Wróblowate w Polsce stanowią niemal połowę z grona wszystkich występujących gatunków. Nazwa tej grupy wywodzi się bezpośrednio od gatunku Passer domesticus, czyli wróbla zwyczajnego. Rząd wróblowatych jest niezwykle szeroki, a paleontolodzy zakładają, że wyewoluował tuż po wymieraniu kredowym. Obecnie zamieszkuje wszystkie kontynenty poza Antarktydą. Jakie gatunki należące do tej grupy można zobaczyć w naszym kraju? Jeśli chcesz wiedzieć, czytaj ten tekst!

Ptaki z rzędu wróblowatych – charakterystyka

Przedstawiciele wróblowatych to średnie lub małe ptaki. Ich kształt, ubarwienie czy styl życia są niezwykle zróżnicowane. Wspólne cechy charakterystyczne dla zwierząt z tej grupy to jednak:

  • cztery palce (trzy skierowane do przodu i jeden do tyłu);
  • czternaście kręgów szyjnych;
  • skrzydła zwężające się w stronę czubka. 

Ptaki polskie wróblowate

Czas na opis kilku gatunków z przedstawianego przez nas rzędu, które występują w Polsce. Poznaj je bliżej!

Wróbel zwyczajny

Najpopularniejsze małe ptaki wróblowate to oczywiście wróble, które zamieszkują tereny całej Europy i Azji. Niestety, w naszym kraju od kilku lat ich populacja systematycznie się zmniejsza. Ciało zwierzęcia osiąga zwykle około 15 centymetrów długości i jest krępe. Głowa ptaka jest stosunkowo duża, a spojrzenie bystre. 

Wróbel zwyczajny pojawia się wszędzie tam, gdzie mieszka człowiek. Chociaż najczęściej żywi się ziarnami i bezkręgowcami, nie gardzi także resztkami z ludzkich stołów. 

Drozd śpiewak

Ten średniej wielkości ptak leśny z wróblowatych pojawia się na całym obszarze Eurazji. Na co dzień żywi się bezkręgowcami, jednak od czasu do czasu może także sięgać po miękkie owoce – przede wszystkim jagody. Brązowo-kremowego drozda poznasz głównie po jego charakterystycznym śpiewie. Zwierzę zamieszkuje lasy o gęstym podszyciu, szczególnie te, które znajdują się na obrzeżach otwartych przestrzeni. Drozd nie boi się ludzi – można spotkać go w parkach, ogrodach a nawet na cmentarzach. 

Jarzębatka

Ten malutki ptaszek z wróblowatych występuje w Europie na obszarze pomiędzy Renem a Uralem. W naszym kraju nie występuje szczególnie licznie. Najwięcej osobników można spotkać na Podlasiu, Mazurach i Dolnym Śląsku. 

Jarzębatki na zimę odlatują do wschodniej Afryki. Z zimowiska ptak ten powraca wiosną, na początku maja i w Polsce odbywa okres lęgowy. Jarzębatka jest objęta ścisłą ochroną, mimo że gatunkowi raczej nie grozi wyginięcie. Największym niebezpieczeństwem dla tych ptaków jest wycinanie krzaków wzdłuż linii rzek. 

Pliszka siwa

Pliszka to bardzo sympatyczny ptaszek, którego można spotkać, kiedy przechadza się po ziemi w poszukiwaniu owadów. To także jeden z niewielu ptaków wróblowatych, które gniazdują na gruncie. Pliszka nie boi się człowieka i zdecydowanie nie należy do płochliwych. Da się zauważyć, że coraz częściej zbliża się do ludzkich siedzib.

Pliszki są pod ochroną, jednak kwalifikuje się je jako gatunek najmniejszej troski. Często spacerują za pługami i konsumują wykopane przez rolników owady. 

Muchołówka mała

Ten ptaszek z grupy wróblowatych jest bardzo charakterystyczny dla naszej części Europy. W Polsce co prawda występuje, ale bardzo nielicznie. Największe prawdopodobieństwo, że go zobaczysz, jest w Rosji – zasiedla nawet wschodnią Syberię. 

To ptak dzienny, który jest najbardziej aktywny w godzinach porannych. Muchołówka mała jest skryta i nie będzie łatwo ją dostrzec. Zazwyczaj żyje w koronach drzew. 

W maju i czerwcu da się usłyszeć, jak ta przedstawicielka małych ptaków wróblowatych śpiewa. Śpiew muchołówki jest nieco podobny do głosu czyżyka. 

Kruk zwyczajny 

Kruk to największy z rzędu wróblowatych. W Polsce lokalnie występuje dosyć licznie, jednak ogólnie uznaje się go za gatunek rzadki. Od wieków bytuje w towarzystwie człowieka. Najsłynniejsze kruki to te, które żyją w londyńskiej twierdzy Tower. Ptaki tego gatunku słyną z ogromnej inteligencji. Z łatwością uczą się mówić i przy odrobinie szczęścia można je oswoić. Kruk jest ptakiem lęgowym, który zimuje w naszym kraju. Zjada padlinę i resztki z ludzkich śmietników. Niski głos i głęboko czarna barwa piór sprawiają, że kruki od wieków są symbolem grozy i horroru. 

Strzyżyk zwyczajny

Ten malutki wędrowny ptak, który zimuje w Polsce, jest także znany jako woleoczko. Można spotkać go zarówno w Europie, jak i na Bliskim Wschodzie i północnej Afryce. Poznasz go po okrągłej sylwetce i bardzo niewielkich rozmiarach. Strzyżyki są nieco mniejsze od wróbli. 

Spotkanie tego przedstawiciela wróblowatych oko w oko jest bardzo trudne, ponieważ ma płochliwą naturę i najczęściej kryje się przed człowiekiem. Prowadzi samotny tryb życia i bardzo rzadko można spotkać go w grupie. Tak jak większość ptaków jest objęty ochroną gatunkową, chociaż raczej nie grozi mu wyginięcie. 
Większość małych i średnich ptaków w Polsce to właśnie wróblowate. Do tej grupy zaliczają się zarówno maleńkie strzyżyki, jak i duże czarne kruki. Kiedy następnym razem będziesz na spacerze w parku lub lesie, sprawdź, czy w zasięgu wzroku lub słuchu nie ma reprezentanta jednego z opisanych powyżej gatunków.

Archiwum: luty 2022
Photo of author

Magdalena Dzik

Z wykształcenia dziennikarka i kulturoznawczyni. Pasjonuje się behawioryzmem zwierzęcym (szczególnie kotów i gryzoni) oraz zoodietetyką. Pasję tę bezustannie rozwija, pracując ze zwierzętami jako wolontariuszka i oferując im dom tymczasowy. Prywatnie opiekunka sześciu świnek morskich oraz pięciu kotów: Chilliego, Fedry, Fasoli, Atlasa i Heliosa.