Bułany koń to zwierzę w umaszczeniu powstałym w wyniku modyfikacji maści podstawowej przez konkretny gen. Na pierwszy rzut oka popularne bułki, jak te konie bywają potocznie nazywane, nie odznaczają się niczym szczególnym, ale oczywiście nie jest to prawdą! Barwa sierści jest bardzo interesująca i występuje w wielu ciekawych odsłonach. Już teraz sprawdź, jak ją rozpoznać, czym się charakteryzuje i poznaj kilka najpopularniejszych ras koni, które ją „noszą”!
Maść konia bułana – jak wygląda?
Umaszczenie bułane jest jednym z typów maści rozjaśnionej. Odpowiedzialny jest za nie gen bułany, który rozjaśnia podstawową maść gniadą bądź karą. W wyniku jego działania kłoda konia (czyli tułów) jest nawet o kilka odcieni jaśniejsza w stosunku do jego głowy oraz kończyn. Ciemniejsze są także: ogon, grzywa, pręga grzbietowa i łopatki. Wspomniane pręgowanie (będące charakterystyczną cechą maści bułanej), które nigdy nie podlega rozjaśnieniu, najczęściej występuje na grzbiecie, uszach, nogach i kłębie, choć rzadziej może pojawić się także na głowie, łopatce a nawet całym tułowiu.
Rodzaje maści bułanej
Umaszczenie konia może być bułane, czerwonobułane lub myszate. Oto podstawowe informacje na temat każdego z nich:
- bułane – sierść przybiera barwę żółtawą bądź popielatoburą, koń może więc być bułany lub jasnobułany. Kłoda i szyja ulegają rozjaśnieniu do koloru jasnobrązowego. Głowa i nogi są ciemne, mogą być także czarne. Pręgowanie jest widoczne na grzbiecie i kończynach. Ogon i grzywa zazwyczaj są dwukolorowe;
- czerwonobułane – jest to rodzaj występujący raczej rzadko, a kiedy się pojawia, niejednokrotnie mylony jest z maścią kasztanowatą. W przypadku koni czerwonobułanych obserwuje się fragmenty niepodlegające rozjaśnieniu. Tak jak pręgowanie, kończyny, ogon i grzywa mają one barwę rudą. Koń może być czerwonobułany, jasny czerwonobułany lub ciemny czerwonobułany;
- myszate – kłoda i szyja w tym przypadku występują w różnych odcieniach szarości (koń myszaty, jasny myszaty lub ciemny myszaty). Głowa i kończyny są ciemniejsze. Włos na grzywie i ogonie oraz pręgowanie są czarne.
Podsumowując, umaszczenie bułane i czerwonobułane powstają w wyniku rozjaśnienia genem bułanym maści gniadej, natomiast umaszczenie myszate jest wynikiem rozjaśniania owym genem maści karej (jednolicie czarnej). Co istotne, gen bułany nie rozjaśnia tęczówek oczu ani skóry.
Rasy, u których występuje umaszczenie bułane
Umaszczenie to występuje u wielu znanych ras, w tym także tych, które są bardzo dobrze znane, hodowane i doceniane w Polsce. Należą do nich m.in.:
- koń huculski – ten niewielki kucyk, mierzący przeciętnie od 132 do 145 cm, wywodzi się z Karpat Wschodnich, które nazywane są Huculszczyzną. To bardzo wytrzymałe i silne konie juczne. Ze względu na swoją inteligencję, przyjazny i zrównoważony charakter bardzo często wykorzystywane są w pracy z dziećmi;
- koń fiordzki – nazywany także fiordem lub fiordingiem, pochodzi prawdopodobnie z Norwegii. To kolejny niewielki, ale za to bardzo silny i wytrzymały konik, który dawniej służył nawet za konia bojowego. Obecnie wykorzystywany jest jako koń juczny, sportowy, do prac polowych i hipoterapii;
- angloarab shagya – to gorącokrwisty koń powstały w XIX wieku na obszarach należących do monarchii austro-węgierskiej. Jest inteligentny i bardzo żywiołowy, wykorzystuje się go m.in. do jazdy wierzchem i w dyscyplinach sportowych. Obecnie rasa ta chętnie jest hodowana przede wszystkim w Niemczech i na Węgrzech.
Inne rasy występujące w umaszczeniu bułanym to m.in. criollo, koń achałtekiński, kuc exmoor, highland czy konik polski.
Podsumowanie
Konie o umaszczeniu bułanym są bardzo różnorodne. Łatwo jednak odróżnić je od innych, zwracając uwagę na charakterystyczne cechy, takie jak m.in. pręgowanie (szczególnie pręga grzbietowa). Ponadto głowa, kończyny, grzywa i ogon zawsze są ciemniejsze od kłody.
Najczęściej zadawane pytania
Jak wygląda koń bułany?
Koń bułany ma sierść żółtobeżowobrązową, nisko podpalane kończyny, czarne ogon i grzywa.
Jak wygląda koń gniady?
Gniady koń ma brązową sierść o różnym natężeniu i odcieniach – od jasnej do brunatnej i prawie czarnej, z grzywą, ogonem i dolnymi odcinki kończyn od stawów nadgarstkowych i skokowych czarnymi.
Jak się nazywa koń maści białej?
Konie o białej sierści nazywane są dereszowatymi.
Jak się nazywa koń w plamki?
Koń w plamki to maść srokata.