Lew afrykański – co warto wiedzieć o królu zwierząt?

Lew to symbol potęgi, rozpoznawany po gęstej grzywie. Bez wątpienia jest jedną z największych atrakcji w ogrodach zoologicznych. Lwy są zwierzętami społecznymi, żyjącymi w stadach liczących do trzydziestu osobników, które mogą składać się z wielu rodzin. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tych zwierzętach!

Lew afrykański – podstawowe informacje

Podgatunki lwa i obszary występowania

Lwy zamieszkują łąki i sawanny na większości obszaru Afryki Subsaharyjskiej. Systematyczne badania tych zwierząt ujawniły wiele na temat ich ewolucji, siedlisk, diety i zachowania.

Lew jest jednym z najbardziej interesujących gatunków na świecie, a jego systematyka jest fascynującym badaniem ewolucji biologicznej.

Podgatunki lwa

Wyróżnia się następujące podgatunki lwa afrykańskiego:

• lew wschodnioafrykański;
• lew południowoafrykański;
• lew angolski;
• lew senegalski;
• lew kameruński;
• lew masajski;
• lew azjatycki;
• lew azandyjski;
• lew kongijski;
• lew ugandyjski;
• lew kalaharyjski.

Ostatnie badania nad różnicami genetycznymi między lwami ujawniły, że lwy afrykańskie mogą być podzielone na dwie odrębne linie ewolucyjne oparte na haplotypach. Haplotyp to pojęcie z dziedziny genetyki oznaczające grupę genów, którą organizm odziedziczył po jednym z rodziców. To odkrycie jeszcze bardziej podkreśla, jak cenne są badania nad systematyką lwów, ponieważ pozwalają nam one lepiej zrozumieć ich ewolucję i ochronę.

Lew – opis wyglądu

Umaszczenie sierści lwów waha się od bladego złota do głębokiego brązu. Kolory te są niezwykle atrakcyjne na tle surowo białych podbrzuszy. Lwy mają małe uszy i silnie umięśnione ciała. Wiele lwów ma nawet kępki czarnych włosów na czubku ogona.

Lew jest drugim co do wielkości spośród żyjących kotów i może ważyć nawet 200 kg. Największy znany samiec ważył aż 375 kg! Samce mają charakterystyczną grzywę, która czyni je łatwo rozpoznawalnymi. Lwy mają również krótsze nogi niż inne duże koty.

Leucyzm u lwów

W wielu rezerwatach przyrody (głównie w RPA) można także spotkać białe lwy. Kolor ich sierści jest spowodowany przez leucyzm, czyli niedobór ciemniejszych pigmentów w sierści i skórze. Takie lwiątka rodzą się całkowicie białe, a z czasem kolor ich sierści wybarwia się do kremowego lub barwy kości słoniowej. Niegdyś takie lwy żyły w naturze, dziś występują głównie wokół Parku Krugera w RPA. To tam odmiana ta była introdukowana. Białe lwy można spotkać również w ZOO na całym świecie.

Tryb życia lwów

Lew zalicza się do wielkiej piątki Afryki, czyli dużych ssaków zamieszkujących ten kontynent i uznawanych za najgroźniejsze (co nie jest prawdą). Pozostałe ssaki to:

• słoń afrykański;
• bawół afrykański;
• nosorożec czarny;
• lampart.

Szacuje się, że liczebność lwów zmniejszyła się o około 42% w ciągu ostatnich dwóch dekad i obecnie gatunek ten żyje tylko w niektórych krajach afrykańskich.

Według badań przez większość doby, nawet do 20 godzin, lwy po prostu śpią lub drzemią.

Grupa osobnicza i role w stadzie

Lew należy do najwcześniej wykształconej gałęzi współczesnych kotowatych. Jest majestatycznym gatunkiem nie tylko ze względu na imponujące rozmiary i siłę, ale także ze względu na strukturę społeczną, w której żyje. Zwierzęta te łączą się w grupy rodzinne, a czasami tworzą społeczności. Mogą one liczyć od 2 do 12 dorosłych osobników i młode. W takiej grupie jest zazwyczaj jeden samiec lub do czterech samców w ramach tak zwanej koalicji.

Incydentalnie zdarza się, że lwice w stadzie nie są ze sobą spokrewnione. Samców natomiast prawie nigdy nie łączy pokrewieństwo ani między sobą, ani z samicami, co pozwala utrzymać dobre cechy potomstwa. Wbrew obiegowej opinii samce nie chronią całego stada przed potencjalnymi zagrożeniami – bronią jedynie własnego potomstwa. Obroną wszystkich młodych zajmują się natomiast samice. Rola samców ogranicza się do zapładniania samic i obrony terytorium. Samice z kolei dodatkowo polują.

Rozmnażanie lwów

Lwica osiąga dojrzałość płciową w wieku 4 lat, a samce w wieku 5 lat. Lwice mogą rodzić dwa mioty rocznie. Samice mają zazwyczaj do czterech młodych po okresie ciąży trwającej około 110 dni. Młode lwy ważą około 2 kg i przez 3–11 dni są ślepe. Lwiątka pozostają z matką do czasu, gdy staną się niezależne w wieku około 2–3 lat. Potem samice pozostają zwykle w stadzie, a samce z niego odchodzą w poszukiwaniu własnego terytorium.

Pożywienie – czym żywią się lwy?

Lwy żywią się głównie zwierzętami takimi jak:

• antylopy, w tym gnu;
• zebry;
• gazele;
• guźce;
• bawoły.

Zdarza się, że polują na młode słoni, żyraf, hipopotamów czy nosorożców. Czasami spożywają również mniejsze kręgowce takie jak gryzonie, gady i ptaki, a także padlinę. W razie dużego, długotrwałego wygłodzenia mogą atakować ludzi i zwierzęta hodowlane, choć zwykle trzymają się od nich z dala.

Samice polują przede wszystkim nocą, zwłaszcza na otwartym terenie. Na obszarach trawiastych i bardziej zarośniętych zdarza się im polować w dzień. Nie jest jednak prawdą, że zawsze polują w stadzie. Dość często pojedyncze lwy obu płci wypuszczają się na polowanie samodzielnie, bo oznacza to większą porcję jedzenia.

Podczas polowania lwy są w stanie rozwinąć prędkość do 60 km/h.

Lew – status ochrony

Lwy od dawna zajmują szczególne miejsce w kulturze afrykańskiej, dlatego nie dziwi fakt, że wielokrotnie podejmowano próby zapewnienia im ochrony. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody określa lwy w Afryce jako narażone na wyginięcie. Rządy i obrońcy przyrody podejmują aktywne działania w postaci zachęcania do tworzenia lwich rezerwatów, zakazu polowań i zniechęcania do nielegalnego handlu dzikimi zwierzętami.

Oprócz tego gatunek jest introdukowany w rezerwatach i ZOO na całym świecie. W tym przypadku ważne jest, by w stadzie hodowlanym zachowana była czystość gatunku. Pozwala to też opiekować się zwierzętami, które nie są w stanie samodzielnie złapać zdobyczy, np. z powodu wychowania w niewoli czy osierocenia.

Ciekawostki o lwach

Lwy mają dobry wzrok i są bardzo głośne – ich ryk można usłyszeć nawet z odległości 8 km. Co ciekawe, ryczący lew nie jest groźny, ponieważ ryczy tylko wtedy, gdy jest zaniepokojony albo najedzony – w takich przypadkach nigdy nie atakuje.

Lwy mają charakterystyczne, bujne grzywy, które zapewniają im ciepło w chłodniejszych porach roku. Warto dodać, że żadne dwa afrykańskie lwy nie wyglądają dokładnie tak samo! Lwy z ciemniejszą grzywą są uważane przez samice za bardziej atrakcyjne. Ze względu na swoją odwagę i siłę to właśnie lew, a nie tygrys stał się narodowym symbolem Indii. Natomiast w chrześcijaństwie jest on symbolem władzy królewskiej i wzniosłości Boga.

Lew od wieków jest uosobieniem potęgi. Jego zasięg występowania wciąż jednak maleje. Zwierzęta te są drapieżnikami i jako jedyne kotowate żyją w grupach rodzinnych z dominującym samcem lwa na czele. Niestety są one narażone na prześladowania ze strony ludzi, dlatego powstaje wiele cennych inicjatyw, które są absolutną koniecznością dla ich przetrwania.