Ryby z rodziny kiryskowatych w naturze występują głównie w wodach słodkich, w zbiornikach wolnopłynących lub stojących. Kirysy zamieszkują obszary Ameryki Południowej. Wyjątek stanowi gatunek kiryska Hoplosternum punctatum, który występuje w wodach Panamy, w Ameryce Centralnej. Obecnie można się z nimi zetknąć także w wielu domowych akwariach. Sprawdź, co sprawia, że są tak lubiane.

Kirys – cechy charakterystyczne 

Poszczególne gatunki i odmiany ryb z rodziny kiryskowatych mogą się znacznie różnić wielkością, kolorem czy nawet kształtem. Mimo to większość z nich posiada wspólne, charakterystyczne cechy: 

  • zamiast łusek kirysy mają specjalny pancerz, utworzony z płytek kostnych, które biegną po obu bokach wzdłuż ich ciała;
  • mają przy pysku jedną lub dwie pary wąsików, dzięki którym lepiej się orientują w otoczeniu; 
  • płetwa grzbietowa, tłuszczowa oraz płetwy piersiowe są wyposażone w promień, który tworzy charakterystyczny kolec; 
  • większość kiryskowatych posiada mechanizm jelitowego oddychania – rybki potrafią pobierać powietrze atmosferyczne, co przydaje się szczególnie w słabo natlenionych wodach;
  • wszystkie kiryskowate żyją przy dnie, które często przekopują w poszukiwaniu pokarmu. 

Kiryski – dymorfizm płciowy 

Różnica między samcami i samicami jest u kirysów dość dobrze widoczna. Obejmuje nie tylko wielkość, ale i kształt ryb. Samce są mniejsze od samic, przy czym mają smuklejszy kształt, a ich płetwa grzbietowa jest nawet dwukrotnie dłuższa niż u samic.

Kirys – zachowanie

Społeczne preferencje kirysków zależą od tego, do jakiej podrodziny należy dany gatunek. Ryby Callichtyinae w większości wiodą życie samotnicze, a w grupie przebywają za młodu, najczęściej po to, aby się rozmnażać. Z kolei kiryski z podrodziny Corydoradinae wolą życie w stadzie.

Ryby kiryski – rodzaje, gatunki i odmiany 

Rodzina kiryskowatych składa się z około 200 gatunków ryb. Większość z nich (około 150) zalicza się do rodzaju Corydoras, będącego częścią jednej z dwóch podrodzin – Corydoradinae.

Do powszechnych w akwariach gatunków kirysów należą między innymi: 

  • kirys nakrapiany; 
  • kirys kolumbijski; 
  • kirys lamparci; 
  • kirys Sterby; 
  • kirys trójpręgi.

Kiryski – rozmnażanie i hodowla

Sposób rozmnażania kirysków

Kiryski – ryby o dość ciekawym sposobie rozrodu – najlepiej rozmnażają się w grupach, w których samce ilościowo przeważają nad samicami (2:1). Ryby budują gniazda z pęcherzyków powietrza, w których następnie składają ikrę. Jaja przyklejane są do roślin, jak najbliżej powierzchni wody. 

Podczas rozmnażania samice dotykają płetw odbytowych samców i zbierają, a następnie połykają znalezioną tam spermę. Ta zostaje z pomocą płetw brzusznych wydalona do woreczków, z których później wydostają się zapłodnione jaja. Ikra pozostaje raczej bez opieki, chociaż u kirysków z podrodziny Callichthyinae samce strzegą jaj.

Hodowla kiryskowatych

Kirys, ryba niekłopotliwa w utrzymaniu, wymaga jednak pewnych umiejętności hodowcy, by ją rozmnożyć w niewoli. Ryby nie tylko muszą być w odpowiednim wieku i w dobrej kondycji – ważne jest też zapewnienie im optymalnych warunków do tarła. Ponadto wiele osób rozmnażających kirysy radzi, aby dokładnie przyglądać się hodowlom, w których kupujemy ryby – hodowca powinien umieć określić, czym były karmione, w jakich warunkach przebiegało ich rozmnażanie i jaka była temperatura wody w akwarium. 

Ryby kiryski – warunki akwariowe

Wielkość akwarium, temperatura i pH wody 

Minimalna długość ścianki zbiornika akwariowego dla niewielkiego stada kirysków powinna wynosić od 80 do 120 cm (tym większa, im większe kiryski się w nim znajdują). Optymalna temperatura wody w akwarium dla kirysów wynosi zazwyczaj od 22 do 26 stopni. Kiryskowi Sterby należy jednak zapewnić nieco cieplejszą wodę, od 24 do 28 stopni. Jej twardość powinna wynosić ok. 2–12 °n, pH natomiast ok. 6,0. Wodę należy regularnie podmieniać i sprawdzać jej stan, a także oczyszczać przy pomocy dobrego, mocnego filtra, ponieważ kiryski są wrażliwe na wszelkie zanieczyszczenia.

Oświetlenie i podłoże w akwarium

Należy pamiętać, że kirys, ryba, która nie przepada za jaskrawym oświetleniem, nie powinna mieć zbyt jasnego akwarium. Z tego powodu warto zastosować nieco słabszą świetlówkę lub utrzymywać w akwarium sporo roślin pływających. Oprócz tego trzeba zapewnić rybom dużo miejsc, w których będą mogły się ukryć, jak korzenie czy duże kamienie. Najważniejsze jest, by ryby miały w akwarium odpowiednie podłoże. Z racji tego, że kiryski „nurkują” w dnie, nie może ono zawierać ostrych kamieni i żwiru. Najlepszym rozwiązaniem jest gruboziarnisty piasek, o który rybki się nie skaleczą. 

Towarzystwo dla kirysków

Każda ryba o podobnych wymaganiach co do temperatury wody, rodzaju podłoża oraz wielkości zbiornika może mieszkać z kirysami. Są to nieagresywne stworzenia, które przez większość czasu nie zwracają uwagi na inne rybki.

Kirys to jedna z najpopularniejszych ryb hodowlanych. Pamiętaj jednak, że ze względu na swoje specyficzne zachowania, potrzebuje odpowiedniej aranżacji otoczenia. Najlepiej będzie, jeśli zdecydujesz się na zakup w sprawdzonej i renomowanej hodowli.

Źródło zdjęcia: Tim Strauss via Wikipedia, CC BY-SA 3.0

Archiwum: listopad 2021
Photo of author

Mariusz Michalski

Miłośnik zwierząt. Właściciel kota brytyjskiego długowłosego o imieniu Dyzio. Tak właściwie, to ja u niego mieszkam, a nie on u mnie. Ale wiecie już jak to jest z kotami... :)