Tygrys syberyjski – zjawiskowo piękny kot w poważnych tarapatach

Tygrys syberyjski to potężny, zwinny ssak, z którym lepiej nie spotykać się oko w oko. Nie bez powodu jest na szczycie łańcucha pokarmowego. Nie ma naturalnych wrogów. Niestety wielkość i siła nie uchroniły największego dzikiego kota przed zgubnym wpływem człowieka. Działalność ludzka doprowadziła niejeden gatunek na skraj wymarcia. Nie inaczej było z tym pięknym zwierzęciem.

Podstawowe informacje

Systematyka gatunku

Tygrys syberyjski, czyli Panthera tigris altaica, nazywany jest również tygrysem amurskim. Jest największym kotem wśród podgatunków tygrysa azjatyckiego. Tak jak wszystkie wielkie kotowate, należy do rodzaju Panthera. Zwierzaki z tego rodzaju nie mruczą, ale za to potrafią ryczeć. Tygrysa syberyjskiego cechuje niska zmienność genetyczna.

Opis wyglądu tygrysa syberyjskiego

Silne masywne ciało tego kota pokrywa gęsta sierść. Tygrys syberyjski, w odróżnieniu od innych, pręgi ma zawsze ciemnobrązowe, a nie czarne. Kolor umaszczenia różni się nieco w zależności od pory roku. Latem tło pod paskami jest rudopomarańczowe. Zimą kot robi się bardziej żółtawy. Od spodu ciało jest białe. Dużo bieli jest też wokół oczu i na policzkach.

Przystosowanie do ekstremalnych warunków

Tygrys syberyjski jest świetnie przystosowany do życia w trudnych warunkach. Na terenach, na których mieszka temperatura potrafi spaść do -40 stopni Celsjusza! Ten drapieżnik ma bardzo grubą skórę. Małe uszy zasłonięte są włosami. Jako jedyny tygrys ma w pachwinach i na brzuchu pięciocentymetrową warstwę tłuszczu.

Krótkie i szerokie łapy z ostrymi pazurami pomagają tygrysowi utrzymać się nawet na lodzie. Potężne zęby, w tym 9-centymetrowe kły, sprawiają, że może zaatakować praktycznie każdą zwierzynę.

Różnica między płciami

Tygrys syberyjski jest olbrzymem wśród dzikich kotów. Samiec ma nawet 3 metry długości z ogonem. Może ważyć aż 300 kg. 

Samice są mniejsze. Mają smuklejsze ciało i są dużo lżejsze. Najwyraźniejszą różnicą jest jednak brak kryzy u tygrysicy. Dłuższe włosy dookoła szyi samca tygrysa nadają mu charakterystycznego wyglądu, choć nie są one tak efektowne jak u lwów.

Tryb życia i występowanie tygrysa

Tygrysy syberyjskie zamieszkują górskie gęste lasy iglaste i mieszane. Trzymają się blisko rzek. Prowadzą samotniczy tryb życia. Terytorium jednego tygrysa to bardzo rozległe tereny.

Drapieżniki polują głównie nocą. Atakują z zaskoczenia. Są przy tym wyjątkowo cierpliwe, czujne i ciche. Świetnie skaczą, pływają i wspinają się po drzewach. To doskonali myśliwi!

Obszar występowania

Kiedyś tereny występowania tygrysów amurskich obejmowały znaczną część Azji. Obecnie populacja tygrysów w naturze jest niewielka. Za ostatnie regiony występowania uznaje się między innymi Kraj Nadmorski i Kraj Chaborowski na wschodnich krańcach Rosji.

Niewielka część z dziko żyjących tygrysów zamieszkuje okolice dolnego biegu rzeki Amur. Spotykane są więc w północnych Chinach i w Korei Północnej.

Grupa osobnicza i rozmnażanie tygrysa

Tygrysy amurskie rozmnażają się raz w roku. Gody odbywają się o różnych porach roku. To jedyny czas, kiedy tygrysy szukają towarzystwa. Samce podążają za samicami, posługując się węchem. Ciąża trwa około 3 i pół miesiąca. Tygrysica rodzi zazwyczaj 2–3 młode. Maluchy rodzą się ślepe. Zaczynają widzieć po 2 tygodniach.

Tygrysiątka zostają pod opieką swojej matki do ukończenia dwóch lat. Potem odchodzą, by rozpocząć samotne życie. Niestety statystycznie połowa z nich nie dożyje 3 roku życia.

Tygrys syberyjski – pożywienie

Tygrysy polują często i są w tym bardzo skuteczne. Przy swoim rozmiarze, sile i umiejętnościach łowieckich te wielkie koty mogą upolować i zjeść niemal wszystkie inne zwierzęta. Zdarza się, że ich ofiarami padają nawet lamparty i niedźwiedzie! 

W menu tygrysów znajdują się jednak głównie duże ssaki, takie jak jelenie, sarny, piżmowce czy dziki. Nie gardzą również ptakami. Za jednym razem potrafią zjeść 35 kg mięsa!

Status ochrony tygrysa syberyjskiego

Tygrys syberyjski to zwierzę znajdujące się na skraju zagłady. Szacowano, że w naturze żyło jedynie 20–30 osobników w latach 40 XX wieku. Tak dramatyczną sytuację spowodowało przede wszystkim olbrzymie kłusownictwo. Wierzono, że części ciała tygrysów mają właściwości lecznicze. Sprzedawano nie tylko futro, ale też kości oraz części ciała i narządy. 

Fatalną sytuację tygrysów poprawił nieco wydany w 1947 roku w ZSRR zakaz polowania na tygrysy syberyjskie. Populacja szybko wzrosła do 250 osobników. Nie jest to jednak wystarczająca liczba, by uznać gatunek za niezagrożony wyginięciem.

Projekt ochrony tygrysa 

W 1992 roku powstał projekt ochronny Siberian Tiger Project. Działa on do dziś. Projekt obejmuje wszystkie czynniki, które doprowadziły do zagrożenia przetrwania pasiastego drapieżnika.

Mieszkańcy edukowani są z zakresu bezpiecznego życia obok tygrysów. Członkowie projektu walczą również z nielegalną wycinką lasów i niszczeniem siedlisk tygrysów.W rejonach występowania tygrysów powstają specjalne patrole antykłusownicze. Wszystkie te działania zaczynają przynosić efekty. Obecnie tygrysów syberyjskich w ich naturalnym środowisku żyje około 500. Drugie tyle mieszka w zoo.

Tygrys syberyjski – ciekawostki

• Tygrysy syberyjskie są kotowatymi, które mogą osiągnąć niesamowite rozmiary. Jednocześnie potrafią one bez większego trudu przenieść bardzo ciężką zdobycz.
• Wzór pasków na ciele tygrysa jest unikatowy dla każdego zwierzaka.
• Według wierzeń ludowych tygrys nie był konkurencją, ani wrogiem. Był władcą lasów, któremu należał się szacunek, a on go wtedy odwzajemniał.
• Znane są przypadki ataków tygrysa syberyjskiego na bydło domowe oraz na ludzi. Są to jednak sytuacje bardzo rzadkie. W przeciwieństwie do tygrysa bengalskiego, amurskie stronią od ludzi i są płochliwe.
• Według wierzeń Udehejczyków istnieje tajemnicza święta góra, na którą udają się wszystkie tygrysy syberyjskie na ostatni spoczynek.