Wielu akwarystów nie podchodzi poważnie do wyboru podłoża. Ma dla nich jedynie estetyczne znaczenie. Tymczasem podłoże do akwarium ma wpływ na całe życie w zbiorniku. Dlaczego tak się dzieje? Dowiedz się z naszego artykułu!

Jakie znaczenie ma podłoże do akwarium?

Akwarium to mały ekosystem zamknięty w czterech szklanych ścianach. Podłoże, którego użyjesz, może wspomagać rozwój roślin i pomagać utrzymać odpowiednie parametry wody. Nieodpowiednie może jednak to wszystko zaburzyć. Niektóre żwirki mogą podwyższać odczyn pH oraz twardość wody w akwarium. Nie każde podłoże do akwarium sprzyja utrzymaniu roślin akwariowych w dobrej kondycji. Nieodpowiednia granulacja żwiru może powodować urazy u ryb przydennych. Z kolei chętnie trzymane welony często biorą kamyczki ze żwirku do pyska, co prowadzi do zakrztuszeń. Jak widać, podłoże do akwarium to nie tylko estetyka!

Piasek, kwarcowy żwirek, substrat… Rodzaje podłoży akwarystycznych

Istnieje wiele różnych podłoży do akwarium. Każde z nich ma swoje wady i zalety. Do najczęściej stosowanych przez akwarystów zaliczają się:

  • drobny piasek;
  • naturalny żwir rzeczny o różnej granulacji;
  • żwirek i piasek kwarcowy;
  • lawa wulkaniczna;
  • podłoże aktywne (substrat).

Im bardziej naturalne podłoże do akwarium, tym lepiej dla twojego zbiornika.

Dobór podłoża do akwariów słodkowodnych

Akwarium słodkowodne to bardzo szerokie pojęcie. Jest nim tanganika, gdzie co do zasady roślin nie ma, ale też akwarium w stylu holenderskim, które jest trochę jak podwodny ogród botaniczny. Wybór odpowiedniego podłoża do akwarium przekłada się na odpowiednie warunki dla poszczególnych gatunków ryb i roślin. W tanganice, zwłaszcza gdy w zbiorniku mieszkać mają muszlowce, stosuje się drobny, jasny piasek, który ryby chętnie przekopują. Akwarium z dużą ilością wymagających roślin powinno być zakładane na podłożu bogatym w substancje odżywcze.

Podłoże akwarystyczne: żwirek kwarcowy

Żwir kwarcowy jest bardzo lubiany przez młodych akwarystów. Ma różne, jaskrawe kolory, przez co wydaje się idealny do akwarium dla dziecka. Miłośnicy akwarystyki zwykle nie darzą kolorowych żwirów sympatią. Czarne żwirki są jednak często stosowane przez hodowców i miłośników bojowników, bo ciemne podłoże wspaniale podkreśla kolory ryb. Znajdziesz żwirki zarówno o drobnej granulacji, jak również grubsze kamyczki. Wielbiciele naturalnych aranżacji preferują żwir rzeczny o naturalnej barwie. Żwir kwarcowy nie wpływa na parametry wody.

Podłoże do akwarium: piasek

Piasek jest optymalnym podłożem dla takich biotopów jak malawi lub tanganika. Również czarne wody biotopu Amazonii nie obejdą się bez piaszczystego dna. Tam, gdzie pojawiają się ryby kopiące i przesypujące piasek, jak babki, jest on niezbędny. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że piasek jest odpowiednim podłożem także dla popularnych kirysków i innych ryb przydennych. Ostre krawędzie żwiru, szczególnie o dużej granulacji, mogą je ranić. Niektórzy akwaryści stosują swego rodzaju kompromis: tworzą w jednym miejscu akwarium (np. z przodu) specjalną plażę z piasku dla kirysków.

Gotowe substraty

Stabilizują pH wody i pozostałe parametry. Są doskonałe do wielu biotopów wymagających miękkiej wody o kwaśnym odczynie. Bogate w substancje odżywcze. Mowa oczywiście o podłożu aktywnym. Gotowe substraty to jedne z najlepszych podłoży do akwarium roślinnego, wspierające wzrost roślin i rozrost ich systemu korzeniowego. Granulki wyglądem przypominają zwykły żwir. Najczęściej mają średnicę ok. 3 mm i porowatą strukturę. To powoduje szybszy rozwój bakterii nitryfikacyjnych, ważnych podczas dojrzewania akwarium. Tworzone są m.in. z iłu. Wadą substratów jest ograniczony czas działania.

Podłoże z lawy wulkanicznej

Produkt ten pojawił się na rynku akwarystycznym stosunkowo niedawno. Podłoże wulkaniczne może wydzielać do wody substancje, które nie wpływają korzystnie na żyjące w akwarium organizmy. Wiele zależy tu od pochodzenia danej lawy. Wobec tego gotowe podłoża pochodzenia wulkanicznego wybieraj zawsze z pewnego źródła. A co z zaletami? Lawa wulkaniczna pełni funkcję naturalnego filtra biologicznego, wspierając oczyszczanie akwarium. Jest również bogata w składniki odżywcze. Rośliny lubią to!

Dno z kamyków

Z mainstreamu znamy doskonale obrazek kuli z rybką i kamykami na dnie. Czasami niedoświadczeni akwaryści wybierają właśnie „podłoże” z większych kamyczków: szklanych, marmurowych lub bazaltowych, kupowanych w zwykłym markecie ogrodniczym. Zdecydowanie nie jest to dobry pomysł, tak samo zresztą, jak kula dla ryby. Choć są nieraz bardzo dekoracyjne, takie żwiry nie są przeznaczone do akwarium! Często wpływają na parametry wody. Rośliny nie mają szansy prawidłowo się ukorzenić w takim podłożu. W dodatku o ostre krawędzie kamyków ryby mogą się pokaleczyć lub uszkodzić sobie płetwy.

Marmur zamiast kwarcu?

Choć wygląda przepięknie (przynajmniej póki nie porosną go glony), nie nadaje się do każdego rodzaju akwarium. Marmur wpływa na parametry wody. Zawiera wiele związków wapnia, przez co podnosi pH wody. Staje się ona bardziej zasadowa i twardsza. Jest jednak przez to bardzo pożytecznym podłożem w malawi i tanganice, gdzie taka woda jest pożądana. Z pewnością będzie fatalnym wyborem do akwarium z dużą ilością roślin.

Jałowy żwir a rozwój roślin

Żwiry są zwykle jałowe: nie posiadają składników odżywczych. Jeśli zostaną użyte jako jedyne podłoże do akwarium, stworzenie i utrzymanie zbiornika roślinnego może być trudne. Zdecydowanie warto je wzbogacić. Jak? Stosuje się pod nie substraty podżwirowe, które zawierają mikro- i makroelementy niezbędne do rozwoju roślin. Należy je przykryć kilkucentymetrową warstwą żwirku. Od razu zaczynają one uwalniać substancje odżywcze. Innym sposobem jest użycie specjalnych pałeczek i kulek ze specjalnym nawozem.

Ziemia ogrodowa w akwarium?

Bogactwo składników odżywczych zapewni ziemia ogrodowa. Tak jak substrat podżwirowy powinna zostać przykryta dość grubą warstwą żwirku. Jest dużo tańszym rozwiązaniem jako podłoże do akwarium. Jej wadą (lub zaletą, w zależności od środowiska wodnego, jakie chcesz odwzorować) jest barwienie wody. Ziemia o dużej zawartości torfu naturalnie obniża pH wody, sprawdzi się więc w hodowli ryb preferujących lekko kwaśną wodę i bujną roślinność, np. bojownik. Wybierając ziemię do zbiornika, zwróć uwagę na jej skład. Wiele opakowań zawiera nawozy, które są szkodliwe dla zwierząt akwariowych. 

Jak przygotować i dbać o podłoże w akwarium?

Przed wsypaniem podłoża do zbiornika należy najpierw je porządnie wypłukać. Wyjątkiem są tu gotowe substraty. Po założeniu akwarium dno nie wymaga szczególnej troski. Dobrze jest jednak od czasu do czasu je oczyścić. Na dno opadają odchody ryb, szczątki roślin i niezjedzony pokarm. Brudne podłoże to większe ryzyko rozwoju glonów oraz wzrostu niebezpiecznych substancji w wodzie. To z kolei powoduje gnicie roślin i śnięcie ryb. Do czyszczenia służą specjalne odmulacze, które nie naruszają żwiru.

Nie lekceważ nigdy wpływu podłoża na funkcjonowanie akwarium. Jego wybór nie powinien być dyktowany jedynie tym, co ci się podoba. Od tego, czy będzie on trafny i jak bardzo, zależy cała równowaga i życie w twoim akwarium.

Archiwum: wrzesień 2022
Photo of author

Agnieszka Poll

Studentka weterynarii, której największą miłością są psy. Jej ulubiona rasa to labrador retriever, sama ma czteroletnią suczkę. W jej domu poza psami zawsze było też miejsce dla kotów. W wolnych chwilach lub pisać opowiadania.