Piżmowoły to budzące respekt i podziw zwierzęta Arktyki. Ich masywne ciało pokryte jest gęstym i długim futrem. Wyróżnia je specyficzny kształt rogów i stoicko spokojny wyraz twarzy. Piżmowół arktyczny dla większości ludzi pozostaje jednak zagadką. W poniższym artykule postaramy się rozjaśnić kilka najistotniejszych kwestii związanych z tym gatunkiem.

Jak wygląda wół piżmowy?

piżmowoły - jak wygląda

Masywna i zwalista sylwetka piżmowołów sprawia, że wyglądają one na znacznie większe, niż są w rzeczywistości. W istocie osiągają wagę od 200 do 400 kg. Dla perspektywy warto wspomnieć, że nasze rodzime żubry ważą średnio 600 kg! 

U piżmowołów występuje dosyć wyraźny dymorfizm płciowy. Krowy są zdecydowanie mniejsze i drobniejsze od byków. Wszystkie osobniki pokryte są długim i gęstym ciemnobrązowym futrem, które sięga aż do ziemi. 

Piżmowoły – zwierzęta zamieszkujące Arktykę

Piżmowoły czy też woły piżmowe to zwierzęta, które zamieszkują zimne i surowe terytoria dalekiej Północy. Spotkasz je na Alasce, w północnej części Kanady oraz na Grenlandii. Latem stada bytują w dolinach rzek, a zimą przenoszą się na wyżyny. 

Piżmowół – zwierzę roślinożerne

piżmowoły - roślinożerne

Tak jak wszystkie należące do rodziny wołowatych zwierzęta, piżmowoły odżywiają się roślinami. Ich organizmy zostały jednak przystosowane do bardzo trudnych warunków żywieniowych. Rozległe tundry nie obfitują w drzewa i krzewy. Wręcz przeciwnie – są surowe i puste. 

Czym więc żywi się wół piżmowy? Zjada głównie krzewy, porosty i mchy, które niejednokrotnie musi wygrzebywać spod śniegu. Co ciekawe, zapotrzebowanie na pokarm u tych zwierząt jest relatywnie niewielkie. To sposób, w jaki ewolucja przygotowała je do życia w wyjątkowo trudnym środowisku. 

Piżmowoły – rozmnażanie

Okres godowy piżmowołów przypada na sam koniec arktycznej wiosny. Wówczas samce rywalizują o względy samic, stając ze sobą do efektownych walk. Zwycięski byk kopuluje z jak największą ilością krów. 

Ciąża u tego gatunku trwa około 8–9 miesięcy. Młode przychodzą na świat w okresie od kwietnia do czerwca. Bardzo rzadko rodzi się więcej niż jeden maluch. Przez pierwsze trzy miesiące życia żywi się on wyłącznie mlekiem matki. Potem rozpoczyna żerowanie razem z resztą stada. 

Dorastanie piżmowołów

Pierwszy rok życia cielęcia jest krytyczny. Naukowcy szacują, że prawie połowa młodych nie dożyje swoich pierwszych urodzin. Nie jest to wina braku troski ze strony matek, tylko trudnych warunków, które panują na obszarze surowej tundry. 

Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku około 2 lat. Samice rodzą pierwsze młode, kiedy są starsze – najczęściej w wieku 5 lat. Długość życia piżmowołu wynosi około 25 lat. 

Czy piżmowół jest pod ochroną? 

piżmowoły - pod ochroną

W swoim naturalnym środowisku wół piżmowy nie ma praktycznie żadnych wrogów. Stada są sporadycznie narażone na ataki niedźwiedzi polarnych, które jednak w większości przypadków kończą się niepowodzeniem. 

Największe zagrożenie dla tego gatunku stanową człowiek i zmiany klimatu. Na ten moment piżmowoły nie są jednak szczególnie zagrożone wyginięciem. Traktuje się je jako takson najniższej troski. Szacuje się, że żyje ich mniej więcej 80–125 tysięcy. 

Wół piżmowy – ciekawostki

Wiesz już, jak wygląda wół piżmowy. Ciekawostki na jego temat mogą cię zainteresować:

  • piżmowoły są bardzo podatne na infekcje dróg oddechowych, w tym na zapalenie płuc. Właśnie dlatego unikają terenów o dużej wilgotności;
  • na Alasce podjęto próby domestykacji tego gatunku;
  • piżmowoły są dużo mniejsze do europejskich żubrów i amerykańskich bizonów;
  • przed ostatnim zlodowaceniem tereny zamieszkiwane przez piżmowoły były zdecydowanie większe niż obecnie. Przedstawiciele tego gatunku żyli także na terenie dzisiejszej Polski;
  • ubrania z wełny piżmowołu są cenione ze względu na swoje właściwości izolacyjne; to też powód, dla którego są niezwykle drogie;
  • na terenie Kanady i Grenlandii tworzy się rezerwaty dla piżmowołów, w których zwierzęta są pod ochroną;
  • nazwa piżmowołu odnosi się do specyficznego zapachu, które zwierzęta te wydzielają ze swoich gruczołów podczas okresu godowego. 

Piżmowoły – podsumowanie 

piżmowoły - podsumowanie

Chociaż piżmowół może sprawiać wrażenie zwierzęcia, które dawno już wymarło, to gatunek ten żyje i ma się dobrze. Ewolucja przystosowała go do zdobywania pokarmu nawet w bardzo trudnych warunkach Arktyki. 

Chociaż nie jest to zwierzę uznane za krytycznie zagrożone, to jednak warto pamiętać, że obecnie jego największym wrogiem jest człowiek. Piżmowoły praktycznie nie mają naturalnych wrogów. Jeżeli nie pokona ich zapalenie płuc w ich naturalnym środowisku, przeżywają przynajmniej dwie dekady.

Archiwum: luty 2022
Photo of author

Magdalena Dzik

Z wykształcenia dziennikarka i kulturoznawczyni. Pasjonuje się behawioryzmem zwierzęcym (szczególnie kotów i gryzoni) oraz zoodietetyką. Pasję tę bezustannie rozwija, pracując ze zwierzętami jako wolontariuszka i oferując im dom tymczasowy. Prywatnie opiekunka sześciu świnek morskich oraz pięciu kotów: Chilliego, Fedry, Fasoli, Atlasa i Heliosa.