Nazwa konia pochodzi od Luzytanii – starożytnej prowincji rzymskiej usytuowanej na Półwyspie Iberyjskim, konkretnie na obecnych obszarach Ribatejo i Alentejo w Portugalii. Stosuje się też określenia koń portugalski, Betico-lusitano lub po prostu lusitano. Jaka jest charakterystyka konia lusitano? W jakich maściach występuje? Jaki ma temperament? Ile konie lusitano na sprzedaż są warte? Wszystkie informacje zostały zawarte w poniższym artykule.
Koń luzytański – historia i pochodzenie rasy
Konie w Portugalii występowały już od 25 000 do 20 000 lat p.n.e., o czym świadczą odkryte tam malowidła naskalne. Badania DNA dowodzą, że koń lusitano pochodzi od kuca sorraia. Wojownicy z tego rejonu świata byli znani starożytnym historykom z zaawansowanego jeździectwa. Po podbiciu Półwyspu Iberyjskiego przez Rzymian na tym terenie założono stadniny koni przeznaczone dla wojsk rzymskich.
W 711 roku naszej ery na Półwyspie Iberyjskim doszło do inwazji muzułmanów. Dzięki temu powstały krzyżówki rodzimych koni z rasą berberyjską. W ten sposób powstał jeden z najlepszych koni bojowych, które były wykorzystywane w szkole jazdy oraz w walkach. To właśnie one stały się bezpośrednimi przodkami konia luzytańskiego.
W XVI i XVII wieku krzyżowano je z końmi bojowymi hiszpańskiej krwi. W czasach rządów króla Filipa III Portugalskiego hodowla populacji koni na Półwyspie Iberyjskim osiągnęła swój szczyt. Hiszpanie uchwalili jednak prawo zakazujące hodowli koni w Portugalii. Z tego powodu powstały tajne stadniny, w których ukształtował się koń luzytański. W 1662 roku król Anglii Karol II poślubił Katarzynę z Braganzy, dzięki czemu kawaleria portugalska, dosiadająca konie iberyjskie, weszła w skład armii Królestwa Anglii i Szkocji.
Do lat 60. XX wieku zarówno w Portugalii, jak i Hiszpanii koń typu iberyjskiego był utożsamiany z koniem andaluzyjskim. W 1966 roku przyjęto jednak nazwę lusitano i założono osobną księgę stadną. Krach gospodarczy doprowadził niemal do upadku portugalskich stadnin, ale na szczęście najlepsze linie tej rasy zostały uratowane dzięki wysiłkom hodowców i obecnie konie luzytańskie cieszą się popularnością na całym świecie.
Koń luzytański – budowa
Koń luzytański jest mocnym, muskularnym zwierzęciem o niesamowitej prezencji:
- wysokość w kłębie wynosi 150-160 cm;
- głowa wąska, proporcjonalna o profilu garbonosym, szlachetna z grubą łabędzią szyją;
- łopatki dobrze zbudowane;
- kłąb wyraźnie zaznaczony;
- klatka piersiowa szeroka i głęboka;
- grzbiet krótki;
- lekko ścięty zad, dobrze umięśniony, pozwala na przeniesienie ciężaru konia na nogi tylne;
- kończyny długie, suche i mocne.
Koń luzytański – umaszczenie
Konie portugalskie występują we wszystkich maściach podstawowych, ale dominują takie barwy jak siwa, bułana oraz gniada. Rzadko spotykane i cenione jest umaszczenie cremello.
Koń luzytański – zdrowie i długość życia
Lusitano żyją od 25 do 30 lat. Siwe osobniki mają predyspozycje do czerniaka. Zazwyczaj guzki pojawiają się na pysku lub wokół ogona. Poza tym są raczej zdrową rasą konia domowego.
Koń luzytański – pielęgnacja
Oprócz regularnej pielęgnacji sierści i kopyt należy codziennie wyprowadzać konia na padok i regularnie z nim ćwiczyć. Grzywa i ogon wymagają systematycznej pielęgnacji, aby były gęste.
Koń luzytański – charakter
Konie luzytańskie wyróżniają się dużą inteligencją. Są również spokojne, odważne i stabilne. Te cechy były wykorzystywane w bitwach oraz walkach z bykami. Choć lusitano pod presją zachowuje silne nerwy, należy podkreślić, że jednocześnie jest również koniem ciepłym i czułym, na przykład chętnie wita się ze swoim opiekunem.
Koń luzytański – użytkowanie
Współcześnie użytkuje się go głównie w celach ujeżdżania, w sporcie, gdzie zdobywa nagrody w zawodach oraz na paradach. Koń luzytański pełni również funkcje zaprzęgowe i gospodarcze. W Portugalii wciąż wykorzystuje się je również do walk z bykami. Jest to jedna z niewielu ras, która potrafi prawidłowo wykonywać ruchy ujeżdżeniowe haute ecole.
Koń luzytański – hodowla
Choć lusitano to konie charakterystyczne dla Portugalii, zyskują popularność na całym świecie. Są dostępne m.in. w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
Koń luzytański – cena
Koń luzytański jest dość drogą rasą. Chociaż można znaleźć osobniki za kilkanaście tysięcy złotych, średnio kosztują kilkadziesiąt tysięcy, a niekiedy ich wartość dochodzi nawet do miliona złotych.
Koń luzytański – ciekawostki
Najsłynniejszym koniem luzytańskim był Novilheiro – zdobywca wielu nagród w zawodach skoków przez przeszkody, którego jeźdźcem był John Whitaker.
Koń luzytański, chociaż jest podobny do koni andaluzyjskich, to zupełnie odrębna rasa charakterystyczna dla Portugalii. To dość kosztowne zwierzę cechuje się muskularną budową ciała, odwagą i niezwykłym spokojem, ale potrzebuje regularnych ćwiczeń, by zachować dobrostan.
Fot. Ilustracyjne: Hortensejoanne via Wikimedia, CC BY-SA 3.0
Subskrybuj
