Tapir anta (Tapirus terrestris) – krewny słonia, bo ma trąbę?

Tapirowate (Tapiridae) to rodzina nieparzystokopytnych ssaków dużych rozmiarów, o grubej skórze, zaokrąglonym grzbiecie oraz zwężających się kończynach. Związane są z wodą, tropikalnymi i subtropikalnymi regionami. Tapir – dlaczego jest zagrożony?

Tapir anta – podstawowe informacje

Systematyka tapira

Tapir amerykański należy do rodzaju tapir, rodziny tapirowatych i rzędu zwierząt nieparzystokopytnych, podobnie jak nosorożce i koniowate. Do rodzaju tapir – Tapirus – należą tylko dwa gatunki:

• tapir anta;
• tapir górski.

Istnieją jednak także tapiry panamskie. Zaliczono je do rodzaju Tapirella. Największym na świecie jest występujący w południowo-wschodniej Azji tapir czaprakowy, zwany malajskim (Acrocodia indicus).

Od Redakcji

Tapir malajski w ZOO jest znacznie rzadziej spotykany od gatunku amerykańskiego. W Polsce od 2017 roku mieszka w ogrodzie zoologicznym w Płocku. Zwierzęcia tego nie da się zobaczyć w żadnej innej placówce w kraju.

Wygląd tapira

Są to najcięższe naturalnie występujące w Amazonii zwierzęta. Mogą osiągnąć wagę nawet 270 kg! Panamski tapir jest cięższy – do 320 kg – jednak występuje on poza Amazonią, w Ameryce Środkowej. Tapir anta nie bez powodu nazywany jest grzywiastym – rozpoznasz go łatwo po grzywie na karku. Jego ciało pokrywa krótka, sztywna sierść. Ubarwienie ciemnobrązowe, u młodych osobników w rzędy plamek i pasków w białym kolorze. Końce uszu białe. Tylne kończyny, jak i kończyny przednie, zakończone są trzema palcami. Ogon krótki. Wydłużona górna warga łączy się z nosem. Stanowi organ chwytny.

Tryb życia tapira

Tapir aktywny jest głównie o zmierzchu i nocą. Ma słaby wzrok, świetny słuch i węch. Często zażywa kąpieli. Pomaga to nie tylko pozbyć się pasożytów skórnych, ale też ochłodzić. Tapir doskonale pływa i nurkuje. Woda jest często pierwszym kierunkiem ucieczki przed niebezpieczeństwem. Zwierzę to pada często ofiarą jaguarów i pum, a także ludzi. W wodzie, szczególnie na młode osobniki, czyhają anakondy i kajmany. Z tego powodu w drodze ewolucji wykształciło grubą skórę. Chroni nie tylko przed skaleczeniami, ale także atakami drapieżników. Pomaga też przedzierać się przez gąszcz. Szybko biega po wydeptanych ścieżkach.

Tapir – występowanie

Obszar występowania jest bardzo duży. Wykracza poza amazońskie lasy – tapiry anta można spotkać również niemal w całej północnej i środkowej części Ameryki Południowej. Bywają widywane na sawannie w pobliżu zbiorników wodnych. Najliczniejsze są jednak na terenie Amazonii, w tropikalnych lasach deszczowych. Mile widziane są przez tapira zarośla, rzeki, zbiorniki wodne, mokradła i tereny zalewowe. Najlepiej czują się tam, gdzie panuje duża wilgoć, a roślinność jest gęsta.

Tapir – pożywienie

Liście, owoce, nasiona… Urozmaicony pokarm to podstawa. Tapir to zdecydowanie gatunek roślinożerny. Żywi się częściami roślin, np. liśćmi zbieranymi z drzew i krzewów. Jest obdarzony doskonałym węchem. Pomaga mu to znaleźć co smaczniejsze kąski. Tapir chętnie zjada rośliny przybrzeżne oraz wodne. Nie bez powodu chętnie spędza czas nad wodą! Nie pogardzi również roślinami uprawnymi. Nie zawsze manipulowanie roślinami, wybieranie liści i nasion jest łatwe. Trąba pomaga je precyzyjnie chwycić. Żeruje głównie nocą.

Grupa osobnicza i rozmnażanie tapira

Z wyjątkiem samic odchowujących młode, tapir prowadzi samotniczy tryb życia. Samiec i samica łączą się jedynie na czas kopulacji. Okres godowy przypada na czas od kwietnia do czerwca. Ciąża trwa bardzo długo – około 390–400 dni. Samica rodzi z reguły tylko jedno młode. Przez około 1,5 roku przebywa z matką. Dojrzałość płciową osiągnie dopiero w wieku od 2,5 roku do 3 lat.

Tapir – status ochrony

Nie brakuje drapieżników polujących na tapiry, ale największym zagrożeniem dla tego gatunku jest człowiek. Utrata siedlisk z powodu wylesiania Amazonii, kłusownictwo, a także wypadki należą do stałych zagrożeń. W czerwonej księdze IUNC tapir anta został zakwalifikowany jako gatunek narażony na wyginięcie. Ich liczba stale maleje.

Ciekawostki o tapirach

• Najmniejszym tapirem jest tapir górski – ważyć może „zaledwie” 220 kg. Występuje w Andach na wysokości 2000–4400 m n.p.m. Ma wełnistą, najdłuższą wśród innych tapirów sierść.
• W Amazonii do dziś rdzenna ludność urządza polowania dla mięsa. Mięso tapirów jest smaczne.
• Dźwięki wydawane przez wszystkie gatunki tapirów to wysokie gwizdy.
• W zoo łatwo się oswajają, przywiązują do opiekunów.

Przodkowie współczesnych tapirów pojawili się już w trzeciorzędzie. Same tapiry nie zmieniły się wiele od milionów lat. Świadczy to o wysokim przystosowaniu do środowiska, które zamieszkują. Czy pozwolimy im przetrwać kolejne setki lat? Bez ochrony tapir anta nie da sobie rady. Pomyśleć, że nie jest w tak poważnych tarapatach, jak pozostałe gatunki tapirów…