Kot birmański

Kot birmański jest rasą starą, ale kwestia jego pochodzenia nigdy nie została do końca wyjaśniona. Na ogół przyjmuje się jednak, że koty te faktycznie pochodzą z Birmy i są potomkami tamtejszych kotów świątynnych. Spojrzeniu birmańczyka trudno odmówić zresztą magii i mistycyzmu. Współgrają z nim piękne futerko oraz melancholijna, spokojna osobowość. To kot, który kocha.

Kot birmański – podstawowe informacje

Święty kot birmański – legenda i historia rasy

Najdawniejsza historia kota birmańskiego owiana jest mgiełką tajemnicy. Krąży wiele legend na ten temat. Nie należą one może to przekazów historycznych, ale że w każdej legendzie kryje się ziarno prawdy, możemy przyjąć, że kot birmański to rasa naturalna, wywodząca się z Dalekiego Wschodu, najpewniej z Birmy, a jej przedstawiciele byli trzymani w tamtejszych świątyniach i otaczani opieką przez mnichów.

Legenda rasy birmańskiej

Najbardziej znaną legendą o pochodzeniu kota birmańskiego jest opowieść o kotach i mnichach świątyni Lao-Tsun, wzniesionej w górach Birmy ku czci niebieskookiej bogini Tsun-Kyankse. Bogini opiekowała się duszami podróżującymi w zaświaty. Miała też moc przenoszenia dusz zmarłych mnichów w ciała kotów strażników świątyni, aby żyły w nich aż do śmierci zwierząt. Wówczas duch zmarłego kota zabierał duszę mnicha w zaświaty.

W centrum świątyni stał złoty posąg Tsun-Kyankse o szafirowych oczach. Mnichom towarzyszyło sto kotów świątynnych. Były to zwierzęta o długiej, białej sierści i żółtych oczach. Główny mnich, Mun-Ha, miał pośród zwierząt swego ulubionego kota imieniem Sinh.

Pewnego dnia świątynię napadli zbójcy. Grabiąc świątynię, zabili broniącego jej Mun-Ha. Sinh skoczył na ratunek panu, lecz nie zdołał go ocalić. Zdołał jedynie położyć łapki na głowie mnicha. Wtedy nastąpiła niezwykła przemiana. Futro Sinha przybrało złocisty kolor niczym posąg bogini, jego oczy stały się niebieskie, tak jak szafirowe oczy posągu, a pyszczek, łapy i ogon nabrały ciemnobrązowego koloru ziemi. Jedynie łapki, które dotykały siwych włosów mnicha, pozostały białe na znak czystości. 

Duch Mun-Ha wstąpił w ciało Sinha. Kot żył jeszcze 7 dni, po czym zmarł i zabrał duszę ukochanego pana do raju. W tym samym czasie pozostałe koty świątynne również nabrały uświęconych kolorów dzielnego Sinha.

To jedna z piękniejszych legend o pochodzeniu kocich ras. Koty birmańskie były zresztą trzymane w świątyniach, jednak ze znacznie bardziej prozaicznych powodów – dla ochrony świętych przybytków przed gryzoniami. Bez wątpienia jednak mnichów cieszyło ich towarzystwo. Zwłaszcza że są to koty o spokojnym, melancholijnym usposobieniu.

Rozwój rasy

Co dalej działo się z kotami birmańskimi? Z pewnością rasa przetrwała w świątyniach birmańskich do XIX w., do czasów wojen brytyjsko-birmańskich. Wtedy to świątyni Lao Tsun mieli bronić dwaj oficerowie – Brytyjczyk, major Gordon Russell, i Francuz, jego przyjaciel, Auguste Pavie. W podziękowaniu za pomoc otrzymali od mnichów parę kotów, które zabrali ze sobą do Francji.

Kocur nie przeżył niestety długiej podróży morskiej. Kotka natomiast, która była już w ciąży, dopłynęła do Europy i tam wydała na świat młode. Czy relacja ta jest prawdziwa? Największym jej problemem jest umiejscowienie faktów w czasie. III wojna birmańsko-brytyjska toczyła się w latach 1885–1887, a pierwsza kotka birmańska dotarła do Francji z całą pewnością w roku 1919. Być może połączono tu dwie relacje lub je podkoloryzowano? Tego nie wiemy.

Genetyka birm

Kotka, która przybyła do Francji, otrzymała imię Sita. Jej córka, Poupée, została później skrzyżowana z kotem innej rasy (zapewne syjamskim). W 1926 r., podczas międzynarodowej wystawy kotów rasowych w Paryżu, Poupée wraz z dwoma innymi kotami birmańskimi wzbudziła niemałą sensację. Od tego momentu hodowli zaczęło przybywać, a zwierzęta powoli trafiały także do innych krajów europejskich.

II wojna światowa zaszkodziła ogromnej liczbie hodowli kotów rasowych, w tym kotów birmańskich. W powojennym programie odtwarzania rasy pozostałe przy życiu zwierzęta skrzyżowano ponownie z kotami innych ras – zapewne z kotami syjamskimi i perskimi.

Kot birmański – opis rasy

Kot birmański jest kotem średniej wielkości, kocury są większe i masywniejsze od kotek.

Jak wyglądają koty birmańskie?

Przedstawiciel tej rasy ma ciało o krępej budowie, dobrze umięśnione, o mocnym kośćcu. Tułów jest wydłużony, dosyć przysadzisty, kończyny dość krótkie i silne, ogon średniej długości, puszysty. Głowa kota birmańskiego powinna być szeroka, czoło lekko zaokrąglone. Nos średniej długości, bez przełomu, ale z lekkim zagłębieniem u nasady. Broda mocna, policzki pełne. Uszy są raczej nieduże, zaokrąglone. Oczy delikatnie owalne, średnio duże, intensywnie niebieskie.

Futro i umaszczenie

Futro kota birmańskiego jest półdługie do długiego – w zależności od partii ciała. Najdłuższe jest na grzbiecie i po bokach. Podszerstek u birmy jest lekki, niezbyt gęsty. Sierść bardzo przyjemna w dotyku, jedwabista.

Umaszczenie kotów birmańskich jest typu syjamskiego, czyli z jasnym futrem (zwykle złocistym, kremowym) kontrastują ciemne znaczenia na pyszczku, głowie, łapach i ogonie. Wyróżniamy następujące odmiany barwne kotów birmańskich:

• seal point (ciemnobrązowe znaczenia);
• blue point (niebieskie znaczenia);
• chocolate point (czekoladowe znaczenia);
• lilac point (liliowe znaczenia);
• red point (rude znaczenia);
• cream point (kremowe znaczenia);
• tortie point (szylkretowe znaczenia – w czterech wariantach: seal, blue, chocolate, lilac);
• tabby point (pręgowane znaczenia – w sześciu wariantach: seal, blue, chocolate, lilac, red, cream);
• tortie tabby point (szylkretowe pręgowane znaczenia – w czterech wariantach: seal, blue, chocolate, lilac);
• smoke pointed (dymne znaczenia w sześciu wariantach);
• tortie smoke pointed (dymne szylkretowe znaczenia w czterech wariantach);
• silver tabby pointed (srebrzyste pręgowane znaczenia w szczęściu wariantach);
• tortie silver tabby point (srebrzyste pręgowane szylkretowe znaczenia w czterech wariantach).

Charakterystycznym, obowiązkowym u każdego kota birmańskiego elementem są białe rękawiczki na przednich łapkach i białe skarpetki na tylnych. Symetryczne skarpetki powinny kończyć się „ostrogami”, czyli szpicem skierowanym ku pięcie. Również rękawiczki powinny być symetryczne. Biel odgraniczona jest wyraźnie od znaczeń prostą linią przechodzącą między kośćmi palców a kośćmi śródręcza.

Kot birmański – charakter

Kota birmańskiego można określić jako idealnie pasującego swą osobowością do kontemplacyjnego charakteru dalekowschodniej świątyni. To kot bardzo spokojny, delikatny, zrównoważony, ufny, przyjacielski i uczuciowy. 

Nie jest to jednak kot leniwy. Jest ciekawski, uczestniczy w życiu domowników, „pomaga” we wszelkich czynnościach. Nade wszystko jednak kocha kontakt z człowiekiem i potrafi domagać się uwagi, jeśli otrzymuje jej – w jego opinii – zbyt mało.

Kot birmański a ludzie i zwierzęta

Koty birmańskie to zwierzęta bardzo społeczne. Chętnie spędzają czas nie tylko z człowiekiem, ale także z innymi kotami czy psami – najlepiej delikatnymi, zrównoważonymi. Są zgodne i jeśli birma miałby przez dłuższy czas pozostawać sam w domu, np. gdy opiekun jest w pracy, najlepiej sprawić mu współtowarzysza – oczywiście wprowadzając go do domu zgodnie z zasadą socjalizacji z izolacją, aby uniknąć potencjalnych konfliktów. Nadają się dla rodzin z dziećmi i nigdy dość im pieszczot.

To kot wesoły, chętnie się bawi i tę codzienną dozę zabawy trzeba mu zapewnić – w przeciwnym razie łatwo się nudzi. Jest bardzo inteligentny i wszędobylski, idealne dla niego są nie tylko zabawy łowieckie, ale także intelektualne oraz trening nauki komend z klikerem. Ciekawostką jest, że większość kotów birmańskich chętnie współpracuje przy nauce.

Temperament zwierzęcia

Kot birmański posiada aksamitny, melodyjny głos, którym wyraża, co mu „leży na sercu” lub gdy po prostu chce „pogadać”. Jeśli na czymś mu zależy, potrafi być dosyć głośny.

Koty birmańskie dojrzewają później niż inne koty, a pełne rozmiary osiągają w wieku 3 lat. I faktycznie, są to niekiedy duże, dość spokojne, ale niekiedy psotne dzieci. Nie będą szalały po całym domu, nie są tak aktywne, jak abisyńczyki czy koty syjamskie, ale z chęcią, niezmordowanie, pobawią się wędką czy myszą. Zwłaszcza że zabawa to okazja do wspólnego spędzenia czasu z opiekunem.

Jak pielęgnować koty birmańskie?

Pielęgnacja opiera się m.in. na szczotkowaniu. Okrywa włosowa kota birmańskiego jest bujna, lekka i jedwabista – nie ma szczególnych tendencji do kołtunienia się i filcowania, nie mechaci się. Zazwyczaj wystarczy delikatne przeczesanie włosa szczotką w celu usunięcia martwej sierści. Możesz to robić dwa razy w tygodniu lub częściej, jeśli akurat twój kot traktuje zabieg pielęgnacyjny jako element poświęcanej mu uwagi i spędzania wspólnego czasu. W okresie linienia warto czesać kota częściej, aby zapobiec połykaniu nadmiaru włosów, które w przewodzie pokarmowym zbijają się w kule.

W ramach pielęgnacji kontroluj i czyść uszy i oczy birmy. Przedstawiciele tej rasy mają dość krótkie kanaliki łzowe. 

Żywienie zwierzęcia

Kot birmański potrzebuje, podobnie jak inne koty, zbilansowanej diety zaspokajającej jego zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Preferowane są wysokomięsne karmy lub dieta BARF. Najlepiej dzielić zalecaną dzienną porcję karmy na możliwie wiele mniejszych posiłków.

Zdrowie rasy

Koty birmańskie są kotami na ogół zdrowymi, żyją średnio 15–18 lat. Schorzeniami, do którymi mogą mieć genetycznie większą skłonność niż inne koty, są jednak choroby serca z grupy kardiomiopatii, głównie kardiomiopatia przerostowa. Jest to patologiczne pogrubienie ściany mięśnia sercowego, prowadzące do problemów z rozkurczem. Choroba może skutkować zastojem krwi w krążeniu płucnym i obrzękiem płuc. Jej objawy to szybkie męczenie się, zianie, zwiększona częstotliwość oddechów, ospałość, duszności.

Birmy mają również delikatne nerki i układ moczowy – mogą mieć predyspozycje do przewlekłych schorzeń nerek. Charakterystyczne jest to, że koty birmańskie mają zwykle wyższy niż inne koty poziom kreatyniny we krwi.

Kot birmański – cena kociaka

Koty birmańskie są popularne zarówno w Europie, jak i w USA, natomiast w Polsce nie osiągnęły takiego stopnia popularności jak ragdolle czy koty neva masquerade (syberyjskie colourpoint). Mają jednak swoich wiernych miłośników i hodowców z pasją. Cena kota birmańskiego z hodowli wynosi średnio od 3000 do ponad 6000 zł. Wiele zależy od renomy danej hodowli i tytułów zdobytych przez rodziców kociąt. Na ogół koty birmańskie sprzedawane są jako zwierzęta „na kolanka”, czyli wykastrowane. Koty hodowlane kosztują zwykle więcej i sprzedawane są zarejestrowanym hodowcom.

Kupienie kotów tej rasy z rodowodem nie powinno być trudne. Zostały one uznane przez większość organizacji międzynardowych, np. FIFe. Warto wybrać zwierzę z cenionej, renomowanej hodowli zarejestrowanej w organizacji felinologicznej. Takie miejsca podchodzą restrykcyjnie np. do analizy zdrowia.

Kot birmański to wspaniały kompan dla każdego, kto potrzebuje wiernego przyjaciela. Jest rodzinny, towarzyszy dzieciom (pod warunkiem że dziecko nauczone jest delikatnego obchodzenia się ze zwierzęciem), a także osobom starszym. Sprawdzi się jako felinoterapeuta. Napełnia dom ciepłem, uczuciem, optymizmem. Być może faktycznie żyje w nim dusza mnicha? Wystarczy spojrzeć na zdjęcia kota birmańskiego i dać się oczarować jego szafirowym oczom.

Kot birmański – galeria