nocny tryb życia. Porusza się wolno, ale świetnie się wspina. Większość dnia spędza na drzewie między gałęziami. Nie ma zbyt dobrego wzroku. Urson nie zapada w sen zimowy. Gdy nadchodzi zima, miejscem schronienia staje się nora. Choć urson jest samotnikiem, zdarza się, że w jednej norze znajduje się więcej osobników.
Dzięki kolcom stanowiącym doskonałą ochronę urson żyje dłużej niż większość gryzoni. Niektóre osobniki dożywają nawet 30 lat. Zaatakowany odwraca się tyłem do napastnika i stroszy kolce. Urson pada ofiarą wilków, pum, kojotów, niedźwiedzi i kun, gdy zaatakują go w pozbawiony kolców brzuch. To jego wrażliwe miejsce.
Występowanie ursona
Występuje w Ameryce Północnej. Spotkać go można na obszarze od Alaski i Kanady po północ Meksyku. Najczęściej w Kanadzie, na Alasce i w zachodniej oraz północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Nie zamieszkuje tej samej strefy klimatycznej. Urson potrafi dostosować się do różnych środowisk. Jego habitat to nie tylko gęste lasy i tundra, ale także pustynie oraz busz.
Grupa osobnicza i rozmnażanie ursona
W odróżnieniu od większości gryzoni, urson może pozwolić sobie na prowadzenie trybu życia samotnika. Kolce chronią go wystarczająco dobrze, by szybko nie stał się łatwym obiadem. Pary łączą się wyłącznie na jesieni podczas godów. Pierwszy urson, który zajmie miejsce na drzewie w pobliżu samicy, walczy o nią z pozostałymi, by ją pokryć. Podczas kopulacji ursony układają płasko kolce, by nie zrobić sobie krzywdy. Ciąża trwa od 202 do 210 dni. Samica zwykle rodzi jedno młode. Jego kolce twardnieją wkrótce po urodzeniu.
Urson – pożywienie
Jest zwierzęciem roślinożernym. Urson chętnie zjada różne części roślin. Są to łodygi, łyko, liście, gałązki, jagody, korzenie itp. Zimą dostęp do pokarmu roślinnego staje się mocno ograniczony. Dzieje się tak szczególnie na północy kontynentu. Urson żywi się zimą korą i igłami drzew szpilkowych (iglastych). Nie każde drzewo mu smakuje! W ogrodach zoologicznych chętnie zjada m.in. kukurydzę i niektóre warzywa.
Status ochrony
W czerwonej księdze IUNC urson amerykański ma status LC, czyli gatunek najmniejszej troski. Nie jest więc gatunkiem zagrożonym wyginięciem. W obu krajach występowania jest stosunkowo liczny. Szczególnej troski wymaga jedynie na niektórych obszarach, np. w Meksyku i amerykańskim stanie Maryland.
Ciekawostki
- Wbrew obiegowej opinii, urson nie potrafi strzelać kolcami. Każdy kolec łatwo pęka i posiada maleńkie zadziory. Po przebiciu skóry napastnika po prostu w niej zostaje. Ofiarą kolców ursona często są domowe psy.
- Urson ma do obrony również gruczoły zapachowe, tak jak skunks.
- Matki nie chronią swoich usamodzielniających się ursoniątek, ale nieraz pozostają przy nich jakiś czas po ich śmierci, np. gdy młode spadną z drzewa.
Urson amerykański jest niezwykłym zwierzęciem pod wieloma względami. Zdecydowanie ubarwia on północnoamerykańską faunę. Ze względu na podobny klimat w Polsce ursony dają sobie nieźle radę, choć nie występują tu w stanie dzikim. Można podziwiać je w ogrodach zoologicznych w Poznaniu, Płocku i Gdańsku.
Subskrybuj
