Żona jelenia – tak chyba najłatwiej zapamiętać, kim jest łania. Warto uściślić, że łanią nazywany jest osobnik rodzaju żeńskiego jeleniowatych, do których zalicza się daniele i jelenie. Sprawdź, gdzie mieszka łania, jak wygląda i jakie cechy wyróżniają ją na tle sarny.
Jeleń – opis gatunku
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że również jeleń nie jest jednym gatunkiem, a raczej rodzajem ssaka, należącym do podrodziny jeleni. W tej formie obejmuje swoją obecnością nie tylko Europę łącznie z Polską, ale również Azję, Afrykę i Amerykę, głównie Północną.
Gatunki jelenia
W ramach badań udało się określić systematykę tej rodziny ssaków. Do jeleni w ten sposób zaliczyć można:
- jelenia wschodniego (Cervus nippon) – znanego również pod nazwą sika;
- jelenia szlachetnego (Cervus elaphus);
- jelenia kanadyjskiego (Cervus canadensis) – znanego jako wapiti, który przez długi czas uznawany był za podgatunek jelenia szlachetnego;
- jelenia białowargiego (Cervus albirostris) – zwanego również jeleńcem białowargim;
- jelenia kaszmirskiego (Cervus hanglu) – znanego jako hanguł.
Co ciekawe, w większości jelenie te dzielą się na dodatkowe podgatunki zależnie od tego, w jakim miejscu akurat przebywają.
Jelenie w Polsce
W Polsce obecni są przedstawiciele kilku gatunków jelenia. Przede wszystkim jest to jeleń szlachetny, który dzieli się na następujące podgatunki:
- bieszczadzki – bytuje głównie w Bieszczadach, uznawany jest za największego i zdecydowanie najsilniejszego;
- mazurski – obszarem występowania są Mazury;
- pomorski – występuje przede wszystkim na Pomorzu;
- wielkopolski – przebywa głównie w Wielkopolsce.
Jeleń wschodni w Polsce
W Polsce spotkać można również nielicznych przedstawicieli jelenia wschodniego, zwanego siką. W naturze zwierzęta te występują przede wszystkim na obszarze Syberii i Tajwanu.
Pod koniec XIX wieku gatunek został przewieziony w okolice Elbląga oraz Pszczyny. Obecnie rzadko kiedy można go spotkać w naturze, jest przede wszystkim hodowany na fermach. Pozyskuje się z niego:
- mięso;
- skóry;
- poroże.
Jest też wypuszczany w kontrolowany sposób do środowiska w celu organizacji polowań.
Jeleń – wygląd samca i inne cechy
Jelenie szlachetne mają tak zwany wieniec, który jest rodzajem poroża z okrągłą tyką i zróżnicowaną liczbą odnóg, zależną od wieku samca. Największe z zasady jest poroże samca w wieku od 11 do 14 lat, wyhodowane w okolicach lata.
Byki bytujące przede wszystkim w okolicach górskich, czyli Bieszczadach, mają poroże cięższe od innych podgatunków obecnych w Polsce. Z kolei łania nie ma poroża wcale.
Rozmnażanie jeleni
Łania już po drugim roku życia jest w stanie się rozmnażać. Zaloty odbywają się w trakcie rykowiska, które zwykle przypada na późne lato i wczesną jesień. Po ok. 7–8 miesiącach ciąży łania rodzi zwykle jedno do dwóch cieląt. Wycielenia przypadają zwykle na okolice maja.
Młode po kilku dniach wędrują razem ze stadem, początkowo karmione mlekiem matki, z którego rezygnują mniej więcej w okolicach 10. miesiąca życia. Pomimo tego młode osobniki pozostają przy matkach nawet do trzeciego roku życia. Podczas pierwszej jesieni ich życia z futra znikają im charakterystyczne, białe plamki.
Co ciekawe, jeleń wschodni i szlachetny mogą się krzyżować. To powoduje, że łanie i byki są często trudno rozpoznawalne i niełatwo przyporządkować je do konkretnego podgatunku.
Odstrzał jeleni w Polsce
W Polsce żyje około 200 tysięcy jeleni. Są one uważane za grubą zwierzynę łowną, na którą poluje się dla trofeów (poroża), a także skóry i mięsa. Zwierzęta te objęte są również okresami ochronnymi. Na przykład, na łanie nie można polować poza okresem od 1 września do 15 stycznia.
Sarna a łania – różnice
Jednym z podstawowych błędów jest niedostrzeganie różnicy między sarną a łanią. Tymczasem nie są to dwa określenia na samicę. Sarna to nazwa gatunku. W jego przypadku samica nazywana jest po prostu kozą.
Z kolei łania to samica jelenia, ale nie tylko. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że łanią nazywana jest również samica daniela, czyli gatunku pokrewnego, również należącego do rodziny jeleniowatych.
Dlaczego większość ludzi myli sarnę z łanią?
Trudność w zauważeniu różnic między sarną a łanią dotyczy nie tylko osób, które nie interesują się tą tematyką. Jest to powszechny błąd na przykład w książkach dla dzieci.
Dotychczas różnice między nazwami samic znane były przede wszystkim środowisku leśników, przyrodników czy myśliwych. Obecnie wiedza ta się upowszechnia, co jest efektem większego zainteresowania przyrodą i ekologią.
Wygląd i rozmiary
Samice jelenia, czyli łanie, dorastają do maksymalnie 120 cm i osiągają wagę do 150 kg. Tymczasem kozy, czyli samice saren, rosną do maksymalnie 90 cm i osiągają masę ciała do 50 kg. Różnica jest więc bardzo duża!
Samica jelenia – wygląd
Łania jest nieco mniejsza od samca – gatunek ten cechuje dymorfizm płciowy. Zależnie od gatunku łanie mogą osiągać masę ciała do mniej więcej 110 kg przy stadzie, które żyje w dobrych warunkach i przy wielości źródeł pożywienia.
Co wyróżnia samicę jelenia? Oczywiście nie ma ona poroża. W przypadku jelenia szlachetnego – podgatunku europejskiego – samice są brunatne (rdzawe latem, siwawe zimą) z ciemnym wierzchem głowy, szyją i podbrzuszem. W przypadku jeleni wschodnich ciało jest brunatne z białymi znaczeniami na spodzie i cętkami na tułowiu.
Łania – pochodzenie nazwy
Warto wiedzieć, jaką historię ma określenie łania. Choć na to nie wygląda we współczesnym języku polskim, łania pochodzi od… jelenia. Wbrew pozorom w językach prasłowiańskich oba te słowa miały ten sam człon.
Najpierw powstał jeleń, a od niego żeński odpowiednik słowa, czyli łania. Choć może się to wydawać nietypowe, łania powstała od jelenia na takiej samej zasadzie, jak pani od pana!
Wiesz już, jak wygląda żona jelenia i dlaczego nie jest to sarna. Łania jest w rzeczywistości większa nawet od kozła, czyli samca sarny. Ta wiedza pozwoli ci rozpoznać zwierzęta na pierwszy rzut oka, tak że nie będziesz mieć wątpliwości związanych z ich identyfikacją.
Subskrybuj
