Koń śląski (niem. Schlesisches Warmblut) to polska rasa koni, która pochodzi od koni żyjących na terenach Górnego i Dolnego Śląska. Przedstawiciele tej rosy odnoszą duże osiągnięcia jako konie zaprzęgowe – przyczyniły się do wielu sukcesów polskiego powożenia. Aktualnie rasa występuje w nowym i starym typie. Dowiedz się więcej o tej rasie z artykułu.
Koń śląski – historia rasy
W XIX wieku rozpoczęto zaplanowaną hodowlę tych koni w stadach ogierów w Koźlu i Lubiążu. Lokalne klacze, które często miały orientalnych przodków, krzyżowano z ogierami oldenburskimi i wschodniofryzyjskimi – to najbardziej masywne konie gorącokrwiste z Niemiec. W okresie 1880-1939 stworzona została hodowla w typie koni oldenburskich, ale o wiele szlachetniejszych.
Po zakończeniu II wojny światowej udało się utrzymać rasę. Dzięki zainteresowaniu hodowców, a także potencjałowi użytkowania zwierząt w rolnictwie, rasa przetrwała na Śląsku, aby chwilę później zyskać dużą popularność w Polsce południowo-wschodniej. Wówczas istotnymi ośrodkami hodowlanymi stały się:
- Stado Ogierów w Książu;
- Stada Ogierów w Koźlu.
Charakterystyka konia – budowa starego i nowego typu
Koń śląski starego typu
Wysokość w kłębie u klaczy wynosi od 158 do 168 cm, natomiast u ogierów od 160 do 170 cm. Charakteryzuje go masywna, aczkolwiek harmonijna i zgrabna budowa ciała. Głowa jest duża, ciężka i koścista. Profil garbonosy jest akceptowany. Ganasze mają być wyraźne i duże. Szyja długa i mocno umięśniona, mocna i niepodkasana kłoda oraz mocny grzbiet. Zad umięśniony, szeroki delikatnie skośny albo prosty. Pierś głęboka i szeroka. Kończyny o szerokich nadpęciach i suchych stawach. Kopyta powinny być proporcjonalne.
Koń śląski nowego typu
To typ wierzchowy, zdecydowanie dużo lżejszy i szlachetny od konia śląskiego starego typu. Cechuje do delikatniejsza głowa, dłuższa i bardziej wyniosła szyja. Łopatka umieszczona pod większym skosem i zad. Wysokość w kłębie u klaczy to od 162 do 168 cm, natomiast u ogierów to od 164 do 170 cm.
Koń śląski – umaszczenie
U konia starego typu najczęściej występujące umaszczenia to:
- gniade;
- ciemnogniade;
- skarogniade;
- kare;
- siwe.
Natomiast o u konia nowego typu najczęściej spotykana maść to gniada i ciemnogniada.
Koń śląski – charakter
To konie o niezwykle łagodnym charakterze i wydajne w pracy. Są chętne do współpracy z człowiekiem, lubią się uczyć i odznaczają się dużą pojętnością.
Koń śląski – użytkowanie
Konie „ślązaki” fantastycznie sprawdzają się jako konie zaprzęgowe i odnoszą liczne sukcesy w dyscyplinie sportowej powożenie. Władysław Adamczak, startujący niegdyś z ramienia kubu działającego przy SO Książ, przy udziale koni śląskich zdobył wiele nagród, m.in. 1980 roku brązowy medal zespołowo na Mistrzostwach Świata w Windsorze w Wielkiej Brytanii, a także w 1981 roku brązowy medal indywidualnie oraz srebrny zespołowo na Mistrzostwach Europy w Zug.
Konie tej rasy w nowej, lżejszej odsłonie doskonale promują rasę na arenie międzynarodowej poprzez owocny udział w zawodach powożenia na całym świecie. Bez wątpienia ta rasa cieszy się uznaniem wielu wybitnych powożących. Ponadto zwierzęta te użytkowane są w jeździe rekreacyjnej, a kiedyś również w ujeżdżaniu oraz skokach przez przeszkody.
Wydarzenia krajowe, w których biorą udział konie „ślązaki”:
- Krajowy Czempionat Koni Śląskich;
- Coroczne zaprzęgowe próby dzielności ogierów śląskich;
- Próby zaprzęgowe dzielności klaczy;
- Wystawy w Poznaniu, Siedlcu i Porębie w ramach Krajowej Wystawy Zwierząt Hodowlanych Polagra-Farm.
Hodowla „Ślązaków”
Od czasów II wojny światowej do dzisiaj rasa koni „ślązaków” została objęta kilkoma programami hodowlanymi. Chów powojenny bazował na hodowli w sektorze państwowym, wspieranym przez rozrzedzoną hodowlę prywatną. Po przemianach politycznych lat 80. XX wieku sytuacja się zmieniła i znaczna część koni znajduje się w hodowlach prywatnych. Hoduje się je w czystości rasy, przede wszystkim na obszarach Dolnego i Górnego Śląska, a także w południowo wschodniej Polsce. Głównym ośrodkiem hodowli jest Stado Ogierów Książ oraz działająca przy nim stadnina koni. Ponadto konie hodowane są właścicieli dużych gospodarstw rolnych.
Aktualnie widoczne są dwa nurty w hodowli konia śląskiego. Pierwszy polega na utrzymaniu właściwej ilości materiału genetycznego konia w starym typie rasy. Natomiast drugi odnosi się do hodowli konia śląskiego w nowym typie konia wierzchowego i doskonalenia wzorca rasy.
Dzisiaj do ksiąg stadnych mogą zostać wpisane wyłącznie konie, które wywodzą się od przodków wpisanych do ksiąg koni tej rasy oraz oldenburskiej (utrzymywanych w czystości rasy – w starym typie). Za jej przedstawicieli uważa się również zwierzęta pochodzące od przodków wpisanych do ksiąg rasy pełnej krwi angielskiej. Dla koni w starym typie przyjmuje się udział czterech przodków pełnej krwi angielskiej w trzecim pokoleniu, a dla koni nowego typu aż do sześciu przodków.
Dotychczasowym centrum hodowli „ślązaków” jest region Dolnego Śląska (dawne województwo jeleniogórskie). A pośród hodowców cieszących się największym uznaniem w środowisku wymienia się Ryszarda Szorca, Jana Krzeckiego, Dariusza Smichura, Władysława Salwę, Antoniego Barskiego, Adama Dymitroca, Marcina Szelesta, Jana Karmelita, a także Andrzeja Pasternaka.
Koń śląski – ciekawostki
- Istnieje program ochrony koni rasy śląskiej, którego celem jest utrzymanie w czystości rasy określonej liczby koni. Ma to za zadanie zachować różnorodność biologiczną oraz zabezpieczenie wytworu kultury materialnej. Pozostała część koni ma być wykorzystana do produkcji koni sportowych za pomocą dolewu pełnej krwi angielskiej. Zwierzęta mają być szkolone jednocześnie do dyscyplin zaprzęgowych, jak i sportów jeździeckich (ujeżdżania, skoków przez przeszkody).
- Konie tej rasy hodowane są głównie w Polsce, a za granicą znajdują się małe ilości w Danii, Niemczech i Holandii.
Koń śląski nadal jest dosyć mało znany i jednak niedoceniany, niemniej jednak warto bliżej przyjrzeć się zarówno koniom w starym, jak i nowym typie, ponieważ mogą stanowić dobry nabytek do stadniny.
Subskrybuj
