Gepard jest jednym z najbardziej znanych zwierząt Afryki. Na krótkim dystansie jest w stanie osiągnąć prędkość około 100 km/h (według niektórych pomiarów 120 km/h)! Dlaczego nie potrafi tego żaden inny wielki kot? Koniecznie czytaj dalej i dowiedz się więcej!
Gepard – występowanie
Zamieszkuje otwarte tereny trawiaste – sawannę oraz półpustynie. Dawniej zasięg występowania geparda grzywiastego był znacznie większy niż obecnie. Gepard występował nie tylko na niemal całym Czarnym Lądzie. Spotkać go można było na terenach takich dzisiejszych krajów jak Izrael, Turcja czy Iran, aż po wschodnie Indie i Bangladesz.
Aktualnie gepard występuje nadal w Afryce i Azji, choć na znacznie mniejszym obszarze. Izolowana populacja znajduje się w północnym Iranie. Niestety gepard perski jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Ich liczbę szacuje się jedynie na 50–100 osobników.
Gepard grzywiasty – chart wśród wielkich kotów
Budowa ciała geparda różni się znacznie od budowy jego krewnych, takich jak lew. Wydaje się on być niezwykle lekki. Cienkie, długie łapy, niewielka głowa o dużych nozdrzach oraz długi ogon służący utrzymaniu równowagi – wszystko to pomaga przystosować geparda do pędu. Oznacza to niższą masę ciała i giętki kręgosłup. Serce, tak jak płuca, jest większe, ponieważ musi pompować szybko duże ilości krwi.
Porównanie do charta nie bierze się znikąd! W odróżnieniu od innych kotów, gepard nie potrafi chować pazurów. Również to ma swoje uzasadnienie. Pazury działają jak buty-korki – zwiększają przyczepność do podłoża i zapobiegają wypadkom podczas pogoni.
Dlaczego gepard jest tak szybki?
Gepardy potrafią biec z szybkością ponad 100 km/h. Przyspieszenie do tzw. setki osiągają w 3 sekundy. Lekka budowa ciała powoduje, że są również niezwykle zwrotne. Choć zalicza się je do wielkich kotów, gepardy grzywiaste nie są w stanie w pojedynkę upolować tak dużej zwierzyny, jak zebra czy antylopa gnu. Polują głównie na takie mniejsze ssaki, jak:
- gazele Thomsona;
- impale;
- zające.
Zwierzęta te bardzo szybko biegają. Są również zwinne – ofiara podczas polowania nigdy nie ucieka po prostu przed siebie! Aby polowanie było skuteczne, gepard zwyczajnie musi być szybszy i zwrotniejszy od nich.
Jak poluje gepard?
Najszybszy kot świata nie poluje z zasadzki. Gepard jest wzrokowcem – wypatruje ofiary i rusza za nią w pogoń. Mimo zawrotnej prędkości, wiele polowań nie kończy się sukcesem. Zwierzyna, która przecież także jest szybka, a do tego bardzo czujna, często ucieka. Również upolowanie gazeli nie oznacza, że zwierzę się naje! Po polowaniu i osiągnięciu monstrualnej szybkości gepard musi odpocząć. Skutek jest taki, że często silniejsze i bardziej agresywne drapieżniki odbierają mu zdobycz. Trudno oczekiwać, by smukły gepard obronił swój obiad przed stadem hien lub znacznie większym lwem…
Gepardy jako zwierzęta domowe
Te wielkie koty oswajano już tysiące lat temu. W starożytnej Mezopotamii oraz w Indiach gepardy były oswajane i używane do polowań tak jak charty. Ich podobizny jako zwierząt domowych można znaleźć na malowidłach pochodzących ze starożytnego Egiptu. Polowano z nimi także z rzadka we Włoszech w XVI wieku.
Także dziś małe gepardy są sprzedawane w prywatne ręce. Nie jest to legalne, ale niestety prawo jest w wielu krajach obchodzone. Gepardy łatwo się oswajają i nie wykazują agresji wobec ludzi. Nawet w dziczy dorosły człowiek nie pada ich ofiarą. Nie oznacza to jednak, że nadają się na domowego pupila.
Niezwykłe narodziny
Gepard grzywiasty to trudny do rozmnożenia gatunek w warunkach ogrodów zoologicznych. Mimo to jeden z polskich ogrodów może pochwalić się nie lada sukcesem. W sierpniu 2022 roku zoo w Gdańsku doczekało się potomstwa u gepardów. W miocie były cztery samiczki i samiec, ich matką została czteroletnia samica Vega.
W pierwszych miesiącach życia kocięta mają szare futro w cętki. W naturalnych warunkach gepardy żyją niezbyt długo, większość młodych ginie przed osiągnięciem dojrzałości. Gatunek jest narażony na wyginięcie, więc sukces gdańskiego ogrodu tym bardziej cieszy!
Po raz pierwszy w zoo @gdansk urodziły się gepardy (samiec i 4 samiczki). Do czasu pierwszych szczepień możecie oglądać je na żywo na https://t.co/VkRftKyaK5, a już niedługo na wybiegu zewnętrznym. #Czynne365DniwRoku #ChoDoZoo #gdansk pic.twitter.com/BTRYVPXmHW
— ZOO Gdańsk (@zoogdansk) September 24, 2022
Ciekawostki o gepardach
Co jeszcze warto wiedzieć o gepardach? Otóż:
- mogą ważyć nawet 90 kg (samce);
- długość ciała to ok. 120-145 cm (bez ogona);
- gepardy prowadzą dzienny tryb życia;
- nie ryczą, ale potrafią wydawać dźwięki przypominające… szczekanie;
- sierść na karku tworzy krótką grzywę;
- ich futro było symbolem wysokiego statusu społecznego;
- cętki gepardów różnią się od cętek innych kotów – nie układają się w rozety;
- niektóre gepardy, tzw. królewskie, mają na sierści na grzbiecie czarne linie, zamiast cętek;
- czasem zdarza się, że polują w niewielkim stadzie. Zwykle jest to rodzeństwo z jednego miotu.
Gepard to wyjątkowe, piękne zwierzę. Niektóre podgatunki, jak gepard perski, są krytycznie zagrożone wyginięciem. Czyż nie zasługuje na więcej szacunku i świadomości oraz ochrony ze strony człowieka?
Subskrybuj
