Zagadnienie końskiego snu okazuje się bardziej złożone, niż mogłoby się wydawać. Każde żywe stworzenie potrzebuje wypoczynku dla organizmu. Nic dziwnego, że tak szlachetne zwierzę, jakim jest koń, również musi się odpowiednio regenerować. Konie potrzebują zwykle od 3 do 5 godzin snu na dobę, a także kilku krótszych drzemek. Sprawdź, jak śpią konie – od czego zależy u nich jakość i długość snu, a także jak młode osobniki uczą się odpoczynku. Czytaj nasz tekst!

Jak śpią konie? Czy zawsze konie śpią na stojąco?

Bardzo często można dostrzec, że konie odpoczywają w pozycji stojącej. Umożliwia im to cała konstrukcja ich postawy. Do utrzymania pionu w trakcie snu konieczne jest bowiem zaangażowanie kilku ścięgien oraz więzadeł w kończynach przednich blokujących najważniejsze stawy bez konieczności przesadnego zużycia energii. W ten sposób mięśnie ulegają rozluźnieniu i nie są narażane na zmęczenie. Z kolei receptory znajdujące się w kończynach dolnych pozwalają na rozluźnienie bez ryzyka utraty równowagi.

Sen konia – kiedy zwierzę odpoczywa?

Jak śpią konie, jeśli chodzi fazy snu? Stan odpoczynku w przypadku konia składa się z kilku faz wyróżnionych w 1983 roku przez Frazera. Są to kolejno:

  • bezczynność;
  • właściwy odpoczynek;
  • drzemka;
  • sen właściwy.

W tym wypadku bezczynność to po prostu bierne czekanie, podczas którego zwierzę stoi w miejscu lub co jakiś czas zmienia pozycję. Odpoczynek właściwy powinien jednak odbywać się na stojąco i na leżąco. Większość koni woli drzemkę na stojąco, z półprzymkniętymi oczami i głową opuszczoną do połowy.

Drzemka czy pełny sen? Jak śpią konie, by się wyspać?

Tak samo jak u ludzi, również u koni występują dwa rodzaje odpoczynku. Z jednej strony mogą odbywać wspomniane drzemki w ciągu dnia, a z drugiej sen wolnofalowy, a wreszcie głęboki sen w fazie REM. W tej ostatniej zwierzęta intensywnie i dokładnie przerabiają wszystkie nowe doświadczenia i uczą się nowych zachowań. Ma to ogromne znaczenie dla efektywnego treningu.

Sen konia a jego budowa

W trakcie snu wolnofalowego SWS oczy konia są półprzymknięte, natomiast głowa i uszy są całkowicie rozluźnione i opadają. Oprócz doskonale rozwiniętego układu kostnego konia w szykowaniu się do snu dużą rolę spełnia wspomniany układ ustaleniowy, który dzieli się na dwa typy:

  • układ ustaleniowy kończyny piersiowej – jest odpowiedzialny za utrzymanie w stałej pozycji przednich nóg, zwierzę podczas drzemki przenosi wtedy ciężar swojego ciała w stronę głowy;
  • układ ustaleniowy kończyny miednicznej – który usztywnia kończyny tylne. Znajduje się w nim mniej punktów zdolnych usztywnić nogę w trakcie drzemki, dlatego koń co jakiś czas może przenosić ciężar z jednej nogi na drugą, pozwalając odpocząć mięśniom udowym.

Jak śpią konie? Dlaczego odpoczywają na stojąco?

Koń śpiący na stojąco nie jest w stanie wejść w fazę REM, ponieważ wszystkie mięśnie musiałyby zostać rozluźnione, co stwarza ryzyko upadku ulubieńca. Czy widziałeś konia leżącego? Koń rzadko się kładzie, ale jeśli już do tego dochodzi, to może wykazywać chęć np. do wygrzewania się w słońcu. Mechanizm spania na stojąco pochodzi z okresu, gdy większość koni żyło dziko na wolności i musiała być stale w pogotowiu, by w razie konieczności uruchomić mechanizm przetrwania. Co oznacza, jeśli widzisz, jak śpią konie na leżąco? Jeśli zwierzę leży przez dłuższy czas, może być to sygnałem poważniejszej choroby, która będzie wymagać konsultacji podopiecznego u lekarza. Nie należy jednak zbyt wcześnie reagować.

W pozycji leżącej głowa i szyja oparte są o podłoże, a ciało konia ustawione jest bokiem. Nogi zostają nieznacznie wyciągnięte, Stopniowo oczy się zamykają, a mięśnie szyi są rozluźnione. W takiej pozycji koń nie powinien spać dłużej niż godzinę.

Ile snu potrzebuje koń?

Jeśli szukasz odpowiedzi na pytanie, jak śpią konie i jak wiele tego snu potrzebują, wiedz, że całościowo koń musi spać maksymalnie 7 godzin w ciągu doby. Sama faza REM u konia pojawia się rzadko. Zwierzę może liczyć jedynie na ok. 20 minut snu REM.

Co ważne, konie zestresowane uczeniem się nowych rzeczy śpią znacznie mniej. Jeżeli źrebak czy koń nie śpi wystarczająco długo, może być rozdrażniony, a nawet agresywny. Problem z uzyskaniem odpowiedniego snu w ciągu dnia może wynikać także z:

  • nadmiernego hałasu wokół;
  • izolacji;
  • stresu;
  • nowego miejsca przebywania.

Zwykle też konie nie śpią efektywnie, gdy nie czują się bezpiecznie. Kłopoty ze snem mogą prowadzić także do apatii, dlatego harmonogram dnia należy układać w dobrze przemyślany sposób. Przeważnie zwierzęta te śpią między godziną 20:00 a 5:00 rano.

Jak śpią konie tuż po urodzeniu?

Źrebięta śpią o wiele więcej niż dorośli przedstawiciele gatunku, a dodatkowo ich sen ma o wiele głębsze podłoże. W kilka tygodni po urodzeniu źrebię potrafi przesypiać nawet połowę dnia. Młode zwierzę potrzebuje także więcej fazy REM, aby rozwijać się prawidłowo. Inaczej jest w przypadku starszych koni, które śpią przeważnie krócej, lecz częściej. Nie potrafią zapaść w głęboki i produktywny sen. Wiesz już, jak śpią konie, a gdzie powinny wypoczywać?

Bezpieczne miejsce do snu

Jeśli zwierzę znajduje się w nowym miejscu czy nawet w nowym boksie, może to powodować u niego reakcje stresowe. Warto mieć to na uwadze i przemyśleć zaaranżowanie przestrzeni sprzyjającej relaksowi konia i pozwalającej na odpowiedni czas spania w ciągu doby. Co ciekawe, dowiedziono, że konie często zapadają w sen w ciągu dwóch godzin od południa, dlatego należy uważać i w tym czasie ograniczyć swoją aktywność w stajni. Zwierzęta te potrafią same o siebie zadbać i z czasem przyzwyczajają się do nowych warunków.

Jak śpią konie i czy ten tryb jest dla nich wystarczający? Planując harmonogram prac związanych z opieką i szkoleniem ulubieńca, powinieneś zawsze zwracać uwagę na jego potrzeby snu. Spanie w pozycji stojącej jest charakterystyczne dla koni, jednak zdarza się, że przyjmują one pozycję leżącą. Jeśli jesteś szczęśliwym opiekunem takiego zwierzęcia i chcesz zapewnić mu jak najlepsze warunki do wzrostu i rozwoju, dowiedz się jak najwięcej na temat tego, jak konie śpią, jedzą, wypoczywają i jak chętnie poddają się wszelkiej aktywności fizycznej.

Archiwum: czerwiec 2022
Photo of author

Adam Nawrocki

Od dziecka uwielbia las i zwierzęta. Kojarzą mu się ze spacerami z dziadkiem, który był leśniczym. Teraz wybiera się tam najczęściej z aparatem oraz swoim czworonożnym przyjacielem na „bezkrwawe polowanie”. Pracuje jako fotograf.